Του Μιχάλη Ψύλου
«Η Ρωσία δεν θεωρείται πλέον η κορυφαία απειλή από τους Ευρωπαίους και τους Αμερικανούς πολίτες». Τουλάχιστον αυτό προκύπτει από μεγάλη έρευνα του Munich Security Index 2024 σε διάφορα κράτη.
Στην έρευνα που δημοσιεύτηκε κατά τη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, κλήθηκαν οι ερωτηθέντες να απαντήσουν ποιες είναι γι’ αυτούς οι απειλές που αντιμετωπίζουν. Οι απαντήσεις εξέπληξαν τους ερευνητές.
Στη Γερμανία, για παράδειγμα, ενώ η Ρωσία εθεωρείτο ως η υπ’ αριθμόν ένα απειλή πριν από ένα χρόνο, τώρα έχει υποχωρήσει στην έβδομη θέση της τρέχουσας λίστας απειλών. Στην κορυφή της λίστας είναι οι ακραίες καιρικές και δασικές πυρκαγιές, οι κυβερνο-επιθέσεις, η καταστροφή των φυσικών βιοτόπων και η οικονομία.
Καθώς το Σάββατο συμπληρώνονται δύο χρόνια από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, παρατηρείται δηλαδή μια αλλαγή στη διάθεση, ειδικά στις ΗΠΑ, αλλά και στην Ευρώπη.
Αυτή η τάση διατρέχει ολόκληρη την ομάδα χωρών της G7. Πριν από ένα χρόνο, η απειλή από τη Ρωσία θεωρήθηκε ως η πιο επείγουσα και μεγαλύτερη ανησυχία και βρισκόταν στην κορυφή. Τώρα η Ρωσία πέφτει στην τέταρτη θέση ως απειλή. Υπάρχει επίσης μια αλλαγή στην υποστήριξη της Ουκρανίας και αυξανόμενος σκεπτικισμός σχετικά με τις παραδόσεις όπλων στο Κίεβο.
Όχι άλλα όπλα
Ανάλογες έρευνες στις Ηνωμένες Πολιτείες δείχνουν επίσης ότι η πλειοψηφία των πολιτών πιστεύει πώς η κυβέρνηση Μπάιντεν στέλνει πάρα πολλά όπλα στην Ουκρανία. Έρευνα του Ινστιτούτου Κουίνσι έδειξε μάλιστα ότι ένα εντυπωσιακό 70% των Αμερικανών πιστεύει ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν πρέπει να πιέσει την Ουκρανία να ξεκινήσει ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία.
Από την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, στο δυτικό κοινό προβλήθηκε η ιστορία ενός ουκρανικού μετώπου ενωμένου, με μια ακλόνητη δέσμευση για ολοκληρωτική στρατιωτική νίκη επί της Ρωσίας. Τις τελευταίες εβδομάδες, ωστόσο, αυτή η αφήγηση έχει αρχίσει να καταρρέει.
Όλο και περισσότεροι πολίτες στη Δύση ζητούν να βρεθεί διπλωματική λύση στον πόλεμο. Καθώς τις συνέπειές του την πληρώνουμε όλοι μας. Την ίδια ώρα που ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι συνεχίζει να εμμένει στη μαξιμαλιστική αφήγηση της νίκης με κάθε κόστος. Έχει ποντάρει άλλωστε τα πάντα για την επίτευξη αυτού του στόχου – οτιδήποτε λιγότερο θα σήμαινε πιθανώς το τέλος της πολιτικής του σταδιοδρομίας.
Αλλά ο Ζελένσκι απομονώνεται όλο και περισσότερο, απομακρύνει όποιον συνεργάτη του δεν συμφωνεί μαζί του. Όπως αποκάλυψε και το Time, «οι ίδιοι οι συνεργάτες του Ζελένσκι είναι εξαιρετικά δύσπιστοι μαζί του, περιγράφοντας την πίστη του προέδρου στην τελική νίκη της Ουκρανίας επί της Ρωσίας ως …Μεσσιανική», γράφει το αμερικανικό περιοδικό.
Θα μπορούσε να είχε τελειώσει ο πόλεμος
«Ο πόλεμος θα μπορούσε να είχε τελειώσει με τις συμφωνίες της Κωνσταντινούπολης την άνοιξη του 2022 και μερικές εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι θα ήταν ακόμα ζωντανοί», αναφέρουν πρώην στενοί σύμβουλοι του Ζελένσκι. Αλλά η συμφωνία τότε φέρεται να μπλοκαρίστηκε από τον ανεκδιήγητο πρώην πρωθυπουργό της Βρετανίας, Μπόρις Τζόνσον, που επισκέφθηκε το Κίεβο, προειδοποιώντας τους Ουκρανούς αξιωματούχους ότι θα πρέπει να συνεχίσουν να πολεμούν! Ουκρανικές πηγές αποκάλυψαν ότι η Ρωσία ήταν τότε «έτοιμη να τερματίσει τον πόλεμο εάν το Κίεβο αποδεχόταν την ουδετερότητα», αλλά ότι οι συνομιλίες τελικά κατέρρευσαν.
Σήμερα, σε όλη την Ουκρανία, οι οικογένειες των στρατιωτών άρχισαν να βγαίνουν στους δρόμους για να απαιτήσουν περιορισμό του χρόνου της θητείας και επιστροφή όσων έχουν υπηρετήσει 18 μήνες ή περισσότερο. Καταγράφεται πλέον ένα αυξανόμενο κύμα εχθρότητας προς τον Ζελένσκι – και γενικά την πολεμική στρατηγική της Ουκρανίας. Το πολιτικό μέλλον του Ουκρανού προέδρου φαίνεται όλο και πιο αμφίβολο.
Μια δημοκρατική αλλαγή καθεστώτος στην Ουκρανία θα ήταν αναμφισβήτητα η προτιμότερη λύση, σύμφωνα με πολλούς Ευρωπαίους και Αμερικανούς διπλωμάτες. Δεν πρέπει να εκπλήσσει, λοιπόν, που ο Ζελένσκι απέκλεισε τη διεξαγωγή εκλογών. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η αλλαγή δεν έρχεται. Αν μη τι άλλο, απλώς αυξάνει τον κίνδυνο να προσπαθήσουν οι αντίπαλοί του να τον ξεφορτωθούν με άλλα μέσα. Πράγματι, ο ίδιος ο Ζελένσκι εξέφρασε πρόσφατα την ανησυχία ότι σχεδιάζεται ένα νέο πραξικόπημα στην Ουκρανία.
Είναι σαφές πλέον ότι οι δυτικές χώρες και σημαντικά τμήματα του ουκρανικού κατεστημένου αναζητούν μια στρατηγική διεξόδου. Ο Ζελένσκι δεν θεωρείται πλέον ως πλεονέκτημα, αλλά απλή… υποχρέωση. Αν όχι, βαρίδι!
