Σε εξέλιξη είναι το τελευταίο διάστημα η ουκρανική αντεπίθεση που έχει στόχο την ανακατάληψη εδαφών που ελέγχει η Μόσχα. Η επίθεση μέχρι στιγμής έχει μεικτά αποτελέσμα, με τα ουκρανικά στρατεύματα να έχουν σημειώσει κάποια πρόοδο, η οποία ωστόσο είναι αργή.
Την αργή κίνηση έχει αναγνωρίσει και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένκσι, αναφέροντας πως είναι «πιο αργή από την επιθυμητή». «Ορισμένοι πιστεύουν ότι πρόκειται για ταινία του Χόλιγουντ και περιμένουν αποτελέσματα άμεσα. Όμως δεν είναι«, ανέφερε σε δηλώσεις του στο BBC. «Αυτό που διακυβεύεται είναι οι ζωές των ανθρώπων», πρόσθεσε.
Οι ουκρανικές δυνάμεις αντιμετωπίζουν τις καλά προετοιμασμένες αμυντικές θέσεις των Ρώσων. Πώς όμως εξελίσσονται αυτές οι επιχειρήσεις στο μέτωπο, ποιες οι προοπτικές τους και πώς έχουν αναπτυχθεί οι δύο πλευρές στο πεδίο; Ο απόστρατος στρατηγός και συγγραφέας Μικ Ράιαν επιχειρεί να απαντήσει. Ξεκινώντας εξηγεί το ρωσικό στρατιωτικό δόγμα, που δίνει το πρόσταγμα για το πώς να σχεδιαστεί και να εκτελεστεί ένα αμυντικό σχέδιο ελιγμών.
Η διάταξη των ρωσικών δυνάμεων
Τα αμυντικά σχήματα διαθέτουν μια ζώνη ασφαλείας, η οποία εκτείνεται σε βάθος δεκάδων χιλιομέτρων. Σε αυτή τη ζώνη υπάρχουν διασκορπισμένα αμυνόμενα στρατεύματα, τα οποία έχουν διάφορες αποστολές, όπως το να συλλέγουν πληροφορίες για τα στρατεύματα που προχωρούν στην περιοχή, να προκαλούν φθορές και να τα καθυστερούν. Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, πυρά μεγαλύτερης εμβέλειας πιθανότατα θα χρησιμοποιηθούν και εναντίον στόχων υψηλής αξίας του προελαύνοντος εχθρού.
Πολύ πίσω από τη ζώνη ασφαλείας βρίσκεται η κύρια αμυντική θέση ή πολλές αμυντικές θέσεις. Γενικά αποτελούνται από τουλάχιστον δύο κλιμάκια, ανάλογα με το πόσο πιθανό είναι ένας εχθρός να χρησιμοποιήσει αυτόν τον άξονα προέλασης.
Πίσω από αυτές τις κύριες αμυντικές θέσεις αναπτύσσονται διάφορες μονάδες πυροβολικού, οι οποίες θα έχουν προετοιμαστεί για τις αναμενόμενες βασικές διαδρομές του εχθρού και τις περιοχές συγκέντρωσης που εκτιμώνται. Πίσω από τις κύριες αμυντικές θέσεις βρίσκονται και οι διαφορετικές εφεδρικές δυνάμεις.
Αυτά τα αμυντικά layouts, που είναι αποτέλεσμα της εμπειρίας χρόνων στις συγκρούσεις, επιτρέπουν την αξιοποίηση στρατευμάτων με μικρή εμπειρία σε αμυντικά σχέδια ελιγμών. Ως εκ τούτου, η εφαρμογή τους από τους Ρώσους λειτουργεί θετικά στο πεδίο, δεδομένου του μεγάλου αριθμού των κινητοποιημένων προσφάτως στρατευμάτων τους.
Αυτές οι άμυνες δεν είναι ομοιόμορφα δομημένες σε όλο το μέτωπο. Σε ορισμένες περιοχές, το έδαφος εμποδίζει αυτή την προσέγγιση. Πάντως είναι πιο πυκνές στις περιοχές όπου οι ρωσικές δυνάμεις έχουν εκτιμήσει ότι αποτελούν τους πιο πιθανούς στόχους της Ουκρανίας για την επίθεσή τους.
