Από τον Μάρτιο, οι παγκόσμιες εξαγωγές LNG στη Γηραιά Ήπειρο έχουν αυξηθεί κατά 75% τον τελευταίο χρόνο. Οι περισσότερες από αυτές τις εξαγωγές προέρχονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τον Μάρτιο, η Ουάσιγκτον συμφώνησε να παραδώσει 15 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα επιπλέον LNG στις αγορές της ΕΕ φέτος, στόχο που πιθανότατα θα υπερβεί.
Μέχρι τον Ιούνιο του 2022, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξήγαγαν περίπου 57 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα LNG, εκ των οποίων τα 39 προορίζονται για την Ευρώπη.
«Οι εξαγωγές LNG από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Μέχρι πρόσφατα, οι Ευρωπαίοι απέφευγαν το αμερικανικό LNG, το οποίο είναι πιο ακριβό από το ρωσικό αέριο. τον Αύγουστο του 2021, πριν από το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης και όχι του πολέμου, στην αγορά TTF του Άμστερνταμ , η τιμή του φυσικού αερίου ήταν 20 ευρώ MW/h. Σήμερα μπορεί να είμαστε ικανοποιημένοι γιατί είναι κάτω από τα 40 ευρώ, καθώς είχε ξεπεράσει πέρυσι τα 300 ευρώ, αλλά το πρόβλημα παραμένει: Στις Ηνωμένες Πολιτείες η τιμή του αερίου είναι γύρω στα 6 ευρώ/MWh. Στην Ευρώπη, λοιπόν, το φυσικό αέριο κοστίζει σήμερα περίπου έξι με επτά φορές περισσότερο από ό,τι στις ΗΠΑ.
Αναφορικά με την πορεία των τιμών, κυριαρχεί πάντως η αβεβαιότητα: υπάρχουν παράγοντες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αυξήσεις και άλλοι σε μειώσεις των τιμών. Ειδικά αν υπάρξει επιβράδυνση της οικονομίας της Κίνας ,η ζήτηση για φυσικό αέριο θα μπορούσε να μειωθεί πολύ. Αλλά και η κατασκευή νέων τερματικών επαναεριοποίησης LNG στην Ευρώπη θα μπορούσε επίσης να μειώσει την τιμή, αλλά αυτό απαιτεί χρόνο.
Αέριο από τη Νορβηγία
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Νορβηγία υπέγραψαν αυτή την εβδομάδα ,συμφωνία που προβλέπει την προνομιακή συνεργασία για τη δράση για το κλίμα, την καθαρή ενέργεια, τον βιομηχανικό μετασχηματισμό και την προστασία του περιβάλλοντος.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπενθύμισε ότι τα επόμενα χρόνια η Νορβηγία θα διατηρήσει υψηλές τις ροές φυσικού αερίου της προς την ΕΕ, ενισχύοντας έτσι τον ρόλο της ως πρώτος προμηθευτής, μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία και τη μείωση του φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Συγκριτικά, εδώ και ένα χρόνο, η Νορβηγία αύξησε την ετήσια παραγωγή της από 78 σε 90 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.
Η Νορβηγία είναι η χώρα που, μεταξύ των γειτόνων μας, έχει πλουτίσει περισσότερο ως αποτέλεσμα του πολέμου. Και η ΕΕ θα μπορούσε να είχε εργαστεί για να θέσει ένα ανώτατο όριο στην τιμή των προμηθειών της από τη Νορβηγία, πολύ πριν μιλήσει για πλαφόν τιμής στο ρωσικό φυσικό αέριο
Πιο ρυπογόνο
Oι ειδικοί προειδοποιούν επίσης ότι το αμερικανικό αέριο είναι πιο ρυπογόνο . Το αμερικανικό αέριο είναι ως επί το πλείστον σχιστολιθικό (fracking), μια τεχνική που απαγορεύεται σε μεγάλο βαθμό στην Ευρωπαϊκή Ένωση για περιβαλλοντικούς λόγους. Το αμερικανικό LNG είναι επίσης πιο ενεργοβόρο από το φυσικό αέριο από τους ρωσικούς αγωγούς, επειδή χρειάζεται ψύξη και πίεση πριν μεταφερθεί στον Ατλαντικό.
Το 2020, μάλιστα, η γαλλική ενεργειακή εταιρεία Engie κλήθηκε από την κυβέρνηση Μακρόν να αποσυρθεί από μια συμφωνία εισαγωγής LNG από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το έργο «δεν ήταν σύμφωνο με το σχεδιαστικό και το περιβαλλοντικό όραμα της Γαλλίας», είπε μια γαλλική πηγή που επικαλέστηκε τότε το Reuters.
