Η αύξηση των επιτοκίων είναι ένας παράγοντας που αυξάνει το βάρος του χρέους. Παρόλα αυτά στη ζώνη του ευρώ η πλέον επιθετική νομισματική σύσφιξη που έχει εφαρμοστεί συνοδεύεται από μείωση τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού χρέους ως ποσοστών του ΑΕΠ. Μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις βλέπουμε πτώση σε επίπεδα προ πανδημίας του Covid-19.
Όπως εξηγεί σε εκτενή ανάλυσή της η UBS αυτό έχει να κάνει εν πολλοίς με τη θετική επίδραση του… υψηλού πληθωρισμού. «Η πτώση στο χρέος έχει διευκολυνθεί από την ισχυρή μεγέθυνση του ονομαστικού ΑΕΠ, η οποία λαμβάνει ώθηση από τον υψηλό πληθωρισμό/αποπληθωριστή του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι η δυναμική αυτή θα είναι δύσκολο να διατηρηθεί όσο θα υποχωρεί ο δείκτης τιμών καταναλωτή. «Στο εξής με τον πληθωρισμό και τον αποπληθωριστή του ΑΕΠ να υποχωρούν, τα χρέη ως ποσοστό του ΑΕΠ πιθανότατα θα μειώνονται πολύ πιο αργά» σημειώνει η ελβετική επενδυτική τράπεζα.
Πόσο μειώθηκε το χρέος σε τράπεζες, νοικοκυριά, επιχειρήσεις
Μετά την κορύφωσή του στο 418% του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο του 2021, το χρέος ανά την Ευρωζώνη (και σε όλους τους τομείς μετριάστηκε στο 360,5% του ΑΕΠ το τέταρτο τρίμηνο του 2022. Πρόκειται για μείωση 11,3 ποσοστιαίων μονάδων σε τριμηνιαία βάση, αλλά και για πτώση 18,7 ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα, δηλαδή το τέταρτο τρίμηνο του 2019 (379,1%).
Η απομόχλευση στον χρηματοπιστωτικό τομέα ήταν ιδιαίτερα εντυπωσιακή, με το χρέος να διαμορφώνεται στο 105,9% του ΑΕΠ, έχοντας μειωθεί κατά 5,2 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο του 2022 και κατά 14,6 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2019.
Το χρέος των νοικοκυριών, στο 104,3% του ΑΕΠ, μειώθηκε μόλις κατά 0,9 π.μ. το τέταρτο τρίμηνο. Στις επιχειρήσεις το χρέος μειώθηκε κατά 2,5 ποσοστιαίες μονάδες, στο 104,3% του ΑΕΠ, μέσα στο τέταρτο τρίμηνο, αλλά παραμένει 1 ποσοστιαία μονάδα υψηλότερα από τα προ Covid επίπεδα.
Η εικόνα ανά χώρα
Το συνολικό χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ μειώθηκε σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, πλην Κύπρου και Εσθονίας. Η μεγαλύτερη συμβολή στη μείωση ήρθε από την απομόχλευση των πιστωτικών ιδρυμάτων – ειδικά στο Λουξεμβούργο, την Ιρλανδία και την Ιταλία.
Όσον αφορά στο δημόσιο χρέος τη μεγαλύτερη μείωση στο τρίμηνο παρουσιάζει η Πορτογαλία. Πέτυχε πτώση 6 ποσοστιαίων μονάδων στο 114% του ΑΕΠ μέσα στο τέταρτο τρίμηνο του 2022. Το χρέος της χώρας είναι τώρα 24 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα σε σχέση με το απόγειό του, το πρώτο τρίμηνο του 2021.
Στην Ελλάδα το δημόσιο χρέος παραμένει το υψηλότερο στην Ευρωζώνη (171% του ΑΕΠ). Μειώθηκε όμως κατά 4,5 ποσοστιαίες μονάδες το τέταρτο τρίμηνο του 2022 και κινείται 9,3 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα και 38 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα σε σχέση με το απόγειό του, το πρώτο τρίμηνο του 2021. Η πτώση σε σχέση με τις αρχές του 2021 είναι η μεγαλύτερη στη ζώνη του ευρώ.
Τα ακόλουθα γραφήματα δίνουν μία πλήρη εικόνα για τη μείωση του χρέους στη χώρα μας:
