Τα χαρτιά του ανοίγει στην ΑΥΓΗ της Κυριακής ο υποψήφιος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Νίκος Παππάς. Ασκεί σφοδρή κριτική στην κυβέρνηση για τις καταστροφικές πυρκαγιές, ξεκαθαρίζοντας ότι «δεν αρκεί μια συγγνώμη», για να προσθέσει ότι «απαιτούνται παραιτήσεις». Αναφορικά με την Ακροδεξιά και τα γεγονότα του Έβρου, προκρίνει την ανάγκη ενός «δημοκρατικού τείχους», ενώ καταλογίζει ευθύνες στη Νέα Δημοκρατία για την «κανονικοποίηση του ακραίου λόγου». Αναφορικά με το παρόν και το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., κάνει ιδιαίτερη αναφορά στις εκλογικές αναμετρήσεις και στην τακτική του κόμματος, ενώ υποστηρίζει πως η διεύρυνση και ο μετασχηματισμός δεν εφαρμόστηκαν ομόθυμα, παρά την ομόφωνη ψήφισή τους. Ο ίδιος διατυπώνει τη θέση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. οφείλει να ενισχύσει την ταυτότητά του βάζοντας σε πρώτο πλάνο μια παράταξη νίκης απέναντι στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Την ίδια ώρα, προκρίνει τη διεξαγωγή ενός ντιμπέιτ μεταξύ των υποψηφίων στις 7 Σεπτεμβρίου. Παράλληλα, ξεκαθαρίζει ότι η αξιωματική αντιπολίτευση χρειάζεται ένα σοκ συμμετοχής και δημοκρατίας και ξεδιπλώνει τις προτάσεις του για τη λειτουργία και το μέλλον του κόμματος.
Η χώρα βρέθηκε σε πύρινο κλοιό. Ποιες ευθύνες καταλογίζετε στην κυβέρνηση και τι πρέπει να αλλάξει σε επίπεδο πολιτικής προστασίας;
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη φέρει την πλήρη ευθύνη. Καμία πρόληψη, ελλιπής αντίδραση. Η απουσία του κ. Μητσοτάκη και των υπουργών του από τα μέτωπα των πυρκαγιών και από το πλευρό των πληγέντων αποτελούν τη μεγαλύτερη απόδειξη ενοχής. Δεν αρκεί μια συγγνώμη, απαιτούνται παραιτήσεις. Ο κ. Μητσοτάκης παρέλαβε από τον εαυτό του. Διανύει τον πέμπτο χρόνο της διακυβέρνησής του. Και αυτό το καλοκαίρι δεκάδες άνθρωποι χάθηκαν, χιλιάδες ζώα πέθαναν, εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα δάσους έγιναν στάχτη, περιουσίες και υποδομές, κόποι μιας ζωής, χάθηκαν.
Δεν υπάρχει πιο οδυνηρή κατάσταση από το να περιμένουμε να φτάσει η φωτιά στη θάλασσα για να σβήσει. Δεν υπάρχει πιο κραυγαλέο παράδειγμα ανικανότητας και πλήρους κατάρρευσης. Η μη ανανέωση των συμβάσεων 5.000 ανθρώπων που εργάζονταν στην πυροπροστασία και στην πρόληψη των πυρκαγιών, η μεταφορά όλων των αρμοδιοτήτων στην Πυροσβεστική και η αποψίλωση της Δασικής Υπηρεσίας, η μη κάλυψη των οργανικών κενών της Πυροσβεστικής και η ανακοίνωση προσλήψεων κατόπιν εορτής, στα μισά της αντιπυρικής περιόδου και ενώ έχουν ξεκινήσει οι καταστροφές, είναι επιλογές και έργα της κυβέρνησης. Όπως είναι και η απόρριψη του σχεδίου Γκολντάμερ, που συγκροτήθηκε επί ΣΥΡΙΖΑ, και η καθυστέρηση στην υλοποίηση του γιγαντιαίου προγράμματος «Αιγίς» των 1,7 δισ. ευρώ, το οποίο προέβλεπε και την προμήθεια εναέριων μέσων.
