Του Δημήτρη Μπεκιάρη
Εννέα μήνες πέρασαν από την εκλογική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ τον Ιούλιο του 2019 και τα πράγματα δεν πηγαίνουν καθόλου καλά για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Τα άσχημα νέα είναι πως ο κορωνοϊός επιδεινώνει την κατάσταση και για το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα, έστω και αν σε τελική ανάλυση αυτό είναι το τελευταίο που αφορά την κοινωνία
Η υγειονομική κρίση του κορωνοϊού και οικονομική κρίση που θα ακολουθήσει θα έχουν τρομακτικές επιπτώσεις και στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Το γνωρίζουν αυτό, τόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όσο και ο Αλέξης Τσίπρας, με μία, όμως, διαφορά: Ο πρώτος έχει καταστρώσει ήδη τα σχέδιά του για την μετά – κορωνοϊό εποχή, ενώ ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ παρακολουθούν με αμηχανία τις εξελίξεις. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το οποίο δείχνει να μην έχει ακόμη συνέλθει (μπορεί και να μην θέλει να συνέλθει) από την εκλογική ήττα της 7ης του Ιούλη, αφού ξεπέρασε το αρχικό σοκ της άρνησης βυθίζεται στο τέλμα της αδυναμίας να καθορίσει σε οποιοδήποτε επίπεδο την ατζέντα.
Μπορεί το περασμένο καλοκαίρι η εκλογική ήττα να μην ήταν στρατηγική, μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να έλαβε ένα ποσοστό της τάξης του 31%, το οποίο τον κατέστησε κυρίαρχη και ηγέτιδα πολιτική δύναμη στον ευρύ χώρο της κεντροαριστεράς, αλλά όλα αυτά συνέβησαν πριν από 9 μήνες. Ο πολιτικός χρόνος πλέον είναι πυκνός, τα δεδομένα αλλάζουν από τη μία στιγμή στην άλλη και εννοείται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει υπογράψει σύμβαση με τους προοδευτικούς και δημοκρατικούς ψηφοφόρους, οι οποίοι βέβαια δεν έχουν ενσωματωθεί ακόμη στο (υπό διαμόρφωση) νέο κόμμα. Ο μετασχηματισμός εξάλλου του κόμματος σε προοδευτικό πολιτικό φορέα κυβερνητισμού και η αντιστοίχιση του κομματικού με τον κοινωνικό ΣΥΡΙΖΑ έχει καθυστερήσει και το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα βρίσκεται ακόμη στο σημείο μηδέν. Η πανδημία του κορωνοϊού περιπλέκει ακόμη περισσότερο τις εξελίξεις στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αφού το συνέδριο αναβλήθηκε αναγκαστικά και ο μετασχηματισμός θα αργήσει κι άλλο.
Στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τον Ιούλιο μέχρι σήμερα που ο κορωνοϊός έχει αλλάξει με δραματικό τρόπο τη λίστα των προτεραιοτήτων του πολιτικού προσωπικού της χώρας, ο Αλέξης Τσίπρας υπήρξε άτολμος στο πεδίο της επιτάχυνσης του διαδικαστικού πλαισίου που θα αύξανε θεωρητικά το εύρος του χρόνου για την άσκηση δυναμικής αντιπολίτευσης και προετοιμασίας για σκληρή εκλογική αντιπαράθεση. Ακόμη και αν δεν γνώριζαν, στον ΣΥΡΙΖΑ υποψιάζονταν και πριν την έκρηξη της πανδημίας ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα προσέφευγε σε πρόωρες εκλογές για να ενισχύσει τη θέση του, αλλά και της κυβέρνησής του. Τι κάνει τους τελευταίους μήνες ο ΣΥΡΙΖΑ; Με άλλοθι την… επανίδρυση, σαν άλλος Τιτανικός κατευθύνεται στο παγόβουνο για να συντριβεί. Αναιμική αντιπολίτευση, αδυναμία ουσιαστικής στήριξης του κυβερνητικού έργου της τετραετίας 2015 – 2019, έλλειψη συνοχής και πειθαρχίας συνθέτουν ένα θλιβερό σκηνικό.
