Του Παναγιώτη Παύλου
Η κρισιμότητα, και η επικινδυνότητα, των όσων αναφέρθηκαν για τα Ελληνοτουρκικά στη συνέντευξη του Πρωθυπουργού στο CNN και τον δημοσιογράφο Richard Quest, την Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου, αφήνουν δυστυχώς μηδαμινά περιθώρια ψευδαισθήσεων ως προς την τροπή που έχουν λάβει οι συζητήσεις της ελληνικής κυβέρνησης με την Τουρκία.
Κι αυτό διότι, όπως επισημαίνουμε ακολούθως, με τη συνέντευξη αυτή εδραιώνεται για πρώτη φορά δημοσίως, διεθνώς, και εκ στόματος του ιδίου του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, η φοβερή παραδοχή του γεγονότος ότι η Ελλάδα δεν συζητά με την Τουρκία μια διαφορά εύρους κυριαρχικών δικαιωμάτων, δηλαδή τον προσδιορισμό Υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, στην οποία επιχείρησε ο Πρωθυπουργός ανεπιτυχώς να φέρει το κέντρο βάρους, αλλά εδαφική κυριαρχία, το εύρος δηλαδή των εθνικών μας χωρικών υδάτων, και ποιος ξέρει και τί άλλο. Ιδού πώς έχει το πράγμα.
Στην οκτάλεπτη σχεδόν συνομιλία του Πρωθυπουργού με τον Quest, ακούστηκαν πολλά μαργαριτάρια, παλαιά αλλά και νέα. Στα πρώτα ανήκουν οι σε πληθυντικό αριθμό αναφερθείσες «μακροχρόνιες διαφορές», «θαλάσσιες ζώνες» αλλά και ταυτόχρονα «μια διαφορά», ενώ στα δεύτερα και για πρώτη φορά -άκουσον άκουσον!- οι «εδαφικές δυσκολίες» και «εδαφικές διεκδικήσεις».
Ο προσεκτικός ακροατής της συνέντευξης θα ακούσει τον Πρωθυπουργό να λέει κάποια στιγμή στον δημοσιογράφο: «Όπως γνωρίζεις, έχουμε μακροχρόνιες διαφορές (long-standing differences) με την Τουρκία, αλλά θα προσπαθήσουμε να επιλύσουμε αυτές τις διαφορές κάνοντας χρήση του μοναδικού βιβλίου κανόνων (playbook) που έχουμε στη διάθεσή μας, δηλαδή το Διεθνές Δίκαιο και συγκεκριμένα το Δίκαιο της Θάλασσας».
Αμέσως μόλις ο Πρωθυπουργός στρέφει το κέντρο βάρους στη θετική ατζέντα στα Ελληνοτουρκικά και τα γνωστά «εύκολα» θέματά της, (συνεργασία με την Τουρκία σε ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος, λαθρομετανάστευση, προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, κοινές προκλήσεις υπερθέρμανσης του πλανήτη, κλπ), ο δημοσιογράφος τον παγιδεύει με μια πρωτόγνωρη διατύπωση:
«Αλλά έχω την αίσθηση ότι είστε μια χαρά μεταξύ σας στον βαθμό που δεν αγγίζετε τα δύσκολα ζητήματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, και υπάρχει μια ευρεία σειρά ζητημάτων που μπορείτε να συνεργαστείτε, μετανάστευση, κλιματική αλλαγή, κλπ. Ωστόσο, οι εδαφικές δυσκολίες είναι πάντοτε στη βάση της σχέσης σας (but underlying the relationship are always the territorial difficulties)».
Εκ πρώτης, φαίνεται ο Πρωθυπουργός να μην αντιλαμβάνεται αμέσως τί του έχει ξεστομίσει ο Quest και δεν το επανορθώνει! Αντίθετα, του απαντά με παραδοχή της θέσης του δημοσιογράφου, προσθέτοντας απλώς αδύναμα τη γνωστή -εσφαλμένη ασφαλώς, όπως έχουμε πολλάκις επισημάνει- αναφορά σε θαλάσσιες ζώνες εν γένει, τις οποίες μάλιστα τις εντάσσει σε μια διαφορά (sic):
«Ναι, αυτές (σημ. οι εδαφικές δυσκολίες!) είναι μακροχρόνιες δυσκολίες και αναγνωρίζουμε ότι έχουμε μια μείζονα εκκρεμή διαφορά με την Τουρκία, δηλαδή τον προσδιορισμό των θαλασσίων ζωνών μας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Δεν είναι ζήτημα που επιλύεται εύκολα, διαφορετικά θα είχε επιλυθεί. Αλλά αυτό δεν σημαίνει, Richard, ότι δεν μπορούμε να συνεργαστούμε σε άλλα θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Ούτε σημαίνει ότι θα πρέπει να φθάσουμε σε επίπεδα επιθετικής συμπεριφοράς από πλευράς Τουρκίας που θα φέρει ουσιαστικά τις δύο χώρες μας στο χείλος στρατιωτικής σύγκρουσης».
Και έχοντας πει αυτό ο Πρωθυπουργός, προσθέτει την εξής επίμαχη φράση:
«Επομένως, ακόμη κι αν μπορούμε να συμφωνούμε ότι διαφωνούμε στα βασικά ζητήματα αναφορικά με τις εδαφικές διεκδικήσεις μας (territorial claims), μπορούμε ωστόσο να έχουμε ανοιχτή την πόρτα συνεργασίας σε διάφορα άλλα θέματα, και αυτό είναι που θα επιδιώξω να πετύχω κατά τη συνάντησή μου με τον Πρόεδρο Ερντογάν».
Είναι απορίας άξια η προχειρότητα και η επιπολαιότητα με την οποία το Διπλωματικό Γραφείο του Πρωθυπουργού προετοίμασε τον κ. Μητσοτάκη γι᾽ αυτή τη συνέντευξη. Διότι ούτε του έχουν εξηγήσει ακόμη τη διαφορά του ενός (μια διαφορά) από τα πολλά (θαλάσσιες ζώνες), αλλά ούτε και του έχουν καταστήσει ακόμη σαφές ότι δεν πρέπει να μιλά για θαλάσσιες ζώνες, καθώς έτσι συμπεριλαμβάνονται και τα εθνικά χωρικά ύδατα.
Βεβαίως, αξίζουν συγχαρητήρια στον κ. Quest, διότι χάρη στην παγίδα (;) την οποία ετοίμασε, κατέστη δυνατόν να ενημερωθεί για πρώτη φορά -το τονίζω- ο ελληνικός λαός, ότι αυτό που η ελληνική κυβέρνηση συζητά με την Τουρκία δεν είναι απλώς ένα συγκεκριμένο κυριαρχικό δικαίωμα, αλλά η ίδια η εδαφική κυριαρχία της Ελλάδος και τα ίδια τα όρια της εθνικής επικράτειάς της…