Εχουμε μια γενικευμένη εικόνα διάλυσης. Απαιτούνται υλικοί και ανθρώπινοι πόροι και σχέδιο για πρόληψη και κατάσβεση. Τα ζητήματα, επίσης, της κλιματικής κρίσης πρέπει να ανέβουν πολύ ψηλά στην ατζέντα μας. Όχι απλώς ως σύνθημα προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά, πρωτίστως, ως ζήτημα δημόσιας υγείας, διότι υποβάθμιση του περιβάλλοντος σημαίνει ότι θα ζούμε με χειρότερους όρους.
Είδαμε το ρατσιστικό κρεσέντο γύρω από τα γεγονότα του Έβρου. Ποια πρέπει να είναι η στρατηγική της Αριστεράς απέναντι στην άνοδο της Ακροδεξιάς και στη διαχείριση του μεταναστευτικού;
Δυστυχώς, η Ν.Δ. τα προηγούμενα χρόνια γέμισε τα ιδεολογικά και πολιτικά ντεπόζιτα των ακραίων και ακροδεξιών. Στα συλλαλητήρια για τη Μακεδονία κατέβαιναν αγκαζέ. Για την κανονικοποίηση του ακραίου λόγου ευθύνεται η ίδια. Σήμερα χρειάζεται ένα δημοκρατικό τείχος απέναντι σ’ αυτές τις λογικές. Και μια τεράστια πίεση στη Ν.Δ., ώστε να μην αφήνει να εμφιλοχωρούν στους κόλπους της ή να αναπαράγονται τέτοιου τύπου προσεγγίσεις. Οι ακρότητες δεν πρέπει να πυροδοτούνται από κυβερνητικούς κύκλους ώστε να κρυφτούν οι ευθύνες Μητσοτάκη. Θα ήταν ολέθριο λάθος αυτό.
Επικρίνετε τις πολιτικές της κυβέρνησης, ωστόσο οι πολίτες της έδωσαν ψήφο εμπιστοσύνης. Το σχέδιό σας στις εκλογές δεν τους έπεισε. Σήμερα εσείς προκρίνετε την ανάγκη παράταξης και μιλάτε συχνά για έναν ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία «από την Αριστερά έως το προοδευτικό Κέντρο». Κατά συνέπεια, εκτιμάτε πως οι κύριοι λόγοι της εκλογικής ήττας οφείλονται στο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. δεν ακολούθησε την παραπάνω στρατηγική;
Ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία προσήλθε στις πρόσφατες εκλογές με μια πρόταση κυβερνητικής συνεργασίας η οποία υπονομεύτηκε πολύ νωρίς από ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ και ΜέΡΑ25, και εμείς κακώς επιμείναμε. Προσήλθε με την εικόνα του «καλού διαπραγματευτή», γεννώντας μνήμες αγωνίας και διαπραγματεύσεων, ενώ η κοινωνία ζητούσε προοπτική. Προσήλθε και με την αδυναμία αντίληψης των συναινέσεων που έχτισε ο κ. Μητσοτάκης στις πολιτικές του ακόμα και με αυτά τα φτωχά επιδόματα, τα οποία επιδοτούν την αισχροκέρδεια.
Μετά το 2019, και παρά το «δάνειο» του 32%, δεν υλοποιήσαμε όσα ζητούσε ο λαός. Ψηφίσαμε ομόφωνα, αλλά δεν εφαρμόσαμε ομόθυμα τη διεύρυνση και τον μετασχηματισμό μας. Δεν κάναμε τα απαραίτητα βήματα προς το κόμμα των μελών. Υπήρχαν δομές αποστειρωμένες από τη δημοκρατική βούληση των μελών και τις συλλογικές μας αποφάσεις. Δεν εκλέξαμε το σύνολο της ηγεσίας και τις Νομαρχιακές Επιτροπές από τη βάση που προσήλθε στην κάλπη το 2022, δεν προχωρήσαμε στις Περιφερειακές Επιτροπές μας, δεν οργανώσαμε εσωτερικά δημοψηφίσματα. Δεν χτίσαμε εγκαίρως δίκτυα σε συνδικαλισμό, Αυτοδιοίκηση, μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, αγροτικό κόσμο.
