Με τον κόσμο να βρίσκεται σε καθεστώς ομηρείας λόγω του έντονου γεωπολιτικού ρίσκου που απορρέει από τον πόλεμο στην Ουκρανία, την ενεργειακή κρίση και, συνεπακόλουθα, την πρωτόφαντη άνοδο του πληθωρισμού, που οδηγεί μοιραία σε νομισματική σύσφιξη, πληθαίνουν τα μαύρα σύννεφα πάνω από την ελληνική οικονομία, επικρεμάμενα πλέον ως δαμόκλειος σπάθη πάνω από τον ορίζοντα των ιθυνόντων του οικονομικού επιτελείου, αλλά και των Ελλήνων πολιτών…
Ειδικότερα, μετά τις ING, DZ Bank και Fitch, οι οποίες αναθεώρησαν επί τα χείρω τις προβλέψεις τους, και η ιταλική Unicredit υποβάθμισε τις εκτιμήσεις της για την ελληνική οικονομία το 2023.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η ιταλική τράπεζα, ο χειμώνας… πλησιάζει, με την αβεβαιότητα να εντείνεται.Σε αυτό το πλαίσιο, ο οίκος «βλέπει» ανάπτυξη μόλις +0,6% το 2023 έναντι προηγούμενης εκτίμησης για ανάπτυξη +1,1%.
Την ίδια στιγμή, ο πληθωρισμός αναμένεται να εκτιναχθεί στο 6,2% το 2023.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα αναμένεται να μειωθεί από το -4,2% το 2022 σε -2,5% το 2023 και στο -1,9% το 2024.
To ελληνικό χρέος είναι σε πτωτική τροχιά: από 169,5% του ΑΕΠ φέτος, το 2023 θα υποχωρήσει στο 162,5% και το 2024 στο 159,1%.
Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, η Unicredit αναμένει να αναχρηματοδοτήσουν τα χρέη που λήγουν, προκειμένου να εκπληρώσουν τις δεσμευτικές απαιτήσεις από την 1η Ιανουαρίου 2024 για ελάχιστα ίδια κεφάλαια και επιλέξιμες υποχρεώσεις (MREL).
Στις 30 Ιουνίου 2022, τα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα υπολείπονταν σε ό,τι αφορά τις εν λόγω δεσμευτικές απαιτήσεις κατά 11 δισ. ευρώ, από ένα σύνολο 32 δισεκ. ευρώ στο ευρωσύστημα.
Παράγοντες της ύφεσης
Όπως επισημάνει η UniCredit στην έκθεσή της για τις παγκόσμιες προοπτικές, μετά την επέκταση κατά περισσότερο από 3% φέτος στην Ευρωζώνη, το ΑΕΠ είναι πιθανό να μείνει στάσιμο το 2023.
Μια απότομη πτώση στους δείκτες επιβεβαιώνει ότι είναι πιθανή μια τεχνική ύφεση στο τέλος του έτους.
Οι κύριοι παράγοντες της ύφεσης είναι η σοβαρή συμπίεση των πραγματικών εισοδημάτων των νοικοκυριών, το υψηλό ενεργειακό κόστος για τις επιχειρήσεις και η επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης, ενώ η επίδραση της αυστηρότερης πολιτικής της ΕΚΤ δεν έχει γίνει ακόμη αισθητή.
Στον μεταποιητικό τομέα, η ταχεία επιδείνωση των νέων παραγγελιών και τα αυξανόμενα επίπεδα αποθεμάτων υποδηλώνουν σημαντική συρρίκνωση της παραγωγής, με ελάχιστες προοπτικές ανάκαμψης.
Εν τω μεταξύ, οι υπηρεσίες έχουν εισέλθει σε τάση αποδυνάμωσης καθώς η ώθηση από το μεταπανδημικό άνοιγμα της οικονομίας εξασθενεί.
Συνολικά, η Unicredit προβλέπει για την Ευρώπη σωρευτική μείωση του ΑΕΠ κατά 0,7% το δ’ τρίμηνο του 2022 – α’ τριμήνου 2023.
Ως αντιστάθμισμα, η δημοσιονομική πολιτική αναμένεται να παραμείνει υποστηρικτική (μέσω κυρίως του NGEU), αν και τα μέτρα ενεργειακής ανακούφισης θα γίνουν πιο στοχευμένα καθώς μειώνεται το περιθώριο ελιγμών.
Eπίσης, τα σημεία συμφόρησης μειώνονται και πιθανότατα θα συνεχίσουν να μειώνονται.
Οι ισολογισμοί του ιδιωτικού τομέα είναι σε καλή κατάσταση, γεγονός που μειώνει τον κίνδυνο απομόχλευσης τα νοικοκυριά μπορούν ακόμη να βασίζονται σε ένα μεγάλο απόθεμα αποταμίευσης, ενώ η θέση ρευστότητας των επιχειρήσεων παραμένει πολύ ευνοϊκή.
Ακόμη, οι ονομαστικοί μισθοί επιταχύνονται, ενώ οι προθέσεις προσλήψεων των επιχειρήσεων διατηρήθηκαν καλά στα πρώτα στάδια της ύφεσης.
Η Unicredit εκτιμά πως η ανάκαμψη του ΑΕΠ θα ξεκινήσει την άνοιξη… ενώ ο πληθωρισμός θα παραμείνει πάνω από το 10% σε ετήσια βάση μέχρι το τέλος του έτους, προτού εισέλθει σε πτωτική πορεία που θα τον οδηγήσει στο 2,5% μέχρι το τέλος του 2023 και στο 2% στα μέσα του 2024.
Ανησυχητικό είναι το γεγονός πως η ΕΚΤ, φαίνεται διατεθειμένη να αποδεχθεί και να προκαλέσει οικονομικό πόνο για να επαναφέρει τον πληθωρισμό υπό έλεγχο το συντομότερο δυνατό.
Τα μοντέλα της ΕΚΤ υποδηλώνουν ότι αυτή η αυστηροποίηση θα μειώσει τη δραστηριότητα κατά περίπου 3% έως το 2024, επιπλέον του οποίου πρέπει να ληφθεί υπόψη η επίδραση της μείωσης του ισολογισμού.
Η επιστροφή του πληθωρισμού στο 2% θα επιτρέψει στην ΕΚΤ να αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια στα μέσα του 2024.
Η ιταλική τράπεζα αναμένει τρεις επιτοκιακές αυξήσεις κατά 25 μονάδες βάσης το δεύτερο εξάμηνο του 24ου έτους, φέρνοντας το επιτόκιο καταθέσεων στο 2%, το ανώτερο άκρο ενός ουδέτερου εύρους.
Ύφεση…
Εν προκειμένω αξίζει να σημειωθεί, πως, σύμφωνα με τη Fitch, η οικονομική δραστηριότητα θα παραμείνει στάσιμη το πρώτο εξάμηνο του 2023, προτού επιταχυνθεί το δεύτερο εξάμηνο.
Το ασθενές αποτέλεσμα συνεπάγεται αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης για το ΑΕΠ το 2023 (-0,2%).
Την ίδια εκτίμηση κάνει και η ING, που θεωρεί πως το τοπίο θολώνει από την κρίση στην Ενέργεια, οπότε για το 2023 έρχεται ύφεση -0,2%.
H χειρότερη πρόβλεψη ανήκει στη γερμανική DZ Bank, που εκτιμά ύφεση το 2023 -1,2%.
