Του Δημήτρη Σταυρόπουλου
Η υπόθεση του χαμένου θησαυρού του Μουαμαρ Καντάφι, αν γινόταν ταινία, θα ήταν σίγουρα η καλύτερη της σειράς… «Ιντιάνα Τζόουνς».
Τα έχει όλα!
Χρυσάφι, διαμάντια, πακτωλό χρημάτων άγνωστες κρυψώνες, πολιτικό παρασκήνιο, παράνομες διεθνείς συμφωνίες, αδίστακτους ανθρώπους, πράκτορες μυστικών υπηρεσιών, αντάρτες, φανατικούς παρακρατικούς, επικίνδυνες συμμορίες και… έπαθλο μια αμύθητη περιουσία, το 1/5 της οποίας υπολογίζεται σε 60 δις δολάρια η κατ άλλους 200!
Από το 2011 που εκτελέστηκε βίαια ο Λίβυος δικτάτορας, όλοι ψάχνουν τα λάφυρα που πρόλαβε να στείλει σε διάφορα μέρη του κόσμου για να αποφύγει την αρπαγή τους από τους εχθρούς του!
Κανείς δεν γνωρίζει την πραγματική αξία τους.
Υπολογίζονται ωστόσο σε τρισεκατομμύρια…
Ο «ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ» ΤΟΥ ΚΑΝΤΑΦΙ
Λίγο πριν πεθάνει, ο Καντάφι είχε πουλήσει το ένα πέμπτο των αποθεμάτων χρυσού της Λιβύης.
Κεντρικό πρόσωπο στην αναζήτηση του θησαυρού είναι ένας άνθρωπος που ονομάζεται Μπασίρ Σάλεχ Μπασίρ, ο οποίος ήταν κάποτε ο αρχηγός του επιτελείου του Λίβυου ηγέτη και δεξί του χέρι.
Στη Λιβύη, είναι ακόμα γνωστός ως «ο τραπεζίτης του Καντάφι».
Ο Μπασίρ φέρεται να έχει επενδύσει και κρύψει τον ιδιωτικό πλούτο του Καντάφι.
Επιπλέον, συνήθιζε να διαχειρίζεται το «Libya Africa Investment Portfolio», επενδύοντας τα έσοδα από το πετρέλαιο σε άλλα αφρικανικά κράτη.
Ο Μπασίρ συνελήφθη αρχικά, αλλά με κάποιο τρόπο αφέθηκε ελεύθερος μέσα στην αναταραχή του εμφυλίου που ακολούθησε. Φωτοτυπία του διαβατηρίου του Μπασίρ βρέθηκε και στα Panama Papers αποκαλύπτει η Süddeutsche Zeitung.
Τα περιουσιακά στοιχεία που ανήκαν στον τραπεζίτη του Καντάφι, δεσμεύτηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελβετία.
Σύμφωνα με φήμες, ο Μπασίρ ζει στο Εσουατίνι.
Λέγεται ότι είναι το μόνο άτομο που γνωρίζει όλα τα μυστικά των λιβυκών επενδύσεων στην Αφρική.
Το 2013 η Νότιος Αφρική συμφώνησε να επιστρέψει λιβυκά κεφάλαια ύψους 780 εκατομμυρίων δολαρίων στη νέα κυβέρνηση, συμμορφούμενη με τις οδηγίες του ΟΗΕ. Όμως ποτέ δεν έγινε αναφορά στα φημολογούμενα ποσά, στα διαμάντια και τον χρυσό.
Η ερευνητική επιτροπή υποστηρίζει πλέον πως κατά πάσα πιθανότητα πολλά περισσότερα χρήματα από ότι είχε υπολογιστεί, είχαν διακινηθεί από τα οικονομικά ιδρύματα της Νοτίου Αφρικής. Μόλις το 2016 ήρθαν στο φως της δημοσιότητας πληροφορίες για μεταφορά 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την Standard Bank of South Africa προς ένα λογαριασμό στην Κένυα.
Οι τράπεζες σχολίασαν όμως ότι δεν έχουν καμία καταγραφή τέτοιας συναλλαγής ενώ προσέθεσαν πως κανείς εκ μέρους του ΟΗΕ δεν επικοινώνησε ποτέ μαζί τους.
Ακόμη πιστεύεται ότι υπάρχουν αρκετές αποθήκες ρευστού σε διάφορα σημεία της Δυτικής Αφρικής, που όλες συνδέονται με πρόσωπο που δεν κατονομάζεται.
Οι ερευνητές κατέθεσαν πως ενημερώθηκαν από έξι πηγές ότι αυτή η σκιώδης φιγούρα προσπαθούσε να επιστρέψει τα χρήματα πίσω στη Λιβύη.
