Ένας από τους δύο βασικούς κόμβους μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας προς την Ευρώπη τίθεται εκτός από το πρωί της Τετάρτης (11/5). Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις διέκοψαν τη λειτουργία σε σταθμό συμπίεσης.
Σύμφωνα με το Bloomberg, ο Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς Αερίου της Ουκρανίας ανακοίνωσε ότι δεν μπορεί πλέον να γίνεται διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου μέσω του κόμβου Sokhranivka από την Τετάρτη (7 το πρωί, τοπική ώρα).
Ωστόσο, σημειώνεται ότι δυνατό το καύσιμο να επαναδρομολογηθεί μέσω ενός άλλου βασικού κόμβου εισόδου, επιτρέποντας την εκπλήρωση για προμήθεια ρωσικού αερίου σύμφωνα με τις συμβάσεις των ευρωπαϊκών κρατών. Πάντως, όπως σημείωνε το Bloomberg, δεν είναι σαφές ποιος είναι υπεύθυνος για τη λήψη αυτής της απόφασης.
Η Ουκρανία είχε προειδοποιήσει τη Ρωσία ότι οι ενέργειες των στρατευμάτων στην περιοχή του Λουχάνσκ θα μπορούσαν να καταλήξουν στη διατάραξη της εφοδιαστικής αλυσίδας που αφορά περίπου το ένα τρίτο του φυσικού αερίου που διέρχεται από τα εδάφη της προς την Ευρώπη. Πλέον επικαλείται ότι οι ενέργειες των ρωσικών δυνάμεων οδηγεί τον διαχειριστεί του δικτύου της Ουκρανίας να επικαλεστεί «ανωτέρα βία» για τη διέλευση αερίου μέσω του σταθμού Sokhranivka.
«Η εταιρεία ενημέρωσε επανειλημμένα την Gazprom για απειλές διέλευσης λόγω των ενεργειών των δυνάμεων κατοχής που ελέγχονται από τη Ρωσία και ζήτησε να σταματήσει η παρέμβαση στη λειτουργία των εγκαταστάσεων, αλλά αυτές οι εκκλήσεις αγνοήθηκαν», ανέφερε ο Διαχειριστής Δικτύου στην Ουκρανία.
Νέα άνοδος στις τιμές φυσικού αερίου
Μετά την ανακοίνωση, οι τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου αυξήθηκαν έως και 8,1%, αντιστρέφοντας τις προηγούμενες απώλειες. Στη συνέχεια, οι τιμές υποχώρησαν και διαπραγματεύθηκαν 4,1% υψηλότερα στα 97,63 ευρώ την μεγαβατώρα έως τις 5:16 μ.μ. στο Άμστερνταμ.
Η Sokhranivka και η Sudzha είναι δύο βασικά σημεία εισόδου στα σύνορα μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας που δέχονται ροές από την Gazprom για τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Την Τρίτη (10/5), το 27% των ροών περνούσε από τη Sokhranivka , με τις υπόλοιπες ροές να περνούν μέσω Sudzha.
Οι ευρωπαϊκές εταιρείες φυσικού αερίου παραμένουν σε εγρήγορση, παρόλο που οι τιμές έχουν υποχωρήσει πρόσφατα χάρη στη σταθερή ροή φορτίων υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Η Ρωσία προμήθευσε περίπου το 40% της ζήτησης φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης πέρυσι, και περίπου το ένα τρίτο αυτής διοχετεύθηκε μέσω της Ουκρανίας, καθιστώντας τη χώρα ως τον πλέον σημαντικό κρίκο στην ενεργειακή ασφάλεια της ηπείρου.
Σενάρια τρόμου από την Κομισιόν
Αύξηση της τηλεργασίας, μείωση των ορίων ταχυτήτων και carpooling, είναι μόνο λίγα από τα μέτρα που εξετάζονται προκειμένου να μειωθεί η ημερήσια κατανάλωση πετρελαίου στις αναπτυγμένες οικονομίες σε περίπτωση που υπάρξει στις ρωσικές εισαγωγές.
