Του Νίκου Λακόπουλου
Με την κυβέρνηση να χάνει στις δημοσκοπήσεις μια-δυο μονάδες κάθε μήνα η προοπτική μιας κυβέρνησης «ευθύνης»- όπως την αποκαλεί ο Αλέξης Τσίπρας- δεν είναι πια ένα ενδεχόμενο, αλλά μπορεί να θεωρείται βέβαιο με μόνο ερώτημα το τι μορφή θα πάρει.
Ήταν ήδη σαφές ότι δεν θα ξαναυπάρξει αυτοδύναμη κυβέρνηση Μητσοτάκη, ακόμα κι αν έπαιρνε το ίδιο ποσοστό με τις προηγούμενες εκλογές όταν η τελευταία δημοσκόπηση της Metron Analysis που δίνει στη Νέα Δημοκρατία 27% θέτει το ερώτημα αν θα είναι πρώτο κόμμα.
Άλλες δημοσκοπ΄ήσεις δείχνουν ΄ένα συσχετισμό παρόμοιο με αυτόν πρίν τις τελευταίες εκλογές, μόνο που πλέον η Νέα Δημοκρατία δεν μπορεί να ελπίζει στους απογοητευμένους ψηφοφ΄όρους από την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Πολύ περισσότερο όταν απέναντι σε μια νέα κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν προβά΄λ΄λει η επιστροφή του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά μια δημοκρατική κυβ΄έρνηση με άξονα το Κινάλ-ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία -που μπορεί να πάρει την μορφή κυβέρνησης εθνικής σωτηρίας.
Προφανώς ένας ψηφοφόρος δεν αλλάζει κόμμα για μια πυρκαγιά ή μια κακοκαιρία. Αλλάζει όμως κυβέρνηση όταν προβάλει ως γενναία τη «βοήθεια» των δεκατριών ευρώ τον μήνα για βενζίνη.
Βέβαια η κυβέρνηση αισθάνθηκε ότι κάτι δεν πάει καλά και ανακοινώνει πως ετοιμάζει και νέα μέτρα, αλλά μάλλον αυτή η τόσο πετυχημένη κυβέρνηση θα κριθεί από την τιμή του… πιτόγυρου.
Δεν βρισκόμαστε σε περίοδο μετά την κρίση, αλλά σε μια περίοδο πριν από μια νέα κρίση και στις εκλογές δεν θα κριθεί πάλι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αλλά η κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Στις εκλογές με απλή αναλογική το ζητούμενο δεν είναι τα ποσοστά της Νέας Δημοκρατίας, αλλά αν το άθροισμα των «δημοκρατικών δυνάμεων» μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση.
Τι Κινάλ-ΠΑΣΟΚ ως «κυβερνητική δύναμη»
Η δήλωση του Νίκου Ανδρουλάκη ότι δεν θα συγκυβερνήσει με τη Νέα Δημοκρατία ανατίναξε κάθε ελπίδα για να επανέλθει η Νέα Δημοκρατία στην κυβέρνηση με τη βοήθεια ενός κόμματος που πλήρωσε ακριβά την συγκυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου.
Το ερώτημα είναι αν την επόμενη των εκλογών που μπορεί να οδηγούν σε κυβέρνηση συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ- Κινάλ με την βοήθεια ή την αποδοχή ενός ακόμα κόμματος ο Νίκος Ανδρουλάκης και ο Γιάνης Βαρουφάκης θα απαντήσουν αρνητικά για να δώσουν και πάλι την κυβέρνηση στον Μητσοτάκη.
Ο Πρ΄όεδρος του Κινάλ – ΠΑΣΟΚ έχει δηλώσει ήδη πως «θέλουμε να γίνουμε κυβερνητική δύναμη. Σέβομαι το Σύνταγμα και λέω ότι στις πρώτες εκλογές η παράταξή μας θα δώσει μάχη να πάρει ένα πολύ μεγάλο ποσοστό και να είναι κυβερνητική δύναμη με σοσιαλδημοκρατικό πρόγραμμα».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης που δηλώνει πως ανήκει στο «προοδευτικό κέντρο» πρόσφατα μίλησε ξανά για την πρόθεσή του να καλέσει σε αποστασία στελέχη άλλων κομμάτων λέγοντας πως «η αυτοδυναμία δεν μας εγκλωβίζει στην ανάγκη να χρησιμοποιήσουμε μόνο στελέχη τα οποία προέρχονται από τη ΝΔ”.
«Αυτοί οι 30 μήνες έδειξαν ότι αυτή η μονοκομματική κυβέρνηση που ενσωμάτωσε στελέχη που δεν ήταν από την παραδοσιακή κομματική μήτρα, μια ευρεία κυβέρνηση που προτάσσει την αποτελεσματικότητα και είναι πιο κατάλληλες αυτές οι κυβερνήσεις».
