Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ακολούθησε την κλασική στρατηγική του στη σύνοδο του ΝΑΤΟ την Τρίτη και την Τετάρτη: εμφανίστηκε επιθετικός, πίεσε τους συμμάχους του πέρα από τη ζώνη της άνεσής τους και επέστρεψε στην πατρίδα του με λιγότερα από όσα είχε πει ότι επιθυμεί να πετύχει, αλλά περισσότερα από όσα έμοιαζαν εφικτά πριν μερικούς μήνες.
Στο Βίλνιους ο Ζελένσκι δεν άφησε πολλά περιθώρια στους ηγέτες των χωρών του ΝΑΤΟ από το να απορρίψουν το αίτημά του για την παροχή στην Ουκρανία ξεκάθαρου δρόμου προς την ένταξή της στη Συμμαχία.
Ωστόσο έλαβε διαβεβαιώσεις ακλόνητης υποστήριξης, νέες δεσμεύσεις στρατιωτικής βοήθειας και ένα πλαίσιο εγγυήσεων ασφαλείας έναντι της Ρωσίας – απόδειξη του πόσο πιο κοντά βρίσκεται μετά τον πόλεμο η Ουκρανία στην Ατλαντική Συμμαχία.
Ο Ουκρανός πρόεδρος εμφανίστηκε οργισμένος και συγκρουσιακός την Τρίτη, πρώτη ημέρα της συνόδου, λέγοντας ότι θα ήταν «παράλογο» αν δεν δοθεί στο Κίεβο χρονοδιάγραμμα για την ένταξή του στο ΝΑΤΟ.
Οι ηγέτες της Συμμαχίας αναγκάστηκαν να το δηλώσουν ξεκάθαρα: η Ουκρανία δεν μπορεί να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ όσο διαρκεί ο πόλεμος διότι αυτό θα σημαίνει ότι η ίδια η Συμμαχία θα βρεθεί σε πόλεμο με τη Ρωσία, κάτι που δεν είναι διατεθειμένοι να πράξουν. Πρέπει να πληρούνται «όροι», εξήγησαν, αν και κανείς δεν διευκρίνισε ποιοι είναι αυτοί.
Μέχρι το τέλος της συνόδου, και έπειτα από συναντήσεις που είχε πρόσωπο με πρόσωπο με ηγέτες του ΝΑΤΟ, ανάμεσά τους και ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, ο Ζελένσκι έριξε τους τόνους, χαρακτηρίζοντας το αποτέλεσμα «καλό», αλλά όχι «ιδανικό».
«Είναι πολύ σημαντικό: για πρώτη φορά μετά την ανεξαρτησία μας, αποκτήσαμε θεμέλιο ασφαλείας για την Ουκρανία στην πορεία της προς το ΝΑΤΟ», τόνισε ο Ουκρανός πρόεδρος, ενώ πρόσθεσε ότι υπήρξε «καλή ενίσχυση με όπλα».
Στο Κίεβο δεν δόθηκε πρόσκληση που ζητούσε για ένταξη στο ΝΑΤΟ, ωστόσο δεν θα χρειαστεί να ακολουθήσει το Ενταξιακό Σχέδιο Δράσης (MAP), ενώ πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνεδρίαση του Συμβουλίου ΝΑΤΟ- Ουκρανίας που έχει στόχο να διαχειριστεί τη διμερή σχέση και τονίστηκε ότι «το μέλλον της Ουκρανίας είναι στο ΝΑΤΟ».
«Η Ουκρανία είναι τώρα ξεκάθαρα στο ευρωατλαντικό στρατόπεδο (…) Κατά τη γνώμη μου, μετά από αυτή τη σύνοδο η Ουκρανία βρίσκεται σε ένα πιο ισχυρό μέρος από αυτό στο οποίο ήταν πριν μία εβδομάδα», δήλωσε ο Νιλ Μέλβιν, αναλυτής του Royal United Services Institute.
