Του Μιχάλη Ψύλου
«Όταν βλέπεις ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά, πρέπει να έχεις το θάρρος της λευκής σημαίας, να διαπραγματευτείς, είσαι πιο δυνατός αν διαπραγματευθείς …Μπορεί να νιώθεις ντροπή… αλλά με πόσους άλλους νεκρούς θα λήξει όλο αυτό;»: Λόγια σοφίας από τον Πάπα Φραγκίσκο σε μια μεγάλη συνέντευξη που παραχώρησε στην Ελβετική Ραδιοφωνία και Τηλεόραση (RSI) για την ανάγκη να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Η φράση «λευκή σημαία» που χρησιμοποιεί ο Ποντίφικας είναι πολύ θαρραλέα. Όταν βλέπεις ότι ηττήθηκες, ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά, χρειάζεται να έχεις το θάρρος να διαπραγματευτείς. Η διαπραγμάτευση δεν είναι ποτέ παράδοση. Είναι το θάρρος να μην οδηγήσεις τη χώρα στην αυτοκτονία.
Μπορεί βέβαια οι Ουκρανοί να έχουν χαρακτηρίσει τον Πάπα ως «φιλορώσο», όπως έχει ισχυριστεί ο σύμβουλος της ουκρανικής προεδρίας Μιχαΐλο Ποντόλιακ.
Για μήνες όμως το Βατικανό επιχειρεί να ξεκινήσει συνομιλίες μεταξύ των δύο χωρών με τη βοήθεια ενός ειδικού συμβούλου.
Αλλά στην εκκλησία το «λευκό» σημαίνει αγνότητα, χαρά, ειρήνη. Και ο Φραγκίσκος δεν διστάζει να καταγγέλλει τον πόλεμο ως «συλλογικό αμάρτημα» που τροφοδοτείται από τα εργοστάσια των όπλων που «κερδίζουν να σκοτώνουν».
Το «κέρδος» του πολέμου
Πώς τελειώνει ένας πόλεμος; Με θανάτους, καταστροφές, παιδιά χωρίς γονείς. Υπάρχει πάντα κάποια γεωγραφική ή ιστορική αιτία που προκαλεί τον πόλεμο… Αλλά πίσω από έναν πόλεμο υπάρχει πάντα η πολεμική βιομηχανία και αυτό σημαίνει χρήματα».
Η ελπίδα του Πάπα παραμένει αυτή που επαναλαμβάνεται πάντα τα τελευταία χρόνια : «Ενώ ανανεώνω τη βαθύτατη στοργή μου για τον βασανισμένο ουκρανικό λαό και προσεύχομαι για όλους, ιδιαίτερα για τα πολυάριθμα αθώα θύματα , ικετεύω να βρεθεί αυτό το κομμάτι ανθρωπιάς που θα μας επιτρέψει να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για μια διπλωματική λύση σε αναζήτηση μιας δίκαιης και διαρκούς ειρήνης» , είπε ο Ποντίφηκας με αφορμή την επέτειο των δυο χρόνων από τη ρωσική εισβολή.
Η διπλωματία θα πρέπει να βρει το δρόμο της σε αυτό το δύσκολο και αιματηρό μονοπάτι.
Η Ρωσία επιτέθηκε στην Ουκρανία, διαπράττοντας μια πολύ σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου.
Το καθεστώς της μελλοντικής Ουκρανίας όμως είναι σίγουρα τώρα,το κεντρικό σημείο. Ως προϋπόθεση είναι αδύνατο για τη Ρωσία να αποδεχθεί την ένταξη του Κιέβου στο ΝΑΤΟ.
Όχι μονομερή λύση
Είναι αλήθεια ότι φυσικά και δεν χρειάζεται η άδεια της Ρωσίας για την ένταξη της Ουκρανίας στην Ατλαντική Συμμαχία. Αλλά θα ήταν ανεύθυνο για τις χώρες του ΝΑΤΟ να υποστηρίξουν αυτήν τη «μονομερή» λύση. Αντίθετα, η αποποίηση της ιδιότητας μέλους του ΝΑΤΟ και η αποδοχή ενός καθεστώτος προστατευόμενης ουδετερότητας από την Ουκρανία θα αποτελούσε ένα σημαντικό βήμα προς την εδραίωση της ειρήνης.
Η ειρήνη πρέπει να είναι δίκαιη και αυτό το στοιχείο πρέπει να εγγυηθεί η διεθνής κοινότητα μέσω των οργάνων των Ηνωμένων Εθνών.
Και φυσικά μόνο θυμηδία μπορεί να προκαλούν οι ψυχροπολεμικές δηλώσεις του «Ναπολεόντος …τσέπης» Μακρόν που δεν αποκλείει την αποστολή δυτικών στρατευμάτων στην Ουκρανία. Το Politico υποστηρίζει μάλιστα ότι η Γαλλία συγκεντρώνει μια συμμαχία κρατών που, θεωρητικά, θα μπορούσαν να στείλουν στρατεύματα στην Ουκρανία. Κάτι που οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, της Πολωνίας και της Ελλάδας έχουν απορρίψει , αλλά οι χώρες της Βαλτικής «είναι πολύ πιο ανοιχτές στο το δεχτούν», γράφει το Politico.
Ποιος μπορεί να αμφιβάλει όμως ότι η παρουσία δυτικών στρατευμάτων στην Ουκρανία θα σήμαινε μετατροπή σε σύγκρουση μεταξύ της Ρωσίας και των κρατών του ΝΑΤΟ; Δηλαδή, Τρίτος Παγκόσμιος;
Είναι φυσικά κοινή άποψη μεταξύ των ειδικών ότι υπάρχουν ορισμένοι δυτικοί στρατιώτες στην Ουκρανία, ίσως όχι στα χαρακώματα, αλλά ως στρατηγοί, σύμβουλοι, εκπαιδευτές. Ισως υπάρχουν και ειδικές δυνάμεις.
Είναι επίσης πιθανό ότι η Ρωσία το γνωρίζει.
Για να μην φτάσουμε λοιπόν στο χείλος της αβύσσου ας εισακουστεί ψύχραιμα απ’όλους η παραίνεση του Ποντίφηκα: «Η διαπραγμάτευση δεν είναι ποτέ παράδοση».