Οφείλουμε να ενισχύσουμε την ταυτότητά μας, η οποία περιλαμβάνει τον κόσμο από την Αριστερά έως το Κέντρο. Οφείλουμε να επαναπροσεγγίσουμε τους κεντρώους, κεντροαριστερούς, μετριοπαθείς πολίτες και τη νεολαία, που μας ψήφιζαν από το 2012, αλλά το 2023 έκαναν, σε πολύ μεγάλο βαθμό, διαφορετικές επιλογές. Οφείλουμε να υπηρετήσουμε με πίστη, σκληρή και συντονισμένη δουλειά τη στρατηγική μέσω της οποίας αυξήσαμε τα ποσοστά μας, φτάσαμε στη διακυβέρνηση και καθιερωθήκαμε ως πόλος της αριστερής και προοδευτικής παράταξης. Δεν θα μας ωφελήσει καμία αναδίπλωση ή ακύρωση της ταυτότητας που περιγράφουμε με ακρίβεια στη διακήρυξή μας. Αυτό είναι μια καθαρή επιλογή που έχουμε μπροστά μας. Δεν είναι ψευτοδίλημμα και δεν αφορά αδειανά πουκάμισα, αλλά ιστορικές καταβολές, ταυτότητες και αγωνιστικές πορείες που συναντήθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία. Ζητάμε εντολή αναμέτρησης με τη Δεξιά του κ. Μητσοτάκη. Τίποτα λιγότερο. Για την παράταξη της νίκης, για τη νίκη της παράταξης λοιπόν.
Πώς γίνεται όμως να μιλάτε για παράταξη νίκης τη στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. έχει υποστεί για πολλούς μια στρατηγική ήττα;
Η Ν.Δ. διανύει τη δεύτερη τετραετία διακυβέρνησής της. Δεν μπορεί να κατηγορεί τους προηγούμενους. Χρεώνεται τη γενικευμένη διάλυση και θα έχει φθορά. Την περασμένη τετραετία δανειζόταν αφειδώς και κάλυπτε, με το πέπλο των επιδοτήσεων, την ουσία της αισχροκέρδειας. Τώρα δεν μπορεί να το κάνει αυτό. Τη φθορά της Ν.Δ. δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα την καρπωθούμε εμείς. Για να συμβεί αυτό, πρέπει να έχουμε αξιόπιστη εναλλακτική κυβερνητική πρόταση. Βρισκόμαστε σε ένα εκλογικό σύστημα, αυτό της ενισχυμένης αναλογικής, που απαιτεί ποσοστά από 30% έως 40% για να μπορέσει ένα κόμμα να διεκδικήσει τη διακυβέρνηση. Μια παράταξη που απλώνεται από την Αριστερά έως το Κέντρο, που αποκαθιστά τις σχέσεις της με τη μεσαία τάξη, με τους εργαζόμενους, με τους συνταξιούχους, με τη νεολαία, με τη μικρή και μεσαία επιχείρηση, με τον αγροτικό κόσμο είναι αυτή που μπορεί να φτάσει έως τη διακυβέρνηση. Αλλιώς πολύ δύσκολα θα ξανακυβερνήσουμε και θα πρέπει να αποδεχθούμε ότι το πρόγραμμά μας θα μείνει σχέδιο στο χαρτί.
