Σε ελεύθερη πτώση βρίσκεται η τουρκική λίρα μετά τις προεδρικές εκλογές και την επανεκλογή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Για πρώτη φορά στην ιστορία, το τουρκικό νόμισμα ξεπέρασε τις 23 λίρες το δολάριο και στις 25 ανά ευρώ. Μέσα σε μια ημέρα η λίρα κατέγραψε αρνητικό ρεκόρ, υποχωρώντας μάλιστα 5% σε σχέση με το δολάριο. Το τουρκικό νόμισμα συναλλάσσεται σήμερα στις 23,09 λίρες το δολάριο και 24,89 λίρες ανά ευρώ.
Ο αναλυτής Μπαρίς Σοϊντάν έγραψε στον λογαριασμό του στο Twitter: «Η υποτίμηση της λίρας έχει ξεπεράσει το 5%, το δολάριο έχει πλησιάσει τις 23 λίρες. Αυτή είναι μια ακόμη υποτίμηση. Μιλάμε για νομισματική κρίση. Αν φτάσει στις 25 λίρες το δολάριο, θα είναι η 4η νομισματική κρίση τα τελευταία 5 χρόνια».
Η ειδικός στις χρηματοοικονομικές αγορές Ίρις Τσίμπρε έγραψε επίσης στο Twitter: «Δολάριο/λίρα 22,80.Το φράγμα έσπασε»
Ο οικονομολόγος Τουντς Σαρίρογλου , συγκρίνοντας τα προβλήματα της Τουρκίας με εκείνα της Αργεντινής, τονίζει ότι οι νομισματικές κρίσεις, ο πληθωρισμός και η υποτίμηση είναι πλέον παρόμοια φαινόμενα: «Μην κλαις για μένα Αργεντινή», έγραψε ο Σαρίρογλου στον λογαριασμό του στο Twitter.
Η οικονομία στον …τοίχο
Ο καθηγητής Οικονομίας, δρ. Εζγκιούρ Ντεμιρτάς ,έγραψε: «Η μπάλα δεν αναπηδά μέχρι να χτυπήσει στο έδαφος…Το αποτέλεσμα του οικονομικού μας μοντέλου; Ο τείχος»
Ο οικονομολόγος Αλαατίν Ακτάν τονίζει επίσης ότι «οι πύλες του φράγματος έχουν ανοίξει διάπλατα. Υπάρχει αύξηση πάνω από 5% στο ξένο συνάλλαγμα. Καταλαβαίνουμε για άλλη μια φορά ότι τα κάθε είδους “μέτρα” ήταν μόνο για τις εκλογές; Γέμισε το αυτοκίνητό σου τώρα!»
Ο οικονομολόγος Ουγούρ Γκιουρσές υπογραμμίζει μάλιστα ότι «δισεκατομμύρια δολάρια από τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας εξαερώθηκαν για να καλύψουν τις συνέπειες των τρομερών πολιτικών..»
Ο Κερίμ Ρότα, Πρόεδρος της Οικονομικής Πολιτικής του Μελλοντικού Κόμματος, χρησιμοποίησε τις ακόλουθες δηλώσεις στον λογαριασμό του στο Twitter: «Δέκα ημέρες μετά τις εκλογές, το δολάριο έχει ενισχυθεί κατά 16% έναντι της λίρας. Τα πάντα ήταν για τις εκλογές. Οι συναλλαγματικές ισοτιμίες είχαν κατασταλεί με την πώληση συναλλαγματικών αποθεμάτων από την Κεντρική Τράπεζα και λεκτικές παρεμβάσεις για 9 μήνες. Αν και η άνοιξη έχει πλέον τελειώσει ,δεν είναι σαφές πού θα υπάρξει πραγματική ισορροπία στην αγορά. Ακόμη και σε αυτό το επίπεδο οι εταιρείες απαγορεύεται να αγοράζουν ξένο νόμισμα, ο μοναδικός πωλητής είναι η Κεντρική Τράπεζα. Ακόμη και αν οι ισοτιμίες παραμείνουν σε αυτό το επίπεδο, τα δημόσια κεφάλαια που θα καταβληθούν θα υπερβούν τα 200 δισεκατομμύρια λίρες κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Η αύξηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας θα φουσκώσει τον πληθωρισμό».
Τούρκοι οικονομολόγοι εκφράζουν φόβους ότι η υποτίμηση της λίρας θα «λιώσει» τους μισθούς το καλοκαίρι, λόγω του πληθωρισμού. «Οι πολίτες θα πληρώσουν για άλλη μια φορά το τίμημα της κακής διαχείρισης της οικονομίας και της επιμονής στην πλάνη των Erdonomics» ,τονίζει Τούρκος οικονομολόγος στη Ναυτεμπορική, κρατώντας την ανωνυμία του. «Φοβάμαι ότι σύντομα θα υπάρξει νέο πλήγμα στα εισοδήματα από αυξήσεις τιμών και έμμεσους φόρους».
Σταθερή φτωχοποίηση
Ο οικονομολόγος Σελτσούκ Γκετσέρ εκτιμά από την πλευρά του ότι ο νέος υπουργός Οικονομικών, Μεχμέτ Σιμτσέκ «κάνει το σωστό. Πρώτα απελευθερώνει το δολάριο, μετά θα αυξήσει τα επιτόκια. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να προσελκύσει ξένα κεφάλαια ούτως ή άλλως. Το δολάριο ανεβαίνει, ο κατώτατος μισθός πέφτει… Σταθερή φτωχοποίηση τους τελευταίους 6 μήνες!
Για την ιστορία, σύμφωνα με έρευνα της συνομοσπονδίας DİSK-AR στις 5 Δεκεμβρίου 2022 , το 65% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα πληρωνόταν με τον κατώτατο μισθό. Με την ασταμάτητη άνοδο του δολαρίου,ο κατώτατος μισθός, τον οποίο η κυβέρνηση είπε ότι θα ανεβάσει στα 500 δολάρια τον Ιούλιο, μειώθηκε στα 367 δολάρια με τη σημερινή ισοτιμία.
Ο Τούρκος οικονομολόγος εξηγεί στην Ναυτεμπορική ότι «στις 30 Ιανουαρίου 2023, όταν ο κατώτατος μισθός ήταν 8.506 λίρες, το δολάριο ανταλλασσόταν με 18,80 λίρες και ο κατώτατος μισθός ήταν 452 δολάρια. Η ισοτιμία δολαρίου/λίρας ήταν 19,58 πριν από τις Προεδρικές και Βουλευτικές Εκλογές της 28ης Μαίου και 19,97, πριν από τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στις 28 Μαΐου . Με άλλα λόγια, ενώ ο κατώτατος μισθός ήταν 434 δολάρια πριν από τις 14 Μαΐου , ήταν 448 δολάρια πριν από τις 28 Μαΐου . Με την ισοτιμία του δολαρίου να έχει φτάσει στα 23 δολάρια ,ο κατώτατος μισθός έχει πέσει στα 367 δολάρια».
