Η λήξη του εξαμήνου την Παρασκευή έχει οδηγήσει πολλά χαρτοφυλάκια να κατοχυρώσουν μέρος των κερδών τους, αλλά το βασικό ερώτημα που κυριαρχεί είναι εάν οι εξελίξεις στη Ρωσία επηρεάσουν το επενδυτικό αίσθημα το δεύτερο εξάμηνο του έτους.
Η εξέγερση της πολιτοφυλακής Wagner του Yevgeny Prigozhin κατά της ρωσικής κυβέρνησης ήταν ένα σημαντικό γεωπολιτικό γεγονός, που κατέδειξε ότι το καθεστώς του Vladimir Putin ήταν πιο ευάλωτο από ό,τι πίστευαν προηγουμένως οι περισσότεροι παρατηρητές.
Η εξέγερση έφτασε σε απόσταση λίγων ωρών από τη Μόσχα χωρίς να αντιμετωπίσει αντίσταση και ο ηγέτης της κατήγγειλε την ανικανότητα και την ψευδολογία της ρωσικής στρατιωτικής ηγεσίας.
Και όμως, ο Yevgeny Prigozhin και οι άνδρες του έχουν λάβει, μέχρι στιγμής, μια προσφορά συμφωνίας αντί για δίωξη ή θάνατο.
Όλα αυτά υποδηλώνουν φόβο και αταξία στο στρατόπεδο του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ενώ οι συνέπειες για τον πόλεμο στην Ουκρανία είναι άγνωστες – ο Putin, μέσα στην αδυναμία του, θα μπορούσε εξίσου καλά να κλιμακώσει, να εδραιώσει ή να διαπραγματευτεί – οι πιθανότητες αλλαγής καθεστώτος στη Ρωσία, όσο χαμηλές και αν ήταν, έχουν αυξηθεί.
Με βάση τα παραπάνω, είναι εντυπωσιακό ότι οι παγκόσμιες αγορές ήταν λίγο-πολύ ασυγκίνητες από αυτό που συνέβη.
Μήπως επειδή τα γεγονότα του Σαββατοκύριακου, αν και γεωπολιτικά βαρυσήμαντα, ήταν οικονομικά άσχετα;
Ή μήπως επειδή οι επιπτώσεις των γεγονότων στην αγορά είναι απλώς αδύνατο να εκτιμηθούν;
Πως επηρεάζονται οι αγορές
Ο Joachim Klement, στρατηγικός αναλυτής της Liberum, υποστηρίζει ότι τα γεγονότα του Σαββατοκύριακου είναι “προφανώς ασήμαντα για τις χρηματοπιστωτικές αγορές”.
Είναι τόσο άσχετα, λέει, που έγραψε ένα σημείωμα γι’ αυτά μόνο και μόνο επειδή τόσοι φλυαρούσαν γι’ αυτά και οι πελάτες του έκαναν ερωτήσεις.
Το επιχείρημά του είναι ενδιαφέρον:
– Ο πόλεμος στην Ουκρανία βρίσκεται σε αδιέξοδο και θα παραμείνει έτσι για λίγο καιρό.
– Όσο το αδιέξοδο παραμένει, υπάρχουν μόνο τρία πράγματα που μπορούν να συμβούν και θα έχουν σημασία για τους επενδυτές:
(α) η ρωσική πυρηνική κλιμάκωση,
(β) το τέλος της δυτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία, ή
(γ) η αλλαγή του ρωσικού καθεστώτος.
Εάν συμβεί το (α), θα πρέπει να αγοράσει κανείς σε κάθε αδυναμία.
Το (β) είναι πολύ απίθανο, ενώ οι πιθανότητες του (γ) είναι αδύνατο να εκτιμηθούν, ακόμη και αν δεχτούμε ότι ο Putin φαίνεται πιο αδύναμος τώρα.
– “Η φύση της αλλαγής καθεστώτος είναι ότι κάθε απόπειρα έχει ιδιοσυγκρασιακό χαρακτήρα… το πραξικόπημα του Αυγούστου του 1991 οδήγησε στην πτώση της Σοβιετικής Ένωσης μέσα σε τέσσερις μήνες, αλλά ο Stalin ήταν στην εξουσία 30 χρόνια”.