Μάλιστα από έναν από αυτούς έμαθαν ότι υπάρχουν 560 εκατομμύρια δολάρια σε χαρτονομίσματα των 100, κρυμμένα σε σιδερένια σεντούκια κάπου στην Ουαγκαντούγκου, την πρωτεύουσα της Μπουρκίνα Φάσο.
Διέρρευσε οτι, αυτά τα χρήματα περιμένουν να μεταφερθούν πίσω στην Τρίπολη από μια ντόπια εταιρεία την Societé Transport Convoi International, που κατά τη συμφωνία θα πάρει προμήθεια 10%-35%.
Η κυβέρνηση της Μπουρκίνα Φάσο είπε πως δεν υπάρχει τέτοια εταιρεία, όμως η ταχυδρομική της διεύθυνση είναι σωστή.
Η ΑΠΟΘΗΚΗ ΣΤΗΝ ΓΚΑΝΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΑΡΤΕΣ
Στην γειτονική Άκκρα, την πρωτεύουσα της Γκάνα, φημολογείται ότι υπάρχει άλλη μια τέτοια αποθήκη.
Τα κιβώτια, που φέρονται να έχουν τους θρυλικούς θησαυρούς του Καντάφι, έχουν πάνω τους το λογότυπο μιας ανθρωπιστικής οργάνωσης, της Διεθνούς Επιτροπής για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Τόσο η αστυνομία της Γκάνα όσο και τα κεντρικά γραφεία της οργάνωσης στη Γαλλία, δεν απάντησαν στις ερωτήσεις των ερευνητών.
Ήδη από τον Φεβρουάριο του 2016 τα χρήματα έφυγαν από εκεί για κάποια άλλη χώρα.
Η έρευνα αποκάλυψε επίσης ομάδες ανταρτών που θέλουν να χρησιμοποιήσουν το ρευστό αυτό για να αγοράσουν όπλα, κάτι που οδηγεί τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι οι πιστοί του Καντάφι έχουν εύκολη πρόσβαση στα χρήματα.
Το κυνήγι αυτού του θησαυρού πάντως έχει τραβήξει το ενδιαφέρον ομάδων που παρουσιάζονται ως εκπρόσωποι του νέου δημοκρατικού καθεστώτος και άλλων που θέλουν να πετύχουν την πιο μεγάλη ληστεία στον κόσμο.
Την άνοιξη του 2019, στη Νότια Αφρική ξεκίνησε ξαφνικά μια συζήτηση για πολλά χρήματα, χρυσό και διαμάντια από τον θησαυρό του Καντάφι.
Περιουσιακά στοιχεία της Λιβύης εντοπίστηκαν σε τέσσερις τράπεζες και δύο αποθήκες στη Νότια Αφρική.
Πολύτιμα αντικείμενα βρέθηκαν επίσης σε κρύπτες στο αεροδρόμιο στο αεροδρόμιο Ο.Ρ.Τάμπο, στο Γιοχάνεσμπουργκ.
Πρόκειται για μετρητά, πολύτιμα μέταλλα και πολύτιμους λίθους, αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Το πώς έγινε η μεταφορά αναφέρεται σε επιστολή του γενικού εισαγγελέα της Νότιας Αφρικής που έλαβε η γερμανική εφημερίδα: Η επιχείρηση ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2009.
Μεγάλες ποσότητες μετρητών και χρυσού μεταφέρθηκαν στη Ζιμπάμπουε με Boeing 747.
Στις 18 Ιανουαρίου 2009, ο Καντάφι ταξίδεψε προσωπικά εκεί για να συντονίσει την επιχείρηση.
Εκεί συνάντησε τον έμπιστό του, Ζέικομπ Ζούμα, ο οποίος λίγους μήνες μετά εξελέγη πρόεδρος της Νότιας Αφρικής.
Από τη Χαράρε η μεταφορά συνεχίστηκε με μεταγωγικά αεροπλάνα, βαμμένα λευκά, χωρίς σαφή αναγνώριση- 69 πτήσεις συνολικά.
Ο ΚΥΝΗΓΟΣ ΤΟΥ ΘΗΣΑΥΡΟΥ
Ανάμεσα σε αυτούς που αναζητούν τον «χρυσό» θησαυρό, είναι και ο Erik Iskander Goaied, ο οποίος, τον Αύγουστο του 2014 ίδρυσε μια εταιρεία με αποστολή να εντοπιστεί, που λέγεται πως αποτελείται εκτός των άλλων από αμερικανικά δολάρια, χρυσάφι, διαμάντια και άλλα τιμαλφή, τα οποία ο Καντάφι φυγάδευσε από τη Λιβύη πριν την ανατροπή του το 2011.
