«Δήμιοι ή ήρωες;»
Του Μιχάλη Ψύλου
Εξήντα μέρες πόλεμος! Και ορατό τέλος δεν φαίνεται στη σύγκρουση στη Γάζα. Οι ισραηλινές δυνάμεις σφυροκοπούν πλέον με σφοδρότητα και το νότιο τμήμα της Λωρίδας, όπου έχουν καταφύγει κάπου ένα εκατομμύριο εκτοπισμένοι από το Βορρά.
Ένα εκατομμύριο εν δυνάμει πρόσφυγες δηλαδή, που δεν ξέρουν πλέον που να πάνε για να σωθούν. «Δεν υπάρχει ασφάλεια πουθενά», είναι η κραυγή αγωνίας που εκπέμπουν. Χωρίς δυστυχώς, να εισακούγονται. «Ακόμη ένα κολασμένο σενάριο είναι σε εξέλιξη στη Γάζα», λέει ο Συντονιστής Ανθρωπιστικής Βοήθειας του ΟΗΕ για τα Παλαιστινιακά Εδάφη, Καναδός Λιν Χάστινγκς, του οποίου το Ισραήλ είχε ανακοινώσει την περασμένη εβδομάδα ότι δεν θα ανανεώσει την Visa.
Η διεθνής διπλωματία έχει ξοδέψει πολλή ενέργεια για να επιτύχει την προσωρινή και εύθραυστη, όπως αποδείχθηκε, εκεχειρία και την απελευθέρωση κάπου 80 ομήρων. Άλλοι 147 όμηροι εξακολουθούν να αγνοούνται και το Ισραήλ έχει καταστήσει σαφές ότι θα συνεχίσει τον πόλεμο έως ότου απελευθερωθούν όλοι και εξαλειφθεί η Χαμάς.
Ολόκληρος ο αραβικός κόσμος έχει ενωθεί στο αίτημα για διαπραγμάτευση της σύγκρουσης και για τη λύση των δύο κρατών . Όλοι διατείνονται πώς στοχεύουν στην ειρήνη, όχι μόνο οι Εβραίοι και οι Παλαιστίνιοι.
Για παράδειγμα, η Ιορδανία ενδιαφέρεται για μια άμεση λύση της σύγκρουσης λόγω του υψηλού ποσοστού Παλαιστινίων στο έδαφός της .Η ανάμνηση του Μαύρου Σεπτέμβρη του 1970 είναι ακόμα ζωντανή και στο Αμμάν θέλουν να αποφύγουν την επανάληψη ενός παρόμοιου σεναρίου. Ομοίως, η Αίγυπτος δεν επιθυμεί την παρουσία της Χαμάς στο Σινά δεδομένων των πολύ συγκρουσιακών σχέσεων με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους .
Δυστυχώς, οι Συμφωνίες του Όσλο ναυάγησαν με η δολοφονία του Γιτζάκ Ράμπιν και αυτό ήταν μια τραγωδία τόσο για τους Εβραίους όσο και για τους Παλαιστίνιους. Όμως οι Παλαιστίνιοι έχουν πληρώσει το υψηλότερο τίμημα.
Ωστόσο, σήμερα υπάρχουν τεράστια εμπόδια: Είναι οι «φορείς» και από τις δύο πλευρές, της σύγκρουσης στη Γάζα,που έχουν συμφέρον να μην καταλήξουν σε συμβιβασμό και, ως εκ τούτου, εμποδίζουν την οικοδόμηση ενός κοινού κλίματος εμπιστοσύνης και ασφάλειας.
Δεν είναι αμελητέες και οι φωνές στο Ισραήλ που ζητούν την απομάκρυνση όλων των Παλαιστινίων από τη Γάζα. Ο ακροδεξιός εξτρεμιστής υπουργός Οικονομικών του Ισραήλ, Μπεζαλέλ Σμότριτς αξιώνει «την εθελοντική μετανάστευση Αράβων από τη Γάζα σε χώρες σε όλο τον κόσμο».
Η επιρροή της ακροδεξιάς στο σημερινό πολεμικό υπουργικό συμβούλιο του Ισραήλ είναι μεν περιορισμένη, αλλά ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν ανταποκρίθηκε σχεδόν καθόλου στις διεθνείς εκκλήσεις για μετριοπάθεια. «Η κυβέρνηση του Ισραήλ είναι μεθυσμένη με ατιμωρησία και μίσος, και αυτό ακριβώς τροφοδοτεί στην ισραηλινή κοινωνία», γράφει η ισπανική El Pais.
Ενώ, για παράδειγμα, η Αμερικανική κυβέρνηση ζητά τη συμμετοχή της Παλαιστινιακής Αρχής στις διαπραγματεύσεις για μια λύση «δύο κρατών», ενόψει της μεταπολεμικής περιόδου, ο Νετανιάχου κατηγορεί το Παλαιστίνιο πρόεδρο Αμπού Μάζεν για «χρηματοδότηση της τρομοκρατίας».
Δυστυχώς, δεν φαίνεται να υπάρχει χρόνος για το αύριο στη Γάζα. Το κλίμα τρόμου επιδεινώνεται…
Το ερώτημα είναι πώς μπορούμε να ελέγξουμε και να περιορίσουμε τους παράγοντες που στοχεύουν να αποσταθεροποιήσουν οποιαδήποτε ειρηνευτική διαδικασία. Πώς μπορούμε να εμποδίσουμε τους υποστηρικτές των προκλητικών ενεργειών που οδηγούν σε σύγκρουση; Προκλήσεις που, ας ξεκαθαρίσουμε, η μια πλευρά κάνει και η άλλη αρπάζει, ανεβάζοντας το επίπεδο της σύγκρουσης.
Ωστόσο, μια «οριστική» λύση φαίνεται ακόμα πολύ μακριά. Γιατί, όπως είπε ο διάσημος ισραηλινός συγγραφέας Γιουβάλ Χαράρι ,«η ιστορία φταίει, πρέπει να ξεκινήσουμε ξανά από τώρα και να κοιτάξουμε μπροστά». Αυτή ακριβώς η ιστορία και η δραματική εμπειρία και στους δύο λαούς είναι που τους οδηγεί σήμερα να είναι τόσο εύθραυστοι και ταυτόχρονα επιθετικοί.
Άλλωστε, όπως είπε και ο Πάπας Φραγκίσκος, «δεν βρισκόμαστε σε εποχή αλλαγής ,αλλά σε αλλαγή εποχής». Μια εποχή βίας και μίσους . Γιατί αρχίζουν να κυριαρχούν παντού εκείνοι που συνεχίζουν να φουντώνουν τις φλόγες ,δείχνοντας τον εχθρό ως δήμιο και τον δήμιο ως ήρωα…
