Αν και Ρωσία και Ουκρανία δεν είναι ακόμα έτοιμες για διαπραγματεύσεις για μια συνθήκη ειρήνης ή για μια κατάπαυση του πυρός, θα πρέπει να αρχίσουν να ετοιμάζονται και να εκκινήσουν το διάλογο για αυτό το ζήτημα υποστηρίζει η Mona Juul, η μόνιμη αντιπρόσωπος της Νορβηγίας στον ΟΗΕ.
«Ποτέ δεν είναι πολύ νωρίς για να προετοιμαστούμε για πιθανές διαπραγματεύσεις.
Τα μέρη της σύγκρουσης πρέπει να αναπτύξουν μια στρατηγική, δηλαδή, ακόμη και αν οι συνθήκες για μελλοντικές διαπραγματεύσεις δεν είναι ορατές, πρέπει να καθορίσουν το πώς και το πότε η διαδρομή των διαπραγματεύσεων θα μπορούσε να διασφαλίσει τα συμφέροντα των πολιτών τους» αναφέρει σε άρθρο της στον Economist η Juul.
Να δημιουργηθούν δίαυλοι επικοινωνίας
Σύμφωνα με την Juul, θα πρέπει όσο το δυνατόν νωρίτερα να δημιουργηθούν δίαυλοι επικοινωνίας.
«Οι συνεχιζόμενες εχθροπραξίες δεν αποκλείουν τις επαφές.
Η έλλειψη καθιερωμένων επαφών μπορεί να επιβραδύνει σοβαρά ή να περιπλέξει τις διαπραγματεύσεις όταν και αν έρθει η ώρα» επισημαίνει η Νορβηγίδα διπλωμάτης, η οποία είχε σημαντικό ρόλο στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων Ισραήλ – Παλαιστινίων που κατέληξε στην υπογραφή των ειρηνευτικών συμφωνιών του Όσλο.
Το τούνελ
Κατά την Juul, Ουκρανία και Ρωσία πρέπει να προετοιμάσουν το «τούνελ» εκείνο, μέσω του οποίου κάποια στιγμή αυτοί θα μπορούσαν να αρχίσουν να κινούνται για την επίλυση της μεταξύ τους σύγκρουσης.
«Η διεθνής κοινότητα και ο ΟΗΕ θα πρέπει να εκκινήσουν αυτήν την εργασία τώρα, ετοιμάζοντας τη στιγμή εκείνη που τα μέρη θα χρειαστούν υποστήριξη» λέει η Juul, επισημαίνοντας πως ο ΟΗΕ συνδράμοντας τα δύο μέρη να συνάψουν μια συμφωνία για τα σιτηρά, έδειξε πως Ρωσία και Ουκρανία μπορούν να καταλήξουν σε ένα συμβιβασμό σε κάποια σοβαρά ζητήματα.
Εγγυητής ο ΟΗΕ
«Στο μέλλον, με τους κατάλληλους πόρους και οδηγίες, ο ΟΗΕ θα μπορούσε να παρακολουθεί τη συμμόρφωση των δύο μερών όσον αφορά την εφαρμογή της ειρηνευτικής συμφωνίας, να προωθήσει τις διαδικασίες συμφιλίωσης και να εξασφαλίσει δικαιοσύνη» τονίζει η Juul, αναφέροντας πως πράγματι η Νορβηγία δεν είναι αμερόληπτη σε αυτή τη σύγκρουση, καθώς παρέχει στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη στην Ουκρανία, αλλά, όπως λέει, θα ήταν έτοιμη να βοηθήσει το Κίεβο να αναπτύξει μια στρατηγική για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει απαραίτητη προϋπόθεση για αυτό θα πρέπει να είναι η προθυμία των μερών να αποδεχθούν μια τέτοια βοήθεια.
Τι δείχνει η εμπειρία
Επικαλούμενη την εμπειρία της από κρίσιμες διαπραγματεύσεις, η Juul επισημαίνει ότι αυτές μπορούν να επιτύχουν, μόνο εάν στο τέλος, τα πρόσωπα με την πιο μεγάλη επιρροή και από τα δύο μέρη δείξουν αρκετό θάρρος για να συναντηθούν κα να καταλήξουν σε μια συμφωνία.
«Οι διαπραγματεύσεις και οι συμφωνίες που συνάπτονται πρέπει να είναι περιεκτικές και νόμιμες στα μάτια του λαού» αναφέρει η Νορβηγίδα διπλωμάτης.
Μακριά ακόμα το σενάριο των συνομιλιών
Πάντως, το σενάριο της επανέναρξης των διαπραγματεύσεων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο, καθώς οι δύο πλευρές επιμένουν σε θέσεις που θεωρείται σχεδόν αδύνατο να γίνουν αποδεκτές.
Μετά την ειρηνευτική πρόταση των 10 σημείων που παρουσίασε ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Volodymyr Zelensky, και την οποία έχει απορρίψει ως παράλογη η Μόσχα, ο αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, Dmitry Medvedev έδωσε στη δημοσιότητα τους δικούς του όρους, αναφέροντας πως υπάρχει χώρος για συνομιλίες μόνο εάν το Κίεβο αναγνωρίσει ή έστω «αποδεχθεί σιωπηρά» τα νέα ρωσικά εδάφη.
Πρόκειται για μια πρόταση που δεν γίνεται αποδεκτή από το Κίεβο, το οποίο μάλιστα διαμηνύει πως στόχος του είναι να απελευθερώσει όλα τα ουκρανικά εδάφη, ακόμα και την Κριμαία που προσάρτησε το 2014 η Ρωσία.
