Τεράστια διαφορά στο χρόνο μετάδοσης μεταξύ των θέσεων της ΝΔ με αυτές του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, διαπιστώνει έρευνα του ΕΣΡ.
Όπως παρουσιάζει η «Αυγή», σύμφωνα με νεότερη έρευνα, από τον πλέον επίσημο φορέα, το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, η κάλυψη από τα κανάλια των δραστηριοτήτων της κυβέρνησης και της Ν.Δ. έχει ξεπεράσει το 80% και φτάνει ακόμη και το 91%. Με τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. γύρω στο 10% του χρόνου των καναλιών, που μπορεί να πέσει ακόμα και στο 4% (βλ. Πίνακα 1).
Το πρόβλημα της αντικειμενικής ενημέρωσης και τήρησης της αρχής της πολιτικής πολυφωνίας εξετάζεται από το ΕΣΡ, το οποίο έχει ήδη καλέσει τα έξι πανελλαδικής εμβέλειας κανάλια (Mega, ANT1, Alpha, Star, ΣΚΑΪ, Open) να δώσουν εξηγήσεις την ερχόμενη Τρίτη, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, έπεται και η ΕΡΤ.
Τα στοιχεία πολιτικής πολυφωνίας περιλαμβάνονται στην τεκμηριωμένη (με ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία) εισήγηση προς την Ολομέλεια του ΕΣΡ της νομικού Όλγας Δ. Γαρουφαλιά, στοιχειοθετήθηκαν από ομάδα ειδικών επιστημόνων του ΕΣΡ (Αγγελική Φλυτζάνη, Μαρία Κοντογιάννη, Μαριάννα Κεφαλληνού, Στέλλα Γαλάνη και Τριάδα Τσαμπούκα) και αφορούν την περίοδο από 11 Μαρτίου έως 11 Μαΐου 2020, την περίοδο της πρώτης καραντίνας για την Covid-19.
Συντριπτικά ποσοστά στον κυβερνητικό λόγο, συρρίκνωση της αντιπολίτευσης
Η περίοδος ελέγχου δεν είναι τυχαία. Στις 15 Απριλίου 2020 ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ τότε Αλέξης Χαρίτσης κατήγγειλε την «πρωτοφανή μονομέρεια στο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο», τονίζοντας ότι «ο λόγος και η δραστηριότητα της αντιπολίτευσης, μείζονος και ελάσσονος, βρίσκει όλο και λιγότερη πρόσβαση στην ενημέρωση των πολιτών, όπως άλλωστε και κάθε κριτική ή εναλλακτική φωνή που διαφοροποιείται από το επίσημο κυβερνητικό αφήγημα». Επίσης, ότι «ο τηλεοπτικός χρόνος αφιερώνεται σε συντριπτικά ποσοστά στον κυβερνητικό ή φιλοκυβερνητικό λόγο, ο οποίος τυγχάνει υπερπροβολής, σε αντιδιαστολή με τον αντιπολιτευτικό λόγο, που βαίνει διαρκώς προς συρρίκνωση».
Στην καταγγελία αναφερόταν ως κραυγαλέο παράδειγμα η συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στις 6 Απριλίου 2020 ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, διάρκειας μιάμισης ώρας, όπου παρουσίασε το πρόγραμμα «Μένουμε Όρθιοι», το οποίο περιλαμβάνει τα μέτρα που πρότεινε ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. για την αντιμετώπιση της πανδημίας σε επιχειρήσεις και εργαζομένους.
Κανένας ιδιωτικός τηλεοπτικός σταθμός δεν αναμετέδωσε τη συνέντευξη Τύπου, ενώ η δημόσια τηλεόραση διέκοψε τη μετάδοση έπειτα από είκοσι λεπτά. Ο Αλ. Χαρίτσης ζήτησε από το ΕΣΡ «να ασκήσει τη νόμιμη αρμοδιότητά του, να ανταποκριθεί στη συνταγματική αποστολή του και να παρέμβει αμέσως, ώστε να διασφαλιστεί ο πλουραλισμός στην ενημέρωση των πολιτών και να εκλείψουν φαινόμενα μονοφωνικής ενημέρωσης».