Η κύρια ευθύνη του πολιτικού κεφαλαίου που ονομάζεται «Αλέξης Τσίπρας» είναι η ατολμία του να επιβληθεί στους γραφειοκρατικούς μηχανισμούς του κόμματός του, στον σωστό χρόνο, δηλαδή την αμέσως επομένη της εκλογικής ήττας. Μπορεί να μην αρέσει σε πολλούς στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ο Αλέξης Τσίπρας, μετά την εκλογική ήττα δεν προκάλεσε το αναγκαίο εσωκομματικό σοκ της επιβολής ενός κάθετου ιεραρχικού μοντέλου άσκησης εσωτερικής λειτουργίας για όσο χρονικό διάστημα θα χρειαζόταν ώστε να υπερνικηθούν τα εμπόδια που έθετε το γραφειοκρατικό σύστημα που κυριαρχεί στο μικρό κόμμα, με την μεγάλη εκλογική βάση, που ονομάζεται ΣΥΡΙΖΑ. Το 31% που ψήφισε Τσίπρα και όχι ΣΥΡΙΖΑ του είχε λύσει τα χέρια. Ωστόσο δεν κινήθηκε γρήγορα, με αποτέλεσμα στη συνέχεια οι πρωτοβουλίες να περάσουν στο γραφειοκρατικό κατεστημένο.
Σε κάθε περίπτωση, το αντικείμενο του παρόντος άρθρου δεν είναι η εσωκομματική κατάσταση στον ΣΥΡΙΖΑ. Ο πολύτιμος χρόνος έχει χαθεί και τώρα η ηγεσία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει, ως ουραγός των εξελίξεων, τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο φθινοπωρινό πάρτι της οριστικοποίησης της πολιτικής κυριαρχίας της Δεξιάς.
Αναμφίβολα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα κληθεί να αντιμετωπίσει την πρωτόγνωρη για τα μεταπολεμικά χρονικά ύφεση που αναμένεται, τις κοινωνικές επιπτώσεις της ανεργίας και τις προκλήσεις που θα διαμορφωθούν στο πεδίο της επανατοποθέτησης της χώρας στη διεθνή σκακιέρα των γεωπολιτικών σχεδιασμών και επιδιώξεων. Όμως, η ιστορία έχει διδάξει πως σε τέτοιου μεγέθους πλανητικές κρίσεις, όπως είναι η κρίση του κορωνοϊού, η ανασφάλεια και ο φόβος οδηγούν τους λαούς και τις κοινωνίες να συσπειρώνονται γύρω από τις ηγεσίες αναζητώντας «τιμονιέρηδες» που θα τους οδηγήσουν σε ασφαλή λιμάνια.
Και αυτό το γνωρίζει ο Μητσοτάκης, όπως το γνωρίζει και ο Τσίπρας. Ο μεν πρώτος παριστάνει την σύγχρονη εκδοχή του Τσώρτσιλ, του «πρωθυπουργού της Νίκης», ο δεύτερος προσεύχεται να μην οδηγηθεί η χώρα σε εκλογές, να μην συμβεί δηλαδή αυτό που σχεδιάζει ο Μητσοτάκης. Το κακό για τον Αλέξη Τσίπρα είναι ότι αυτό που απεύχεται θα συμβεί και θα βρει τον ΣΥΡΙΖΑ σε χειρότερη κατάσταση σε σχέση με το καλοκαίρι του 2019. Τότε, τουλάχιστον ήταν κυβέρνηση. Τώρα οι εκλογές θα βρουν τον ΣΥΡΙΖΑ χωρίς να έχει προλάβει την επανίδρυση. Αλίμονο.
Τι σχεδιάζει ο Μητσοτάκης; Διπλές κάλπες το φθινόπωρο, χρησιμοποιώντας το αφήγημα της επιτυχούς αντίδρασης της ελληνικής πολιτείας και κυβέρνησης στον κορωνοϊό, με λάβαρο τον Σωτήρη Τσιόδρα.