Επομένως, κατά τον Klement οι επενδυτές θα πρέπει να συνεχίσουν να κάνουν ό,τι έκαναν πριν.
Αδυναμία πρόβλεψης
Το επιχείρημα ξεκινά με τον ισχυρισμό ότι τα γεγονότα ήταν άσχετα με τις αγορές και τελειώνει με τον ισχυρισμό ότι οι επιπτώσεις αυτών των γεγονότων είναι αδύνατο να προβλεφθούν.
Αυτά δεν είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα.
Εάν επενδύετε στην ενέργεια, ή στην άμυνα, ή στην ανατολική Ευρώπη γενικά, τα νέα στοιχεία για την αδυναμία του Putin είναι σαφώς σημαντικά, ακόμη και αν δεν ξέρετε τι να τα ερμηνεύσετε ακόμη.
Δεν είναι καν σαφές ότι η βαθιά αβεβαιότητα δικαιολογεί την αδράνεια των επενδυτών.
Ακόμη και αν το κεντρικό και πιο πιθανό αποτέλεσμα παραμένει αμετάβλητο σε σχέση με πριν από μερικές εβδομάδες, οι ουρές της κατανομής πιθανοτήτων (οι πιθανότητες τα πράγματα να γίνουν είτε πολύ χειρότερα είτε πολύ καλύτερα) μπορεί κάλλιστα να έχουν αυξηθεί.
Και αυτό θα έδειχνε ότι οι επενδυτές θα έπρεπε να πάρουν κάποια κέρδη.
Θολό το τοπίο
Ο Marko Papic, γεωπολιτικός στρατηγικός αναλυτής της Clocktower Group, συμφωνεί με τον Klement ότι τα γεγονότα αυτού του Σαββατοκύριακου δεν προσφέρουν πολλά στους επενδυτές για να τα διαπραγματευτούν.
Αυτό δεν οφείλεται στο γεγονός ότι δεν άλλαξε κάτι σημαντικό.
Ο ίδιος υποστηρίζει εδώ και καιρό ότι η εισβολή στην Ουκρανία θα αποδυνάμωνε πολύ τον Putin και τα πρόσφατα γεγονότα αποδεικνύουν ότι αυτό συνέβη.
Πιστεύει ότι ο ηγέτης της Ρωσίας είναι τώρα πιο πιθανό να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες του για τα τμήματα της Ουκρανίας που δεν κατέχει τώρα, να κηρύξει τη νίκη και να διολισθήσει σε αμυντική στάση προσπαθώντας να σταθεροποιήσει τα πράγματα στο εσωτερικό.
Αυτό θα σήμαινε σημαντική μείωση των γεωπολιτικών κινδύνων.
Το πρόβλημα είναι ότι ο Papic δεν βλέπει επαρκές πριμ γεωπολιτικού κινδύνου σε καμία από τις σχετικές αγορές ώστε να καταστήσει το στοίχημα στην αποκλιμάκωση μια καλή συναλλαγή.
Αυτό υποδηλώνει, ωστόσο, ότι ο κίνδυνος κακών ειδήσεων από τη Ρωσία είναι υποτιμημένος- ο Papic πιστεύει ότι η μακροχρόνια μεταβλητότητα στις αγορές πετρελαίου θα μπορούσε να αποτελέσει έναν τρόπο διαπραγμάτευσης αυτού του κινδύνου.
Το βασικό σημείο είναι ότι είναι συνεπές να πιστεύει κανείς ότι αυτό που συνέβη το Σαββατοκύριακο είναι πολύ σημαντικό για τις αγορές και να πιστεύει, ταυτόχρονα, ότι η απουσία αντίδρασης της αγοράς έχει νόημα.
Οι επιπτώσεις είναι πολύ περίπλοκες για να υπάρξουν συναινετικές συναλλαγές – ακόμη.
Όπως και να έχει, μια πιο ασταθής Ρωσία είναι μια τεράστια ιστορία για τις αγορές βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Μπορεί να είναι η μεγαλύτερη ιστορία των αγορών, μετά τον παγκόσμιο πληθωρισμό.
Οι επενδυτές δεν πρέπει να παρασυρθούν και να προσπεράσουν την εξέγερση επειδή δεν μετακίνησε άμεσα τις τιμές.