Εκ του αποτελέσματος προκύπτει ένα ζήτημα αξιοπιστίας του χώρου, κάτι το οποίο καταγράφεται στις περισσότερες μετρήσεις τόσο σε επίπεδο προσώπων όσο και πολιτικών. Για ποιον λόγο ένας προοδευτικός πολίτης να ενταχθεί στον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και να συμμετάσχει στις διαδικασίες ανάδειξης της νέας ηγεσίας;
Η διαδικασία αυτή είναι πολύ κρίσιμη. Ο επόμενος ή η επόμενη πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία θα είναι επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης, άρα θα έχει και θεσμικό ρόλο. Το κόμμα, ως αξιωματική αντιπολίτευση, έχει μεγαλύτερες, σε σχέση με τα υπόλοιπα κόμματα, δυνατότητες αντιπαράθεσης με τη Ν.Δ. Επίσης, κάθε πολίτης που θα προσέλθει στις κάλπες θα συμμετάσχει στην πορεία της αριστερής και προοδευτικής παράταξης του τόπου, της παράταξης που θα εκφράζει και τον ίδιο. Κάθε άνδρας και γυναίκα, κάθε αριστερός, προοδευτικός, κεντρώος, μετριοπαθής πολίτης θέλουμε να προσέλθει. Να γίνει συμμέτοχος και συνοδοιπόρος. Να οικοδομήσουμε μαζί το σπίτι του προοδευτικού πολίτη, όπου δεν θα υπάρχουν ιδιοκτήτες και ενοικιαστές. Για να το πετύχουμε αυτό, πρέπει να κάνουμε τα πάντα ώστε η διαδικασία να καταστεί πολιτικό γεγονός. Γι’ αυτό και είναι απαραίτητο να πάμε σε τηλεοπτική συζήτηση, όλοι μαζί, ενώπιον του δημοκρατικού κόσμου της χώρας. Να συζητήσουμε νηφάλια και δημοκρατικά, όπως τώρα, και να μην κρύψουμε τις διαφορετικές μας προσεγγίσεις. Η 7η Σεπτεμβρίου είναι η κατάλληλη ημερομηνία. Θεωρώ αυτονόητο ότι εκείνη την ημέρα θα είμαστε όλοι γύρω από ένα τραπέζι διαλόγου για το αύριο της παράταξης και της χώρας.
Πρόσφατα μιλήσατε για ένα «κόμμα των μελών». Μήπως, όμως, η ενεργή συμμετοχή ενός πολίτη σε ένα κόμμα αποτελεί σήμερα περισσότερο «προνόμιο», όταν οι ρυθμοί ζωής και οι συνθήκες καθημερινής επιβίωσης είναι ασφυκτικές; Για ποιον λόγο ένας νέος άνθρωπος, για παράδειγμα, να συμμετάσχει σε μια κομματική διαδικασία; Μήπως ο τρόπος που συζητούν τα κόμματα είναι λίγο «παλιός»;
Ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία πρέπει να αποτελέσει κόμμα των μελών και όχι κόμμα των επιπλέον δομών. Ένα σοκ συμμετοχής και δημοκρατίας χρειαζόμαστε, όχι την καταστολή των συλλογικών μας αποφάσεων από δομές που είχαμε και έως σήμερα.
Δεν θα διαφωνήσω ότι οι εποχές, οι ρυθμοί ζωής και ο τρόπος λειτουργίας ενός κόμματος αποθαρρύνουν τους νέους και τις νέες από τη συμμετοχή με τον τρόπο που μέχρι τώρα τη γνωρίσαμε. Η ανατροπή αυτού του δεδομένου είναι στοίχημα. Και θα πρέπει να ξεκινήσουμε από τα απλά. Θα καλέσουμε τον νέο ή τη νέα σε ένα κόμμα όπου τη στρατηγική και την πολιτική θα την ορίζουν ο ίδιος και η ίδια ως μέλη ή κάποιες δομές;
Καθυστερήσαμε πάρα πολύ να υλοποιήσουμε τις αποφάσεις μας. Η ψηφιακή λειτουργία του κόμματος και τα δημοψηφίσματα, για παράδειγμα, λύνουν και το θέμα του χρόνου και της ισότιμης συμμετοχής. Η δημιουργία ισχυρών δικτύων στους χώρους εργασίας, στα πανεπιστήμια, στην Αυτοδιοίκηση, στον κλάδο των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, στον αγροτικό κόσμο δεν αυξάνει μόνο την παρέμβασή μας, απαντά και στο ερώτημα «πώς θα προσελκύσουμε τον κόσμο». Ας μην περιμένουμε τον κόσμο να έρθει, ας πάμε να τον βρούμε εμείς. Ας ξεκινήσουμε, όμως, από τη συμμετοχή. Και από την εντολή για διεύρυνση, μετασχηματισμό, αντεπίθεση και νίκη.