Ο Goaied ισχυρίζεται ότι έχει συνάψει συμβόλαιο με την κυβέρνηση της Λιβύης που θα του επιτρέψει να εισπράξει το 10% απ’ ότι καταφέρει να εντοπίσει.
Αυτό σημαίνει ότι ακόμα κι αν βρει μέρος μόνο των χρημάτων που ο ίδιος ισχυρίζεται ότι υπάρχουν σε τραπεζικούς λογαριασμούς και αποθήκες διασκορπισμένες σε όλο τον κόσμο, αυτομάτως θα γίνει δισεκατομμυριούχος.
Ο επίμονος αυτός άνθρωπος περιγράφεται από τα διεθνή ΜΜΕ ως τυχοδιώκτης με καταγωγή από την Τυνησία και τη Σουηδία.
Οι εκτιμήσεις για τον θησαυρό του Καντάφι κυμαίνονται μεταξύ 150 δισ. δολ. και 90 δισ. δολ., ενώ από τράπεζες έχουν δεσμευτεί περί τα 60 δισεκατομμύρια.
Ο Goaied, από την πλευρά του, ισχυρίζεται ότι προς το παρόν έχει καταφέρει να εντοπίσει 12,5 δισ. δολ. σε μετρητά σε μια αποθήκη αεροδρομίου στο Γιοχάνεσμπουργκ.
Ενώ κάποια από τα εκατομμύρια του Καντάφι έχουν κατά καιρούς εμφανιστεί στην Ιταλία, τη Γερμανία και τις ΗΠΑ, το μεγαλύτερο μέρος παραμένει χαμένο.
Σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές, στο στόχαστρο έχει μπει και ο Αλί Ντμπέιμπα.
ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ
Η οικογένεια Ντμπέιμπα απάντησε στην Guardian, απορρίπτοντας τους ισχυρισμούς ως αβάσιμους.
Τελικά ο Ντμπέιμπα μετακόμισε στο Λονδίνο, όπου η οικογένειά του έχει σημαντική περιουσία.
Οι Λίβυοι ανακριτές τον έχουν κατηγορήσει για συμβάσεις πολλών εκατ. δολαρίων με δικές του εταιρείες ή συγγενών του.
Λέγεται ότι αυτός και ο εξάδελφός του έχουν διασπείρει λαθραία κέρδη από αυτές τις συναλλαγές στο εξωτερικό μέσω ενός δικτύου εταιρειών-κελύφων.
Μέχρι σήμερα, οι ερευνητές έχουν εντοπίσει περίπου 100 εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στις βρετανικές Παρθένες Νήσους, τη Μάλτα, το Λιχτενστάιν και το Ηνωμένο Βασίλειο και ανήκουν στην οικογένεια Ντμπέιμπα, ή σε υποτιθέμενους συνεργάτες του.
Οι πραγματικές δομές ιδιοκτησίας αυτών των εταιρειών, στην καλύτερη περίπτωση, παραμένουν θολές.
Ωστόσο, αυτό μπορεί σύντομα να αλλάξει, καθώς η νομική εταιρεία του Παναμά που χρησιμοποιήθηκε για όλες αυτές τις συναλλαγές βρίσκεται στην καρδιά του σκανδάλου των Panama Papers.
Η εταιρία Mossack Fosenca έχει σχέση με πολλές από τις εταιρείες που οι Λίβυοι ερευνητές είχαν αποδώσει στον Ντμπέιμπα.
Η Süddeutsche Zeitung και η Guardian έχουν πρόσβαση σε τμήματα αυτών των εγγράφων, τα οποία κατηγορούν την οικογένεια Ντμπέιμπα για κατάχρηση εξουσίας και παράνομες μεταφορές χρημάτων.
Οι ερευνητές, από την πλευρά τους, είναι απρόθυμοι να πιστέψουν την πιο πρόσφατη δήλωση περιουσιακών στοιχείων του Ντμπέιμπα, η οποία ανέφερε ότι κατέχει μόνο μερικά αυτοκίνητα, μερικά κοσμήματα και ένα αγρόκτημα με τέσσερις καμήλες. Αναμένονται, όμως, εξελίξεις σε Κύπρο, όπου τουλάχιστον επτά εταιρείες βρίσκονται υπό έλεγχο για τις σχέσεις τους με τον Ντμπέιμπα. Επίσης στη Σκωτία όπου ενέχεται εμμέσως σε αυτό που η Σκότλαντ Γιαρντ αποκαλεί μεγαλύτερη υπόθεση απάτης στην ιστορία της χώρας.
