Της Βίκυς Σαμαρά
Το κέντρο της Αθήνας βρέθηκε μέσα σε λίγες ώρες σε κλοιό διαδηλώσεων, που δεν σταμάτησαν για μέρες. Ήταν όμως μία ιδιαίτερη περίπτωση.
Δεν πρόκειται για μία διαδήλωση με ένα μέτωπο, αλλά για ασύνδετες μεταξύ τους ομάδες, που δεν εκκινούν από το ίδιο σημείο, ούτε κινούνται σε μία συγκεκριμένη πορεία. Και αυτό καθώς πρόκειται σε σημαντικό βαθμό για αυθόρμητες αντιδράσεις μαθητών και πολιτών για τη δολοφονία, κάτι που η Αστυνομία είχε υποτιμήσει, με αποτέλεσμα να πιαστεί στον ύπνο.
Στους δρόμους όμως έχουν ξεχυθεί και στοιχεία άσχετα με τους διαδηλωτές, που επιδίδονται σε πλιάτσικο σε καταστήματα. Όταν τελείωναν οι απογευματινές διαδηλώσεις των μαθητών, στο κέντρο ξεκινούν οι καταστροφές.
Η κυβέρνηση Καραμανλή βρέθηκε σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση. Εξ αριστερών, δεχόταν κριτική για αστυνομική βία και εκ δεξιών πίεση για επιβολή της τάξης.
Ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής συγκαλεί στο Μέγαρο Μαξίμου την κυβερνητική επιτροπή. Στο όργανο αυτό μετείχαν επιλεγμένοι πρωτοκλασάτοι υπουργοί και χειριζόταν όλα τα μεγάλα θέματα ως πιο ευέλικτο και “πολιτικό” από το υπουργικό συμβούλιο.
Η πίεση είναι τόσο έντονη που στην κυβερνητική επιτροπή ακούστηκε ακόμη και η πρόταση για στρατό στους δρόμους απέναντι στους διαδηλωτές και για κήρυξη της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Ο τότε υπουργός Εσωτερικών Προκόπης Παυλόπουλος διαφώνησε όμως κάθετα με τέτοιες σκέψεις. Η κατάσταση είναι έκρυθμη και θα χαθεί κάθε έλεγχος εάν παρέμβει ο στρατός, χώρια τους συνειρμούς που θα προκαλούσε αυτό, είπε στον πρωθυπουργό και τους υπουργούς- μέλη της κυβερνητικής επιτροπής. Διαφώνησε επίσης και με την άποψη ότι θα έπρεπε η ΕΛΑΣ να αντιμετωπίσει πιο σκληρά τους διαδηλωτές, οι οποίοι όπως αναφέρθηκε περιλαμβάνουν από μαθητές μέχρι άγνωστα και “ύποπτα” στοιχεία.
Το ερώτημα όμως που πάγωσε το αίμα όλων στην κυβερνητική επιτροπή ήταν τι θα γινόταν εάν υπήρχε και δεύτερος νεκρός. Είτε από την πλευρά των διαδηλωτών, είτε από την πλευρά των αστυνομικών.
“Τις ζημιές μπορούμε να τις πληρώσουμε. Εάν έχουμε όμως και άλλο νεκρό ή νεκρούς, δεν μπορούμε να τους φέρουμε πίσω”, είπε στη συνεδρίαση ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιώργος Αλογοσκούφης. Ο πρωθυπουργός και οι υπόλοιποι υπουργοί συγκλονίστηκαν με αυτή τη διαπίστωση του κ. Αλογοσκούφη, ο οποίος διαβεβαίωσε ότι θα έβρισκε τα χρήματα για να αποζημιωθούν οι καταστηματάρχες.
Ο Κώστας Καραμανλής ζύγισε την κατάσταση και κατέληξε ότι ο κίνδυνος να έπεφτε νεκρός ένας ακόμη διαδηλωτής ή ένας αστυνομικός ήταν πολύ μεγάλος. Και τότε το θέμα δεν θα ήταν απλά η πολιτική σταθερότητα της κυβέρνησης. Αλλά η χώρα θα αντιμετώπιζε κλίμα εμφύλιας σύγκρουσης.
“Δεν θα ρισκάρω ένα νέο εμφύλιο, όποιο και εάν είναι το πολιτικό κόστος” κατέληξε ο πρωθυπουργός.
Ο τότε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Γιώργος Σουφλιάς αναλαμβάνει τις δηλώσεις στους δημοσιογράφους, οι οποίοι όμως βομβαρδίζουν με ερωτήσεις όπως ήταν λογικό και τον κ. Παυλόπουλο. Ο υπουργός Εσωτερικών έκανε την περίφημη δήλωση για την αμυνόμενη αστυνομία και δέχτηκε τόσο ο ίδιος προσωπικά όσο και η κυβέρνηση συνολικά δριμεία κριτική.
Εκείνο ήταν το μόνο βράδυ που ο Καραμανλής κοιμήθηκε στο Μαξίμου. Τα επεισόδια συνεχίστηκαν για μέρες μέχρι που η κατάσταση απλά εκτονώθηκε. Η κυβέρνηση Καραμανλή πλήρωσε το οικονομικό και πολιτικό κόστος. Δεν υπήρξε όμως άλλος νεκρός. Ούτε καν εκτεταμένοι και σοβαροί τραυματισμοί.
Μέχρι και σήμερα δέχεται κριτική εκ δεξιών για την αμυντική στάση της ΕΛΑΣ. Όμως η Αθήνα κάηκε, αλλά δεν υπήρξε τότε καμία Marfin, όπως λένε σήμερα πρωταγωνιστές της εποχής.