Για πόσο, όμως, θα μπορούσε η Ευρώπη να αντέξει χωρίς το ρωσικό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο; Το ερώτημα αυτό προβληματίζει έντονα τις κυβερνήσεις των «27», οι οποίες προσπαθούν να βρουν λύση στον ενεργειακό γρίφο παρά τις διαφωνίες τους. Άλλωστε το σενάριο ενός ολικού μπλακάουτ είναι υπαρκτό και μπορεί να έρθει πολύ πιο γρήγορα από όσο υπολογιζόταν. Σε μία τέτοια περίπτωση ο κίνδυνος να προκληθεί ένα πρωτόγνωρο και με απρόβλεπτες συνέπειες σοκ στις ευρωπαϊκές οικονομίες και κοινωνίες εξαιρετικά μεγάλος.
Και καθώς πλησιάζει η ώρα του «ταμείου», όπως αναφέρει το ρεπορτάζ της εφημερίδα «Τα Νέα», για τις ποσότητες φυσικού αερίου που έχουν ήδη παραλάβει οι Ευρωπαίοι από τη Gazprom, εξακολουθεί να επικρατεί σύγχυση αναφορικά με τον τρόπο πληρωμής. Με άλλα λόγια, για το εάν και κατά πόσο οι «27» και οι επιχειρήσεις τους θα δεχθούν (εμμέσως ή αμέσως) το νέο σύστημα πληρωμών σε ρούβλια ή θα βρεθούν στη θέση της Πολωνίας και της Βουλγαρίας, με τη Μόσχα να κλείνει τη στρόφιγγα.
Σε αυτό το φόντο, με βάση το ρεπορτάζ της ισπανικής «El Pais», η Κομισιόν ετοιμάζει και προτίθεται να παρουσιάσει στις 18 Μαΐου ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για τις δράσεις που πρέπει να αναληφθούν στο επόμενο διάστημα.
Ένα σχέδιο το οποίο καλύπτει, τουλάχιστον θεωρητικά, και την περίπτωση ενός black out στην εισροή ρωσικών υδρογονανθράκων στην ευρωπαϊκή αγορά και βασίζεται στον κανονισμό για την εφοδιαστική ασφάλεια που έχει τεθεί σε ισχύ από το 2017 και μπορεί υπό προϋποθέσεις να επεκταθεί και στο πετρέλαιο.
Στόχος είναι να διασφαλιστεί η ενεργειακή επάρκεια για τα νοικοκυριά και τις ζωτικες δημόσιες υπηρεσίες, όπως και για εκείνους τους κλάδους που έχουν ζωτική σημασία, όπως συνέβη με το lockdown του 2020.
Τα μέτρα που εξετάζονται
Σε κάθε περίπτωση, παράλληλα με τις διεργασίες σε επίπεδο θεσμών, έχει ξεκινήσει και μία εκστρατεία προκειμένου να μειωθεί η κατανάλωση ενέργειας τόσο από τους πολίτες όσο και από τα κράτη.
Σε αυτή δε, αξιοποιούνται και τα στοιχεία και οι μελέτες που παρέχει η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας.
Συγκεκριμένα η εφαρμογή των εν λόγω μέτρων, αν αυτό κριθεί απαραίτητο, θα μειώσει την ημερήσια κατανάλωση πετρελαίου ως εξής (οι αριθμοί αντιστοιχούν σε ημερήσια εξοικονόμηση πετρελαίου σε χιλιάδες βαρέλια):
1. Τηλεργασία (έως τρεις ημέρες εβδομαδιαίως) – Μία ημέρα τηλεργασίας ισοδυναμεί με 170.000 λιγότερα βαρέλια
2. Κοινή χρήση αυτοκινήτου με άλλους ανθρώπους και ήπια (οικονομική) οδήγηση – 470 λιγότερα βαρέλια
3. Μείωση των ορίων ταχύτητας στους αυτοκινητόδρομους (τουλάχιστον κατά 10 χλμ ανά ώρα) – 430 λιγότερα βαρέλια
4. Κυριακές χωρίς αυτοκίνητα στις πόλεις – 380 λιγότερα βαρέλια
5. Ήπια – οικονομική οδήγηση φορτηγών – 320 λιγότερα βαρέλια
6. Περιορισμός του αριθμού των αεροπορικών ταξιδιών για επαγγελματικούς λόγους – 260 λιγότερα βαρέλια
7. Χρήση δημόσιων μέσων μεταφοράς, ποδηλάτων και περπάτημα – 330 λιγότερα βαρέλια
8. Εναλλάξ πρόσβαση των ΙΧ (μονά, ζυγά) στις πόλεις – 210 λιγότερα βαρέλια
9. Χρήση τρένου αντί αεροπλάνου – 40 λιγότερα βαρέλια