Την «πρόταση» Medvedev απορρίπτουν και οι ΗΠΑ, τη στιγμή που ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Sergei Lavrov χαρακτηρίζει ανοησίες τη ρητορική της Δύσης ότι δεν πρόκειται να υπάρξει καμία απόφαση για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία, καθώς όπως είπε, η Δύση είναι αυτή που αποφασίζει για το Κίεβο.
Οι όροι του Medvedev
«Για νέες διαπραγματεύσεις είναι απαραίτητο να υπάρξει όχι τόσο μια ενιαία κατανόηση των αρχών του Διεθνούς Δικαίου, όσο κυρίως μια συμφωνία σε δύο βασικές πτυχές.
Πρώτον, αναγνώριση ή έστω «σιωπηρή αποδοχή» των αποτελεσμάτων των δημοψηφισμάτων της αυτοδιάθεσης του λαού των πρώην εδαφών της Ουκρανίας, οι οποίες έχουν ενσωματωθεί σήμερα στο εσωτερικό Δίκαιο της Ρωσίας, στο Σύνταγμα της.
Δεύτερον, η επεξεργασία νέων ειδικών διεθνών κανόνων που θα λαμβάνουν υπόψη την τρέχουσα κατάσταση αλλά και τις μελλοντικές διεθνείς σχέσεις» είχε αναφέρει πρόσφατα ο Medvedev.
Θέμα ερμηνείας
Όπως τόνισε, ακριβώς αυτό συνέβη κατά την προετοιμασία του Χάρτη του ΟΗΕ το 1945, επισημαίνοντας πως επί της ουσίας αυτό σημαίνει τη δημιουργία νέων διεθνών κανόνων.
Κατά τον Medvedev, το πρόβλημα του Διεθνούς Δικαίου έχει να κάνει με την ερμηνεία του, επισημαίνοντας πως τουλάχιστον δύο από τις επτά αρχές που περιλαμβάνονται στον Χάρτη του ΟΗΕ ερμηνεύονται διαφορετικά από τη Ρωσία και τις «εχθρικές» προς αυτήν χώρες.
Σύμφωνα με τον Medvedev, οι δύο αυτές αρχές είναι η αρχή της αυτοδιάθεσης των λαών που αφορά την περιοχή του Donbass και άλλων πρώην εδαφών της Ουκρανίας αλλά και της συνειδητής εκπλήρωσης των διεθνών υποχρεώσεων, όπως για παράδειγμα οι συμφωνίες του Μινσκ.
Παράλογος ο Zelensky
Από την πλευρά του ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Sergei Lavrov υποστήριξε πως οι ειρηνευτικές προτάσεις που υπέβαλε ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Volodymyr Zelensky είναι τελείως παράλογες.
«Ο ίδιος ο Zelensky προβάλλει εντελώς παράλογες πρωτοβουλίες.
Ένα σχέδιο δέκα σημείων, όπου βάζει μέσα όσα μπορεί: επισιτιστική ασφάλεια, ενεργειακή ασφάλεια, βιολογική, αποχώρηση ρωσικών στρατευμάτων από παντού, τιμωρία της Ρωσικής Ομοσπονδίας, δικαστήριο, καταδίκη» υποστήριξε ο Lavrov, ο οποίος είπε πως η Ρωσία είναι έτοιμη να απαντήσει σε σοβαρές προτάσεις για διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει λάβει καμία.
«Ρωτήσατε ποιες είναι οι προοπτικές για διαπραγματεύσεις μεταξύ Ρωσίας και Δύσης για το ουκρανικό ζήτημα.
Θα είμαστε έτοιμοι να απαντήσουμε σε οποιεσδήποτε σοβαρές προτάσεις, δεν βλέπουμε ακόμη σοβαρές προτάσεις, αλλά θα είμαστε έτοιμοι να τις εξετάσουμε και να αποφασίσουμε» υπογράμμισε ο Lavrov, ο οποίος χαρακτήρισε ανοησίες τη ρητορική της Δύσης ότι «δεν θα υπάρξει καμία απόφαση για την Ουκρανία, χωρίς την Ουκρανία».
«Στην πραγματικότητα η Δύση αποφασίζει για την Ουκρανία» είπε ο Lavrov.
Απορρίπτουν οι ΗΠΑ
Την θέση πως σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αποτελέσουν βάση για διαπραγμάτευση οι απαιτήσεις της Ρωσίας να αναγνωριστούν τα ουκρανικά εδάφη ως ρωσικά διατύπωσε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Anthony Blinken.
«Υπάρχει μια ρητορική ότι η Ρωσική Ομοσπονδία εδώ και πολλές εβδομάδες, ή μήνες ενδιαφέρεται για τη διπλωματία, αλλά όχι εμείς ή η Ουκρανία.
Φυσικά και αυτό δεν ισχύει, είναι λάθος.
Αρκεί να δούμε τα λόγια του Putin.
Σε μια πρόσφατη συνομιλία του με τον Τούρκο Πρόεδρο Erdogan, είπε ότι έως ότου η Ουκρανία αποδεχθεί τη νέα εδαφική πραγματικότητα, όπως το έθεσε, δεν υπάρχει τίποτα για να συμφωνήσουμε.
Με άλλα λόγια, μέχρι η Ουκρανία να αναγνωρίσει και αποδεχτεί το γεγονός ότι τα εδάφη αυτά δεν θα επιστρέψουν, δεν υπάρχει τίποτα για διαπραγμάτευση.
Αυτό, φυσικά δεν έχει καμία πιθανότητα επιτυχίας όσον αφορά την έναρξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας», υπογράμμισε ο Blinken.