Μολονότι ο πρόεδρος του ΕΣΡ Αθανάσιος Κουτρομάνος έχει δηλώσει με κατηγορηματικό τρόπο δύο φορές στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής ότι δεν είναι δυνατόν το ΕΣΡ να επιβάλλει στους τηλεοπτικούς σταθμούς την πολιτική πολυφωνία, καθώς όλες οι αποφάσεις του καταρρίπτονται έπειτα από προσφυγές των καναλιών στο Συμβούλιο της Επικρατείας, εντούτοις, με βάση την επιστολή Χαρίτση, σχημάτισε φάκελο στις 15 Απριλίου προκειμένου να ελέγξει την πολιτική πολυφωνία σε όλα τα κανάλια. Πραγματοποιήθηκε έτσι από τους επιστήμονες του ΕΣΡ μια μεγάλη έρευνα, η οποία περιλαμβάνει:
– Τον έλεγχο πολιτικής πολυφωνίας όλων των δημοσιογραφικών εκπομπών των 6 ιδιωτικών καναλιών και όλων των δελτίων ειδήσεων, μεσημβρινού, απογευματινού και κεντρικού, ενώ πραγματοποιήθηκε και δειγματοληπτικός έλεγχος στα στοιχεία του απέστειλαν τα κανάλια (διαπιστώθηκαν ορισμένες παραλείψεις και σε ορισμένες περιπτώσεις εσφαλμένη συμπλήρωση των εκζητηθέντων στοιχείων). Παρουσίαση στον Πίνακα 1:
- Την καταγραφή όλων των ζητημάτων που απασχόλησαν την επικαιρότητα το επίμαχο διάστημα 11.3.2020 έως 11.5.2020: υγειονομικό, οικονομία, εργασιακά, εκπαίδευση, μεταναστευτικό, εξωτερική πολιτική κ.ά. Τα θέματα που κυριαρχούσαν ήταν η πανδημία, η λήψη μέτρων και η αντιμετώπιση της Covid-19 σε επίπεδο υγειονομικό και οικονομικό.
- Tην εξέταση δύο ειδήσεων της πολιτικής επικαιρότητας της περιόδου: α) του οικονομικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ «Μένουμε Όρθιοι» και β) του προς ψήφιση περιβαλλοντικού νομοσχεδίου σε μια προσπάθεια ερμηνείας και εφαρμογής της νομολογίας του ΣτΕ που υποδεικνύει την ποιοτική αξιολόγηση από το ΕΣΡ των δραστηριοτήτων και απόψεων των πολιτικών κομμάτων που παραλήφθηκαν ή προβλήθηκαν ανεπαρκώς και συνιστούσαν γεγονότα άξια μετάδοσης με βάση τα κριτήρια της δημοσιογραφικής δεοντολογίας. Σκοπός είναι να αξιολογηθεί από το ΕΣΡ αν οι ειδήσεις αυτές ήταν άξιες μετάδοσης κατά τη νομική έννοια του όρου και εφόσον το ΕΣΡ κρίνει θετικά, αν η προβολή τους έγινε κατά τρόπο που εξασφαλίστηκε η πολιτική πολυφωνία. Για λόγους περιορισμένου χώρου, η ΑΥΓΗ της Κυριακής παρουσιάζει την έρευνα μόνο για το πρόγραμμα «Μένουμε Όρθιοι» και επιφυλασσόμαστε για την παρουσίαση του περιβαλλοντικού νομοσχεδίου σε επόμενη έκδοση.
Κλειδί η παράλειψη μετάδοσης της είδησης
Η εισήγηση κάνει μια σημαντική διάκριση ανάμεσα αφενός μεν στην αξιολόγηση των ειδήσεων, αφετέρου στην παράλειψη μετάδοσης μιας είδησης. Όπως αναφέρει, η επιλογή, ιεράρχηση και αξιολόγηση των μεταδοθέντων γεγονότων που γίνεται από τους δημοσιογράφους των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών εκφεύγει, κατ’ αρχάς, του ελέγχου του ΕΣΡ.
Αντίθετα, εμπίπτει στον έλεγχο του ΕΣΡ η διαπίστωση παράλειψης μετάδοσης ιδιαίτερα σημαντικού γεγονότος της πολιτικής επικαιρότητας που καταλήγει σε περιορισμό του δικαιώματος του κοινού για λήψη πληροφοριών ή/και σε μη συμμόρφωση των σταθμών προς τη συνταγματική επιταγή της πολυφωνικής και αντικειμενικής ενημέρωσης.
«Ως σημαντικά γεγονότα εκτιμούμε ότι θα μπορούσαν στην προκειμένη περίπτωση να χαρακτηριστούν ενδεχομένως: α) το οικονομικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ “Μένουμε Όρθιοι”, το οποίο αξιολογήθηκε και από το ίδιο το κόμμα ως σημαντική πολιτική είδηση […] και β) η ψήφιση του περιβαλλοντικού νομοσχεδίου και οι απόψεις των κομμάτων επ’ αυτού λόγω της έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης που είχε προκαλέσει και του αιτήματος των κομμάτων της αντιπολίτευσης για κατάργησή του».