Το ερώτημα είναι αν αυτά τα στελέχη τα έχει βρει ήδη ή θα τα αναζητήσει μετά τις εκλογές και με την προϋπόθεση ότι θα είναι πρώτο κόμμα και θα του λείπουν μερικοί βουλευτές -που σήμερα μετέχουν στις συνεδριάσεις του Κινάλ ή της Ελληνικής Λύσης και την επόμενη των εκλογών θα βρεθούν σε μια κυβέρνηση αποστατών.
Από την άλλη πλευρά μετά τις εκλογές με απλή αναλογική δεν είναι απαραίτητο ο ΣΥΡΙΖΑ να έλθει πρώτο κόμμα για να σχηματιστεί «κυβέρνηση ευθύνης». Αρκεί το άθροισμα των εδρών των δύο κομμάτων -ΣΥΡΙΖΑ και Κινάλ- να μπορεί να αποτελεί πλειοψηφία -ίσως με ψήφο ανοχής άλ΄λων κομμάτων.
(Στην ψηφοφορ΄΄ια δεν όμως απαιτούνται απαραίτητα 151 ψήφοι. Για να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης η κυβέρνηση, αρκεί η απόλυτη πλειοψηφία επί των παρόντων βουλευτών, που δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τους 120 βουλευτές).
Η προοπτική της κυβέρνησης ευθύνης
Με την ραγδαία πτώση των ποσοστών της Νέας Δημοκρατίας στις δημοσκοπήσεις -που έδειχαν πριν δύο χρόνια ακόμα και 43%- ο Κυριάκος Μητσοτ΄άκης έχει μόνο δύο επιλογές: να πάει σε πρόωρες εκλογές για να συγκρατήσει την πτώση ώστε να παραμείνει ως παίκτης στο πολιτικό παιχνίδι ή να εξαντλήσει την τετραετία για να γνωρίσει την συντριβή -με το επιχείρημα «κάναμε ό,τι μπορούσαμε».
Προφανώς μια συντριβή δεν του αφήνει περιθώρια να παραμείνει στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας και παρά τις δηλώσεις του για εξάντληση της τετραετίας αναζητά ευκαιρία για να πάει σε εκλογές πριν οι δημοσκοπήσεις δείξουν και νεά φθορά.
‘Αλλωστε ο Χρήστος Σταϊκούρας μαζί με το «δώσαμε ότι μπορούσαμε» διευκρίνισε πως έχει κρατήσει και ένα απόθεμα που θα ΄δώσει όταν χρειαστεί. Και μάλλον θα χρειαστεί πολύ σύντομα.
Ας κρατήσουμε πως λίγο καιρό πριν η ηγεμονία του Μητσοτάκη στην πολιτική σκηνή ήταν δεδομένη και η «δημοκρατική διακυβ΄έρνηση» αν΄έφικτη. Τώρα πλέον οι συζητήσεις γίνονται με ποιες προϋποθέσεις μπορεί να υπάρξει.
Σε ένα άτυπο διάλογο μεταξύ των κομμάτων που μπορεί να συμμετέχουν σε μια τέτοια κυβέρνηση διαμορφώνονται σημεία κυβερνητικού προγράμματος και με υπαινιγμούς για «νέο πολιτικό προσωπικό» ή για «κυβ΄έρνηση ευθύνης» τίθεται το ερώτημα γα το ποιος θα είναι πρωθυπουργός και κυρίως ποιοι -δεν- θα είναι υπουργοί.
Μια τέτοια κυβέρνηση θα έχει βέβαια πολύ δουλειά για να καταργήσει μια σειρά από νόμους της Νέας Δημοκρατίας -κυρίως όσους παραπέμπουν στην εμφανή προσπάθεια για την δημιουργία ενός προσωπικού καθεστώτος.
Ο Μητσοτάκης εμφανίστηκε ως επικεφαλής ενός αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου, ενώ τώρα απομονωμένος πολιτικά είναι ο στόχος ενός πολιτικού μετώπου εναντίον του.
Η τελευταία εμφάνισ΄ή του στη Βουλή μπορεί να είναι και ένας αποχαιρετισμός της κυβέρνητικής εξουσίας με μόνο στόχο να παραμείνει στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας -ως ένας πολιτικός που «έκανε ό,τι μπορο΄ύσε».
Δεν μπορεί στα αλήθεια να πιστεύει πως η Νέα Δημοκρατία θα σχηματίσει ξανά αυτοδύναμη κυβέρνηση. Αυτό που ελπίζει -και δεν είναι καθόλου βέβαιο- είναι πως θα παραμείνει πρώτο κόμμα -όπως φαίνεται να είναι στις δημοσκοπήσεις προς το παρόν.
