Σε αναστολή λειτουργίας για λόγους συντήρησης μπαίνει από σήμερα και για δέκα ημέρες ο αγωγός Nord Stream 1 που μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Ρωσία στη Γερμανία. Oι ανησυχία που υπάρχει στην Ευρώπη είναι τι θα γίνει σε περίπτωση που η διακοπή λειτουργείας παραταθεί.
Οπως γράφει το Reuters, οι ροές ρωσικού φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream 1 έχουν ήδη μειωθεί στο 40% της χωρητικότητας ενώ η Ουκρανία διέκοψε επίσης έναν διάδρομο μεταφοράς φυσικού αερίου προς την Ευρώπη τον Μάιο.
Αξιωματούχοι στη Γερμανία εκφράζουν ολοένα και πιο έντονα την ανησυχία τους πως η ροή μπορεί να μην αποκατασταθεί, καθώς συνεχίζεται ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας, ενώ την ίδια στιγμή πολλές χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη ρωσική ενέργεια θεωρούν πως πρόκειται για κίνηση αντιποίνων από τη Μόσχα για τις κυρώσεις εναντίον της.
Ποιες είναι οι επιλογές της Ευρώπης από εδώ και στο εξής;
Η Ρωσία προμηθεύει περίπου το 40% του φυσικού αερίου της Ευρώπης, κυρίως μέσω αγωγών. Οι παραδόσεις πέρυσι προσέγγιζαν τα 155 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm).
Ο διαμετακομιστικός διάδρομος της Ουκρανίας στέλνει κυρίως αέριο στην Αυστρία, την Ιταλία, τη Σλοβακία και άλλα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης. Η Ουκρανία έως τώρα έχει κλείσει τον αγωγό Sokhranovka που διέρχεται από ρωσικά κατεχόμενα εδάφη στα ανατολικά της χώρας.
Σε μια προσπάθεια οι ευρωπαϊκές χώρες να μειώσουν την εξάρτησή του από το ρωσικό αέριο έκοψαν τις προμήθειες αφού απέρριψαν την απαίτηση Πούτιν να πληρώσουν σε ρούβλια.
Άλλες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, εξακολουθούν να χρειάζονται το ρωσικό φυσικό αέριο και προσπαθούν να βρουν τρόπους αναπλήρωσης των αποθεμάτων που όλο και μειώνονται.
Οι εναλλακτικές διαδρομές προς την Ευρώπη που δεν περνούν μέσω της Ουκρανίας περιλαμβάνουν τον αγωγό Yamal-Europe, που διασχίζει τη Λευκορωσία και την Πολωνία προς τη Γερμανία, και τον Nord Stream 1, ο οποίος περνά κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα προς τη Γερμανία.
Ο αγωγός Yamal-Europe έχει χωρητικότητα 33 δισ. κυβικών μέτρων (bcm), και εξάγει περίπου το 1/6 του φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Το αέριο ρέει ανατολικά μέσω του αγωγού από τη Γερμανία στην Πολωνία από την αρχή του τρέχοντος έτους.
Η Αυστρία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Σλοβακία και η Τσεχία λαμβάνουν μειωμένο όγκο ροής μέσω του Nord Stream 1.
Το Κρεμλίνο είπε ότι οι μειωμένες προμήθειες μέσω του Nord Stream 1 δεν ήταν προμελετημένες, αλλά για αυτήν την εξέλιξη ευθύνονται οι δυτικές κυρώσεις που δεν επιτρέπουν στον Καναδά να επιστρέψει στην εταιρεία τον απαραίτητο εξοπλισμό που βρίσκεται σε συντήρηση εκεί.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα σήμερα να κλείσει η στρόφιγγα του Nord Stream 1.
Από πού άλλου μπορεί να βρει αέριο η Ευρώπη;
Η Γερμανία, ο μεγαλύτερος καταναλωτής ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη θα μπορούσε, όπως αναφέρει στην ανάλυσή του το Reuters, να εισάγει αέριο από τη Βρετανία, τη Δανία, τη Νορβηγία και την Ολλανδία μέσω αγωγών.
