Το ότι o Henry Kissinger είναι ακόμη ζωντανός για κάποιους είναι είδηση.
Είναι βαρήκοος, τυφλός στο ένα μάτι και έχει κάνει πολλές επεμβάσεις καρδιάς.
Ωστόσο, λέει, εργάζεται περίπου 15 ώρες την ημέρα και, μοιραία, παραμένει επίκαιρος σε παγκόσμια κλίμακα…
Σε συνέντευξη που έδωσε στο CBS την Κυριακή 7 Μαΐου, ερωτήθηκε:
«Αν τηλεφωνούσατε στο Πεκίνο και λέγατε: “Ο δρ Kissinger θα ήθελε να μιλήσει με τον Πρόεδρο Xi”, θα δεχόταν την κλήση σας;»… με τον Kissinger να απαντά: «Ναι, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να δεχόταν την κλήση μου, όπως και ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin».
«Αν ένας πρόεδρος ερχόταν και σου έλεγε, “Henry, θα πετάξεις στη Μόσχα ώστε να μιλήσεις με τον Putin, θα το έκανες;» ξαναρώτησε ο δημοσιογράφος…
Και, βέβαια, ο Kissinger, απτόητος, απάντησε αναλόγως: «Ναι, θα ήμουν διατεθειμένος να το κάνω, ναι».
Αλλά θα ενεργούσα ως σύμβουλος, όχι ως μάχιμος διπλωματικός υπάλληλος».
«Δεν σκεφτόμουν να σε επαναφέρω στη θέση του υπουργού Εξωτερικών», αστειεύτηκε ο δημοσιογράφος. «Φυσικά, θα ήσουν σύμβουλος».
Για οποιονδήποτε άλλο, μια τέτοια απάντηση θα ερμηνευόταν ενδεχομένως ως αλαζονεία, αλλά ο Kissinger απλώς επιβεβαιώνει το παλιό, αυτονόητο ρητό: «Αν μπορείς να το κάνεις, δεν είναι κομπασμός».
Ουκρανία
Ο Kissinger πιστεύει ότι η κρίση στην Ουκρανία πλησιάζει σε ένα ιδιαίτερα κρίσιμο σημείο. «Τώρα που η Κίνα μπήκε στη διαπραγμάτευση, νομίζω ότι θα υπάρξουν αλλαγές», είπε.
«Θα αρχίσουμε να μιλάμε για διπλωματικές διεργασίες, ακόμη και για πραγματικές διαπραγματεύσεις».
Όντας στο κατώφλι των 100 ετών, ο Kissinger δείχνει συμπόνια, κατανόηση και δυσπιστία για έναν 80χρονο και έναν 76χρονο που διεκδικούν να λάβουν το χρίσμα της αμερικανικής προεδρίας:
Χρειάζονται συγκεκριμένες ικανότητες για να γίνει κανείς πρόεδρος, φυσικά», είπε. «Υπάρχουν πλεονεκτήματα στην ωριμότητα.
Αλλά πάντα συντρέχει ο κίνδυνος εξάντλησης και περιορισμένη ικανότητα για εργασίας».
Ο Kissinger βρίσκεται στο επίκεντρο για περισσότερο από έναν αιώνα…
Τον Ιούλιο του 1958, ένας νεαρός ζήτησε από το ακόμα πιο νεαρό καθηγητή του στο Χάρβαρντ να εξηγήσει γιατί η απειλή των μαζικών πυρηνικών αντιποίνων (που ήταν τότε η πολιτική των ΗΠΑ) δεν είχε κανένα απολύτως νόημα: «Βασίζουμε την πολιτική μας σε μια απειλή που συνεπάγεται την καταστροφή όλης της ανθρωπότητας», είπε τότε ο Kissinger.
«Και αυτό είναι πολύ επικίνδυνο, και νομίζω ότι είναι πολύ ακριβό».
Σήμερα, ο Kissinger είπε: «Ένα από τα θετικά αποτελέσματα της πολιτικής που στην πραγματικότητα ακολουθούσε κάθε αμερικανική διοίκηση ήταν ότι τα πυρηνικά όπλα δεν χρησιμοποιήθηκαν για 75 χρόνια, ούτε χρησιμοποιήθηκαν από κανέναν αντίπαλο.
Σκέψου, είναι ένα επίτευγμα».
Το 1971, σε μια μυστική αποστολή, ο Kissinger καλλιέργησε το έδαφος για την ιστορική επίσκεψη του Προέδρου Richard Nixon στην Κίνα την επόμενη χρονιά.
Τα τελευταία 50 χρόνια, η Κίνα έχει εξελιχθεί και έχει γίνει παγκόσμια δύναμη.
Ο δημοσιογράφος ρώτησε: «Καθώς κοιτάζετε πίσω, ο κόσμος είναι καλύτερα λόγω αυτού του ανοίγματος; Ή είναι πιο επικίνδυνο μέρος τώρα;».