Το ενδιαφέρον τις επόμενες εβδομάδες, σημειώνει ο Ράιαν, είναι να δούμε εάν η εκτίμηση των Ρώσων για τις πιο πιθανές και πιο επικίνδυνες (για τη Ρωσία) πορείες δράσης της Ουκρανίας συμπέσουν με το πραγματικό σχέδιο της Ουκρανίας.
Η προσέγγιση της Ουκρανίας
Ο ουκρανικός σχεδιασμός για την φετινή τους αντεπίθεση φαίνεται να έχει υιοθετήσει μια ευρεία προσέγγιση στο μέτωπο, που για τον Ράιαν είναι η πιο λογική στρατηγική σε αυτή τη φάση γιατί:
- Δημιουργεί αβεβαιότητα στους Ρώσους διοικητές. Δεν ξέρουν πραγματικά πού θα πέσει το κύριο βάρος της προσπάθειας για την επίθεση εδάφους της Ουκρανίας. Επιτρέπει καλύτερη επιχειρησιακή ασφάλεια για τους Ουκρανούς. Επιτρέπει επίσης μια μεγάλη ποικιλία επιχειρήσεων εξαπάτησης.
- Το ευρύ μέτωπο επιτρέπει μεγαλύτερη ικανότητα ανταπόκρισης στις ευκαιρίες που εμφανίζονται. Εάν μια δύναμη είναι υπερβολικά συγκεντρωμένη, όχι μόνο είναι πιο ευάλωτη στην επίθεση στο σύγχρονο πεδίο μάχης, είναι και λιγότερο ικανή να προσαρμοστεί και να εκμεταλλευτεί τα λάθη του εχθρού σε ολόκληρη τη γραμμή του μετώπου.
- Η συγκέντρωση ενός μεγάλου μέρους των χερσαίων δυνάμεων της Ουκρανίας σε μια περιοχή (παρά την επιτυχημένη δράση των περιφερειακών δυνάμεων) μπορεί να εκθέσει τον ουκρανικό στρατό σε ρωσικές τακτικές και επιχειρησιακές ωθήσεις με στόχο την κατάληψη νέων εδαφών. Επομένως αποφεύγεται αυτός ο κίνδυνος.
Πώς αντιδράει η Ρωσία
Ως απάντηση ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας της Ρωσίας Βαλέρι Γκεράσιμοφ, που έχει αναλάβει επικεφαλής των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία, έχει διάφορες επιλογές. Σύμφωνα με τον Ράιν, αντί να βάλει τις ρωσικές δυνάμεις να παραμένουν παθητικά σε όλη την πρώτη γραμμή, επιλέγει να τις βάλει να παραμονεύουν, και όταν εντοπίσουν αδύναμο σημείο στα ουκρανικά στρατεύματα να πραγματοποιήσουν περιορισμένη επίθεση. Το έχουμε ήδη δει να συμβαίνει στους άξονες Ντονέτσκ, Αβντιβκά, Μπαχμούτ και Σεβέρσκι Ντονέτς.
Πάντως, όπως σημειώνει ο αναλυτής, αυτή είναι μια περίπλοκη επιλογή που απαιτεί συγκέντρωση δυνάμεων μάχης και υποστήριξης από τα ήδη εξασθενημένα στρατεύματά του.
Παράλληλα, αυτές οι ρωσικές επιθέσεις μπορεί να σημαίνουν ότι ο Γκεράσιμοφ ανησυχεί για την ανάπτυξη της δυναμικής των Ουκρανών στο νότιο μέτωπο και την κατάληψη αρκετού εδάφους που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την Κριμαία. «Θα θέλει απελπισμένα να προσελκύσει περισσότερες ουκρανικές δυνάμεις στα ανατολικά για έναν πόλεμο φθοράς», λέει χαρακτηριστικά, προσθέτοντας πως είναι αμφίβολο πόσο καιρό οι Ρώσοι μπορούν να αντέξουν αυτές τις επιθέσεις στα ανατολικά.
Δεδομένης της προετοιμασίας της Ουκρανίας για τις τρέχουσες επιθέσεις τους, είναι πιθανό οι ρωσικές επιθέσεις στα ανατολικά να κορυφωθούν πριν από την ουκρανική επίθεση του 2023, εκτιμάει.