Το Βερολίνο ήταν εξίσου απρόθυμο για το αμερικανικό φυσικό αέριο, παρόλο που έχει ελάχιστη εναλλακτική από τις ρωσικές εισαγωγές προς το παρόν. Το fracking παραμένει απαγορευμένο στη Γερμανία, παρά το γεγονός ότι η χώρα διαθέτει μεγάλα αποθέματα σχιστολιθικού αερίου. «Υπάρχουν αρκετοί προμηθευτές, δεν χρειάζεται να είναι η Αμερική», είχε πει είπε ο Πράσινος υπουργός Οικονομίας και αντικαγκελάριος της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ, στις 28 Φεβρουαρίου 2022, λίγες μέρες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
«Η ΕΕ, σύμφωνα με τον Χάμπεκ, θα μπορούσε να έχει εισαγάγει προμήθειες φυσικού αερίου από άλλα μέρη του κόσμου και όχι fracking αέριο από τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Ωστόσο, λίγους μήνες αργότερα ,στις 16 Αυγούστου, ο Χάμπεκ ανακοίνωνε την υπογραφή μνημονίου συμφωνίας με γερμανικές εταιρείες ενέργειας για τη μεγιστοποίηση της χρήσης της ικανότητας εισαγωγής LNG της χώρας. Βάσει της συμφωνίας, η Uniper, η RWE και η EnBW εγγυήθηκαν ότι θα αγοράζουν LNG ανεξάρτητα από την τιμή του μέχρι το 2024, για να διασφαλίσουν ότι οι γερμανικοί τερματικοί σταθμοί επαναεριοποίησης 12,5 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως ,θα χρησιμοποιηθούν στην πλήρη χωρητικότητά τους.
Οι επιπτώσεις στο κλίμα
Ποιος είναι λοιπόν οι συνέπειες του αμερικανικού LNG στο περιβάλλον , έναντι του ρωσικού αερίου μέσω αγωγών; Η απάντηση, δυστυχώς, δεν είναι απλή. Το ορυκτό αέριο θεωρείται παραδοσιακά πιο φιλική προς το κλίμα εναλλακτική πηγή ενέργειας , έναντι του άνθρακα, επειδή καίει περίπου 50% λιγότερο CO2 για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας . Το κύριο πρόβλημα είναι οι διαρροές που συμβαίνουν πριν καεί το αέριο. Το μεθάνιο είναι ένα εξαιρετικά ισχυρό αέριο θερμοκηπίου, με επιπτώσεις 27 έως 30 φορές μεγαλύτερες από το CO2 σε 100 χρόνια, σύμφωνα με την Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ. Όμως, η μέτρηση των απωλειών, και επομένως η εκτίμηση των επιπτώσεών τους στο κλίμα, είναι ένα δύσκολο έργο. Σύμφωνα με τον Ντάνιελ Ζαβάλα, επιστήμονα στο Environmental Defense Fund (EDF), μια περιβαλλοντική ομάδα με έδρα τις ΗΠΑ, «δεν είναι επί του παρόντος δυνατό να συγκριθούν οι εκπομπές LNG των ΗΠΑ με αυτές του ρωσικού αερίου ,λόγω έλλειψης δεδομένων». Ενώ έχει σημειωθεί «πολλή πρόοδος στην εκτίμηση των εκπομπών μεθανίου από τις περιοχές παραγωγής των ΗΠΑ», η Ρωσία δεν έχει προσφέρει «πολλά διαφανή, βασισμένα σε μετρήσεις δεδομένα». Ωστόσο, σε ανάλυση του Μαρτίου, η περιβαλλοντική δεξαμενή σκέψης Rocky Mountain Institute (RMI) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το ρωσικό αέριο που προορίζεται για τη Γερμανία έχει κλιματικό αποτύπωμα δύο έως τρεις φορές μεγαλύτερο από αυτό του αερίου των ΗΠΑ και του Κατάρ, με υπολογισμούς που βασίζονται στην υπόθεση ότι οι Ρωσικοί αγωγοί έχουν διπλάσιες απώλειες.
Διαρροές μεθανίου
Η Gazprom, ο ρωσικός κρατικός γίγαντας φυσικού αερίου, ισχυρίζεται ότι οι απώλειες είναι κοντά στο μηδέν λόγω του γεγονότος ότι το μεθάνιο χαρακτηρίζεται ως «τοξική ουσία» στη Ρωσία. Το 2020, ο Κονσταντίν Ρομανόφ, επικεφαλής διαχείρισης βιώσιμων πόρων της Gazprom, υποστήριξε ότι οι διαρροές μεθανίου ανήλθαν στο 0,02% των όγκων του παραγόμενου αερίου, στο 0,29% του αερίου που μεταφέρθηκε και στο 0,03% του φυσικού αερίου που αποθηκεύτηκε υπόγεια. Αλλά με βάση τις μετρήσεις τρίτων, οι ερευνητές εκτιμούν ένα ελάχιστο ποσοστό διαρροής 2% για τη Ρωσία, σημαντικά υψηλότερο από αυτό που διαφημίζει η Gazprom.
Αλλά και η παραγωγή φυσικού αερίου στις ΗΠΑ δεν είναι χωρίς διαρροές, όπως αποδεικνύεται από αναφορές για τεράστια ποσοστά στη λεκάνη της Πέρμιας (μεταξύ Τέξας και Νέου Μεξικού), που υπολογίζεται σε περίπου 9% της παραγωγής φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας , το 2021 οι Ηνωμένες Πολιτείες έχασαν περίπου 6.339.000 τόνους μεθανίου. Από την άλλη, η Ρωσία έχασε 5.039.000, παρόλο που ο Οργανισμός έχει προειδοποιήσει ότι τα στοιχεία για το θέμα βασίζονται σε «χαμηλή κάλυψη».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι μεγαλύτερος παραγωγός φυσικού αερίου από τη Ρωσία – με περίπου 965 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα το 2021, έναντι 762 δισεκατομμυρίων ρωσικού αερίου. Ως εκ τούτου αυτές οι απώλειες κατανέμονται σε πολύ μεγαλύτερη ποσότητα αερίου που εξορύσσεται.