«Όχι, η επανείσοδος της Κίνας στο διεθνές σύστημα θα είχε συμβεί», απάντησε ο Kissinger. «Δεν μπορείτε να την αποκλείσετε από το διεθνές σύστημα».
Σήμερα, η Κίνα φαίνεται έτοιμη να καταλάβει την Ταϊβάν με στρατιωτική βία και ο Πρόεδρος Biden είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα υπερασπιστούν την Ταϊβάν.
«Έχουμε λοιπόν ένα πρόβλημα», είπε ο Kissinger, «που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε πόλεμο μεταξύ δύο χωρών υψηλής τεχνολογίας.
Αυτό είναι κάτι που απαιτεί επείγουσα προσοχή.
Από αυτή την άποψη, διανύουμε μια πολύ επικίνδυνη περίοδο».
Ως υπουργός Εξωτερικών το 1973 και το ’74, ο Kissinger διαμόρφωσε ένα νέο στιλ διπλωματίας, μερικές φορές περνώντας εβδομάδες πετώντας από πρωτεύουσα σε πρωτεύουσα.
«Διπλωματία της σαΐτας», το έλεγαν.
Ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Anwar Sadat ήταν ένας προσήλυτος: «Μου άρεσε ως άντρας πριν από όλα.
Και μετά ως πολιτικός.
Ως πολιτικός, τον θαύμαζα πραγματικά».
Ο Kissinger έθεσε τις βάσεις για την ειρήνη μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ, που έχει διαρκέσει για σχεδόν 50 χρόνια.
Μέχρι το 1974, ο Kissinger, ο λαμπρός, πλην ανώνυμος ακαδημαϊκός του Harvard, ήταν διπλωμάτης star.
Το καλοκαίρι του 1974, ωστόσο, η αμερικανική προεδρία βρισκόταν σε κρίση.
Η χώρα είχε εμμονή με τον Watergate και ο Kissinger επεδίωξε να μείνει εκτός των μικροκομματικών σκοπιμοτήτων.
«Κύριε Υπουργέ, αν νιώθατε ότι η εξωτερική πολιτική χειραγωγείται για εσωτερικούς πολιτικούς λόγους, τι θα κάνατε;» ρώτησε ο δημοσιογράφος, με τον Kissinger να δίνει πληρωμένη απάντηση: «Θα παραιτούμαι, και θα το έλεγα δημόσια.
Η εξωτερική πολιτική πρέπει να αντικατοπτρίζει τις αξίες του αμερικανικού λαού και δεν μπορεί να αποτελεί αντικείμενο κομματικής πολιτικής».
Έτσι, παρότι ο Nixon παραιτήθηκε, αλλά ο Kissinger παρέμεινε υπουργός Εξωτερικών.
Και πέρασε διά πυρός και σιδήρου:
Ενδεικτικά βίωσε τον: βομβαρδισμό της Καμπότζης, τον πόλεμο στο Βιετνάμ, Αργεντινή, Χιλή…
Πολλοί από τους επικριτές του δεν ήταν καν στη ζωή όταν συνέβησαν τα γεγονότα για τα οποία τον καταδικάζουν.
Ο δημοσιογράφος ρώτησε: «Υπάρχουν άνθρωποι που αμφισβητούν τη νομιμότητα μιας συνέντευξης μαζί σας.
Αισθάνονται έντονα την εγκληματικότητα σας».
«Αυτό είναι μια αντανάκλαση της άγνοιάς τους», απάντησε ο Kissinger.
Tεχνητή νοημοσύνη
Πολύ πέρα από μια ηλικία στην οποία οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν ή δεν μπορούν να μάθουν για την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, ο Kissinger έχει εμμονή με το θέμα της τεχνητής νοημοσύνης.
Συνεργάστηκε με δύο συγγραφείς σε ένα βιβλίο του 2021, «The Age of AI and Our Human Future».
Ο Koppel ρώτησε: «Θεωρητικά, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δηλώσει ότι θα επιμένουν πάντα στον ανθρώπινο έλεγχο επί της τεχνητής νοημοσύνης. Από πρακτική άποψη, είναι αδύνατο».
«Λοιπόν, είναι ένας πολύ επιθυμητός στόχος, αλλά η ταχύτητα με την οποία δρα η τεχνητή νοημοσύνη θα την καταστήσει προβληματική σε καταστάσεις κρίσης», απάντησε ο Kissinger.
Σε μια κατάσταση πολέμου, για παράδειγμα, η AI μπορεί να συνιστά μια πορεία δράσης που ο Πρόεδρος και οι σύμβουλοί του θα θεωρούν τρομακτικά άσοφη.
«Εάν βασιστούμε σε αυτή τη γνώση και μόνον, δεν θα μπορούμε να την ελέγξουμε.
Αλλά να ξέρετε ότι θα γίνει και αγώνας εξοπλισμών τεχνητής νοημοσύνης» ανέφερε ο 100χρονος πρώην διπλωμάτης των ΗΠΑ.