Στο περιθώριο της συνόδου οι χώρες της G7 παρουσίασαν ένα διεθνές πλαίσιο για την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης ασφάλειας της Ουκρανίας έναντι της Ρωσίας. Παράλληλα ανακοινώθηκε σειρά νέων στρατιωτικών πακέτων βοήθειας για το Κίεβο.
Αποδοχή
Ήδη από τον Σεπτέμβριο, την ώρα που ο Ζελένσκι ζητούσε μια γρήγορη διαδικασία ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και εργαζόταν ώστε το Κίεβο να λάβει πρόσκληση για να ξεκινήσει την ενταξιακή του πορεία, παραδεχόταν ότι αυτό δεν θα είναι εφικτό όσο καιρό διαρκεί ο πόλεμος.
Χθες Τετάρτη υπήρξαν ενδείξεις αποδοχής από τους Ουκρανούς ότι η συμφωνία στην οποία κατέληξε το ΝΑΤΟ ήταν η καλύτερη που θα μπορούσαν να περιμένουν.
Ο σύμβουλος του Ζελένκσι, ο Μιχαΐλο Ποντολιάκ, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Reuters από το Κίεβο δήλωσε ότι αντιμετωπίζει «αισιόδοξα» το αποτέλεσμα της συνόδου.
«Αυτή είναι η πρώτη μακροχρόνια στήριξη που λαμβάνει η Ουκρανία από στρατιωτική άποψη. Αυτά τα πακέτα βοήθειας δεν είναι μόνο για σήμερα αλλά και για τα επόμενα χρόνια», πρόσθεσε.
Η αντιπρόεδρος της ουκρανικής κυβέρνησης Όλχα Στεφανίσινα δήλωσε ότι το Κίεβο έχει προχωρήσει πολύ από τη σύνοδο του 2008 στο Βουκουρέστι, όταν το ΝΑΤΟ είχε επισημάνει ότι κάποια στιγμή η Ουκρανία θα μπορέσει να ενταχθεί στη Συμμαχία, χωρίς ωστόσο να της δώσει κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο προς αυτή την κατεύθυνση. Όμως η αμφιθυμία για το μέλλον της Ουκρανίας την αφήνει ευάλωτη, πρόσθεσε.
«Δυστυχώς η σύνοδος του Βίλνους δεν έβαλε τέλος στην εποχή της αβεβαιότητας, η οποία έχει αποφασιστική σημασία για τη γενικότερη ασφάλειά μας (…) μπορούμε να κερδίσουμε περισσότερα. Πρέπει να κερδίσουμε περισσότερα», υπογράμμισε η Στεφανίσινα.
Από την πλευρά του ο Άντριι Ζαγκοροντνιούκ, υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας το 2019-2020, δήλωσε ότι η χώρα του δεν περίμενε πραγματικά ότι θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ τώρα, ούτε καν ένα χρονοδιάγραμμα προς την ένταξή της, όμως ήλπιζε ότι θα λάμβανε κάτι που «θα δημιουργούσε έναν οδικό χάρτη» προς την εισδοχή.
«Αλλά αυτό δεν έγινε. Ουσιαστικά ειπώθηκε κάτι σαν: η Ουκρανία πρέπει να πληροί κάποιους όρους. Είναι εντελώς ασαφές ποιους όρους. Πότε, τι; Ουσιαστικά, τίποτα στην πραγματικότητα», είπε σε τηλεφωνική του επικοινωνία με το Reuters.
Παρ’ όλα αυτά ο ίδιος εκτίμησε ότι η σύνοδος ήταν πολύ θετική για την Ουκρανία, αναφερόμενος στις ανακοινώσεις που έγιναν στο περιθώριό της, στην ακλόνητη υποστήριξη των χωρών του ΝΑΤΟ προς το Κίεβο, όπως διατυπώθηκε στην τελική ανακοίνωση, και στη δήλωση ότι η Συμμαχία αντιμετωπίζει την Ουκρανία ως μελλοντικό της μέλος.
Οι ανακοινώσεις για την παροχή περισσότερων όπλων θα ενισχύσουν το ηθικό των ουκρανικών στρατευμάτων, σημείωσε ο Ζαγκοροντνιούκ.
