Του Μιχάλη Ψύλου
Το Ευρωπαϊκό Ταμείο για την αντιμετώπιση της πανδημίας προστάτεψε σχεδόν 42 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην ΕΕ μέσα σε τρία χρόνια, σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν.
Σύμφωνα με τα στοιχεία για το πρόγραμμα SURE, το οποίο έληξε επίσημα τον Δεκέμβριο του 2022, η Κομισιόν δάνεισε 98,4 δισεκατομμύρια ευρώ υπό ευνοϊκούς όρους σε 19 κράτη μέλη που επλήγησαν από την πανδημία. Αντιμέτωπη η ΕΕ με μια τεράστια κρίση, όπως η πανδημία, χρειάστηκε να υιοθετήσει έκτακτα μέσα που εφαρμόστηκαν στην υγεία και την οικονομική πολιτική. Δείχνοντας ότι υπάρχει και ο δρόμος της αλληλεγγύης και της συνεργασίας που ενισχύει το Ευρωπαϊκό όραμα.
Τα εκταμιευθέντα δάνεια χρηματοδότησαν προγενέστερες δαπάνες για μέτρα που θεσπίστηκαν για την αντιμετώπιση των σοβαρών κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της κρίσης COVID-19. Τα δάνεια βοήθησαν τα κράτη μέλη να καλύψουν τις δαπάνες που συνδέονται με τη χρηματοδότηση των εθνικών συστημάτων μειωμένου ωραρίου εργασίας και άλλα παρόμοια μέτρα, μεταξύ άλλων για τους αυτοαπασχολούμενους, καθώς και ορισμένα μέτρα για την υγεία. Τα μέτρα αυτά συνέβαλαν στην προστασία της απασχόλησης και στη στήριξη του εισοδήματος κατά τη διάρκεια της πανδημίας και να αποφευχθεί μια κοινωνικοεργατική καταστροφή.
Το μέτρο απαιτούσε τεράστια χρηματικά ποσά και για να το χρηματοδοτήσει, η ΕΕ ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2020 ένα ταμείο που έχει χρησιμεύσει για την προστασία σχεδόν 42 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας κατά τη διάρκεια των τριών ετών ισχύος του, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση παρακολούθησης του προγράμματος SURE
Με τον τρόπο αυτό, αποφεύχθηκε η μεγαλύτερη επίπτωση λόγω των υγειονομικών μέτρων που ανάγκασαν τη διακοπή μεγάλου μέρους της οικονομικής δραστηριότητας, γεγονός που θα προκαλούσε την καταστροφή θέσεων εργασίας και επιχειρήσεων.
Μεγαλύτερη εμβέλεια το 2020
Αυτό το χρηματοδοτικό εργαλείο, που εγκρίθηκε στις 2 Απριλίου 2020, ήταν το πρώτο μεγάλο σημάδι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση επρόκειτο να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση από την πανδημία με ένα πολύ διαφορετικό υπόδειγμα από αυτό που είχε ακολουθήσει στη χρηματοπιστωτική κρίση. Το SURE χρηματοδοτήθηκε με κοινό δάνειο που ζήτησε η ΕΕ, αν και αυτό δεν μπορεί να ταξινομηθεί ως ευρωομόλογο,καθώς κάθε κράτος μέλος αναλαμβάνει το δικό του μέρος του κοινού πιστωτικού κινδύνου και όχι το 100%. Λίγους μήνες αργότερα, εγκρίθηκε το Ταμείο Ανάκαμψης, 750 δισεκατομμύρια για την προώθηση της εξόδου από την κρίση και του οικονομικού μετασχηματισμού μέσω επιδοτήσεων και πιστώσεων που χρηματοδοτούνται με κοινές εκδόσεις χρέους της Ε.Ε.Το τελευταίο έτος, το 2022,καλύφθηκαν μόλις τις 350.000 θέσεις εργασίας και 40.000 εταιρείες.
Διαφορετικό υπόδειγμα
Αυτό το χρηματοδοτικό εργαλείο, που εγκρίθηκε στις 2 Απριλίου 2020, ήταν το πρώτο μεγάλο σημάδι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση επρόκειτο να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση από την πανδημία με ένα πολύ διαφορετικό υπόδειγμα από αυτό που είχε ακολουθήσει στη χρηματοπιστωτική κρίση. Το SURE χρηματοδοτήθηκε με κοινό δάνειο που ζήτησε η ΕΕ, αν και αυτό δεν μπορεί να ταξινομηθεί ως ευρωομόλογο,καθώς κάθε κράτος μέλος αναλαμβάνει το δικό του μέρος του κοινού πιστωτικού κινδύνου και όχι το 100%. Λίγους μήνες αργότερα, εγκρίθηκε το Ταμείο Ανάκαμψης, 750 δισεκατομμύρια για την προώθηση της εξόδου από την κρίση και του οικονομικού μετασχηματισμού μέσω επιδοτήσεων και πιστώσεων που χρηματοδοτούνται με κοινές εκδόσεις χρέους της Ε.Ε.
Δεν υπάρχει αμφιβολία για την επιτυχία αυτών των έκτακτων εργατικών μέτρων τρία χρόνια αργότερα. Για αυτό, αρκεί να δούμε τους αριθμούς της αγοράς εργασίας σε όλη την Ευρώπη, με ιστορικά χαμηλά ποσοστά ανεργίας, ή να κάνουμε μια γρήγορη σύγκριση με το τι συνέβη στην προηγούμενη χρηματοπιστωτική κρίση.