Τι μπορεί να κάνει ο Τσίπρας; Όχι και πολλά πράγματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ αδυνατεί στην παρούσα συγκυρία να αναλύσει το πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον. Αδυνατεί να συλλάβει ακόμη και την έκταση του φαινόμενου του νεοσυντηρητισμού στην κοινωνία, ώστε να προσαρμοστεί στο νέο κοινωνικό χάρτη, στή σύγχρονη ανθρωπογεωγραφία της ελληνικής κοινωνίας. Όχι να αλλάξει, όχι να εγκαταλείψει το ιδεολογικό οπλοστάσιο της Αριστεράς, αλλά να φερθεί έξυπνα. Στον αντιπολιτευτικό του λόγο κυριαρχεί η παραθεματολογία, που εξαντλείται σε κάποιες αγαπημένες ενότητες του ΣΥΡΙΖΑ του 3%, του ΣΥΡΙΖΑ της εποχής που έμπαινε, δεν έπαινε στη Βουλή, που ήταν κόμμα διαμαρτυρίας. Μέχρι τον κορωνοϊό η αντιπολίτευση στο δόγμα «νόμος και τάξη» είχε επικαλύψει τα πάντα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε πετάξει το τυράκι, οι ΣΥΡΙΖαίοι τσίμπησαν εξαντλώντας τις προσπάθειές τους σε ένα από τα αγαπημένα τους θέματα, αυτό της καταστολής, και η νέα κυβέρνηση της Δεξιάς αλώνιζε, ενώ ταυτόχρονα δήθεν το κόμμα, ο ΣΥΡΙΖΑ δηλαδή, προετοιμαζόταν για συνέδριο με τους γραφειοκράτες να προβάλουν σθεναρή αντίσταση στην διεύρυνση και τον Αλέξη Τσίπρα να παρακολουθεί την κατάσταση εντός κι εκτός ΣΥΡΙΖΑ.
Σήμερα η αντιπολίτευση ασκείται σκόρπια, λίγο αριστερά, λίγο δεξιά, από κάποιους φιλότιμους τομεάρχες. Σε καμία πάντως περίπτωση το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν δίνει την εντύπωση ότι έχει τις δυνατότητες και την ικανότητα να κατέβει συντεταγμένα και σε διάταξη μάχης στην εκλογική μάχη του ερχόμενου – πιθανότατα – φθινοπώρου. Αμηχανία στο προσφυγικό, αμηχανία στην οικονομία, αμηχανία στα ελληνοτουρκικά, αμηχανία ακόμη και στο θέμα της Συμφωνίας των Πρεσπών στο οποίο θα έπρεπε να έχει ανεβάσει την ένταση, αμηχανία ακόμη και να παραστήσει (όχι να είναι) το σύχρονο σοβαρό σοσιαλιστικό κόμμα και τώρα αμηχανία στο θέμα του κορωνοϊού με την αντιπολιτευτική στρατηγική (λέμε και κανένα αστείο) να κινείται σε σφαίρα ασύμβατη με τη στατιστική της κρίσης.
Σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει να συμπεριλάβει κανείς και την ανυπαρξία της επικοινωνιακής στρατηγικής και των ΜΜΕ που θα κληθεί να αντιπαρατάξει ο ΣΥΡΙΖΑ στην πρωτοφανή δύναμη πυρός που διαθέτει στα μίντια η κυβέρνηση. Χωρίς τηλεοπτικό σταθμό, με τα κομματικά ΜΜΕ να τα διαβάζουν τρεις κι ο κούκος, χωρίς εφημερίδες που να έχουν πολιτική παρέμβαση, παρά με λίγες ιστοσελίδες στο πλευρό του, και με πρόσωπα που θέλουν να… χαράξουν επικοινωνιακή πολιτική, αλλά, ας μην γελιόμαστε, έχουν τόση σχέση με την επικοινωνία, όση με την αστροφυσική, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι χαμένος από χέρι.
Ο Μητσοτάκης θα προκηρύξει εκλογές με οδηγό το νταμπλ σκορ που καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις, θα θριαμβεύσει, θα αλλάξει τον εκλογικό νόμο και θα ξεκινήσει μία νέα τετραετία, ενώ οι ΣΥΡΙΖαίοι θα συνεχίσουν να κάνουν αντιπολίτευση μέσα από την… παιδική χαρά των σόσιαλ μίντια. Στόχος του Μητσοτάκη δεν είναι μόνο η επιβεβαίωση της πολιτικής κυριαρχίας της Δεξιάς και η ολοκλήρωση της δεξιάς παλινόρθωσης, αλλά και η επίτευξη της στρατηγικού χαρακτήρα νίκης που δεν επιτεύχθηκε τον περασμένο Ιούλιο, αλλά είναι κοντά και θα βυθίσει τον ΣΥΡΙΖΑ σε ακόμη μεγαλύτερη εσωστρέφεια.
Και πρέπει να είναι όλοι σίγουροι για τούτο: Ο Μητσοτάκης και το επιτελείο του γνωρίζουν πως την επομένη μιας ακόμη εκλογικής ήττας του Αλέξη Τσίπρα, υπάρχουν κάποιοι μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι θα θέσουν ζήτημα ηγεσίας. Να είναι όλοι σίγουροι για αυτό.