Η Νορβηγία, ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας της Ευρώπης μετά τη Ρωσία, πιέζει για αύξηση της παραγωγής για να βοηθήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να επιτύχει τον στόχο της να τερματίσει την εξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα έως το 2027.
Η βρετανική Centrica υπέγραψε συμφωνία με τη νορβηγική Equinor για επιπλέον προμήθειες φυσικού αερίου στο Ηνωμένο Βασίλειο για τους επόμενους τρεις χειμώνες. Η Βρετανία δεν βασίζεται στο ρωσικό αέριο και μπορεί επίσης να εξάγει στην Ευρώπη μέσω αγωγών.
Η Νότια Ευρώπη μπορεί επίσης να λάβει αζερικό αέριο μέσω του αγωγού Trans Adriatic Pipeline προς την Ιταλία και του Trans-Atolian Natural Gas Pipeline (TANAP) μέσω Τουρκίας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δήλωσαν επίσης ότι μπορούν να προμηθεύσουν 15 bcm υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ευρωπαϊκή Ένωση φέτος.
Τα τερματικά LNG της Ευρώπης ωστόσο έχουν περιορισμένη χωρητικότητα για επιπλέον εισαγωγές, αν και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες λένε ότι αναζητούν τρόπους για να επεκτείνουν τις εισαγωγές και την αποθήκευσή τους.
Η Γερμανία είναι μεταξύ των χωρών που θέλει να κατασκευάσει νέους τερματικούς σταθμούς LNG. Σκοπεύει να κατασκευάσει δύο μέσα σε δύο χρόνια.
Η Πολωνία, η οποία καλύπτει περίπου το 50% της κατανάλωσης φυσικού αερίου της με ρωσικό αέριο ή περίπου 10 bcm, έχει δηλώσει ότι μπορεί να προμηθεύεται φυσικό αέριο μέσω δύο συνδέσεων με τη Γερμανία. Τον Οκτώβριο, θα ανοίξει ο αγωγός που θα επιτρέπει τη ροή έως και 10 bcm φυσικού αερίου ετησίως μεταξύ Πολωνίας και Νορβηγίας.
Υπάρχουν άλλες επιλογές;
Αρκετά κράτη θα μπορούσαν να επιδιώξουν να καλύψουν οποιοδήποτε κενό στον ενεργειακό εφοδιασμό στρεφόμενα στις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας μέσω διασυνδέσεων από γειτονικές χώρες ή ενισχύοντας την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με πυρηνική ενέργεια, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, υδροηλεκτρική ενέργεια ή άνθρακα.
Ωστόσο, η διαθεσιμότητα σε πυρηνική ενέργεια μειώνεται σε Βέλγιο, Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία, με τα εργοστάσια να αντιμετωπίζουν διακοπές καθώς «γερνούν», παροπλίζονται ή καταργούνται σταδιακά.
Η Ευρώπη την ίδια στιγμη, προσπαθεί να αποκοπεί από τον άνθρακα για να επιτύχει τους κλιματικούς στόχους, αλλά αναγκαστικά ορισμένες μονάδες λιγνίτη έχουν τεθεί ξανά σε λειτουργία από τα μέσα του 2021 λόγω των αυξανόμενων τιμών του φυσικού αερίου.
Η Γερμανία έχει ενεργοποιήσει το δεύτερο βήμα από τα τρία του σχεδίου έκτακτης ανάγκης για το φυσικό αέριο με τον υπουργό Οικονομίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ να προειδοποιεί ότι η χώρα του οδεύει προς πλήρη έλλειψη φυσικού αερίου εάν οι ρωσικές προμήθειες παραμείνουν τόσο χαμηλές όσο τώρα και ορισμένες βιομηχανίες θα πρέπει να κλείσουν τον χειμώνα.
