Μακριά από τον κόσμο στον οποίο η οικονομία κυριαρχούσε στην πολιτική βρίσκεται η σύγχρονη κοινωνία μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, σύμφωνα με τον Φαρίντ Ζακάρια ο οποίος σε συνέντευξή του στην «Le Monde» τόνισε ότι: «Βρισκόμαστε μάρτυρες του τέλους του “pax americana”. Η Ρωσία, η οποία έχει το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο στον κόσμο, προκαλεί την Αμερική κατά μέτωπο».
Ο Φαρίντ Ζακάρια είναι ένα από τα κύρια πρόσωπα του αμερικανικού καναλιού ειδήσεων CNN, όπου φιλοξενεί μια εκπομπή αφιερωμένη στις διεθνείς υποθέσεις. Ο ίδιος είναι Ινδικής καταγωγής, έφτασε στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δεκαετία του 1980 και έκανε τη διατριβή του στο Χάρβαρντ υπό την επίβλεψη του πολιτικού επιστήμονα Σάμιουελ Χάντιγκτον. Ξεκίνησε τη δημοσιογραφία στο Foreign Affairs τη δεκαετία του 1990, ενώ αργότερα εργάστηκε για το Foreign Policy, την Washington Post και το Newsweek.
Το 1997, δημοσίευσε ένα άρθρο στο Foreign Affairs για τις ανελεύθερες δημοκρατίες, μια έννοια που ανέπτυξε αργότερα στο L’Avenir de la liberté (Odile Jacob, 2003), ένα βιβλίο στο οποίο προειδοποιούσε για ορισμένους κινδύνους που ενυπάρχουν στη δημοκρατία. Συγγραφέας του Back to the Future (Saint-Simon, 2021), ο Ζακαρια παραμένει μια από τις πιο σημαίνουσες φωνές στη γεωπολιτική στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ποιος είναι ο αντίκτυπος του πολέμου στην Ουκρανία στην παγκόσμια γεωπολιτική;
Είμαστε μάρτυρες του τέλους του «pax americana». Από την πτώση της ΕΣΣΔ το 1991, οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ο εγγυητής της διεθνούς τάξης, χωρίς να επιτευχθεί πλήρης ειρήνευση των διεθνών σχέσεων. Φυσικά, υπήρχε Γιουγκοσλαβία, Ιράκ, Συρία.
Ωστόσο, η δυναμική κατευθύνθηκε προς την παγκοσμιοποίηση των εμπορικών ανταλλαγών και την διάδοση του δημοκρατικού μοντέλου. Η αμερικανική ηγεμονία ήταν στρατιωτική, πολιτική, οικονομική και ιδεολογική.
Όμως, σιγά σιγά, παρατηρήθηκε σταδιακή πτώση. Γεωπολιτικά, το Ιράκ έχει διαβρώσει τη νομιμότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να ασκούν τέτοια ισχύ. Η οικονομική κρίση του 2008 επηρέασε το κύρος τους, και τώρα, για πρώτη φορά, μια μεγάλη δύναμη, η Ρωσία, η χώρα με το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο στον κόσμο, προκαλεί κατά μέτωπο την Αμερική.
Τι να περιμένουμε για το μέλλον;
Η «απάντηση» της Δύσης στην επιθετικότητα του Ρώσου Πρόεδρου Βλαντιμίρ Πούτιν ήταν εξίσου μετωπική και οδήγησε στην απομόνωση της ρωσικής οικονομίας, σε σημείο που θα είναι δύσκολο να επιστρέψει στο status quo ante.
Έχουμε αφήσει τον παλιό κόσμο στον οποίο η οικονομία κυριάρχησε στην πολιτική για τριάντα χρόνια, καθώς από εδώ και πέρα η πολιτική είναι προτεραιότητα.
Και το τέλος του «pax americana» σημαίνει την είσοδο σε έναν πολύ-πολικό κόσμο, όπου ο ανταγωνισμός μεταξύ ενός μεγάλου αριθμού εθνών είναι συνεχής. Αυτό σημαίνει ότι ο κίνδυνος για λάθη πολλαπλασιάζεται και ο κίνδυνος να ξεσπάσει μία μεγάλη σύγκρουση αυξάνεται.
