Έξι μέρες από την εκκίνηση της ρωσικής επιχείρησης στην Ουκρανία, ψευδή ή/και παραπλανητικά βίντεο και εικόνες που σχετίζονται με την εισβολή εξακολουθούν να γίνονται viral.
Μεταξύ των πραγμάτων που διαδίδονται αστραπιαία είναι και παλιά βίντεο που παρουσιάζονται ως καινούργια – καθώς και ισχυρισμοί ότι εικόνες όπως η παραπάνω είναι παλιές, ακόμη και όταν προέρχονται επαληθευμένα από την παρούσα σύρραξη.
Διαβάστε απόσπασμα από το αποκαλυπτικό δημοσίευμα του BBC που ακολουθεί:
Το μικρό κορίτσι που έρχεται αντιμέτωπο με στρατιώτη δεν είναι από την Ουκρανία
Κάποιες φωτογραφίες και βίντεο που δημοσιεύτηκαν τις τελευταίες ημέρες δεν απεικονίζουν αυτά που ορισμένοι ισχυρίζονται.
Ένα θολό βίντεο που φέρεται ότι δείχνει ένα κορίτσι από την Ουκρανία να έρχεται αντιμέτωπο με έναν Ρώσο στρατιώτη έχει φθάσει τις 12 εκατομμύρια προβολές στο TikTok και σχεδόν ένα εκατομμύριο προβολές στο Twitter.
Εντούτοις, στην πραγματικότητα απεικονίζει την Παλαιστίνια νεαρή Ahed Tamimi, 11 ετών εκείνη την εποχή, να υψώνει το ανάστημά της σε έναν Ισραηλινό στρατιώτη μετά τη σύλληψη του μεγαλύτερου αδελφού της το 2012.
Το Twitter έχει χαρακτηρίσει το εν λόγω βίντεο «εκτός πλαισίου», ωστόσο συνεχίζει να συγκεντρώνει προβολές στο TikTok.
Μάχη με βόμβες μολότοφ στο Κίεβο
Διαφορετικές εκδοχές ενός βίντεο που φέρεται να δείχνει κατοίκους του Κιέβου να χτυπούν ρωσικά τανκς με βόμβες μολότοφ έγιναν viral σε πολλές πλατφόρμες το Σαββατοκύριακο.
Έκανε πολλούς χρήστες να πιστέψουν ότι έδειχνε πράγματι συγκρούσεις μεταξύ Ουκρανών πολιτών και ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, ενώ το κοινοποίησαν και δύο Βρετανοί βουλευτές.
Το βίντεο όμως είναι παλιό. Τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων του Euromaidan το 2014, που οδήγησαν στην ανατροπή του τότε προέδρου της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς.
Υλικό από βιντεοπαιχνίδι γίνεται viral
Ένα δραματικό βίντεο που φαίνεται να απεικονίζει έναν Ουκρανό πιλότο να καταρρίπτει ένα ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος δημοσιεύτηκε στο Twitter από το Nexta TV, μια πλατφόρμα ενημέρωσης της Λευκορωσίας, η οποία αποτέλεσε την κύρια πηγή βίντεο από τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στη Λευκορωσία μετά τις αμφιλεγόμενες προεδρικές εκλογές του 2020.
Το βίντεο δείχνει ένα αεροσκάφος να καίγεται και ακολουθεί ο ήχος μιας τεράστιας έκρηξης – συγκέντρωσε σχεδόν ένα εκατομμύριο προβολές.
Ωστόσο, δεν είναι πραγματικό. Αποτελεί υλικό από το βιντεοπαιχνίδι Arma 3 και δεν έχει καμία σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Παιδιά από την Ουκρανία ξεπροβοδίζουν όντως τα στρατεύματα;
Μια εικόνα που δείχνει δύο παιδιά να αποχαιρετούν μια συνοδεία ουκρανικών δυνάμεων που οδεύει στη μάχη έχει δημιουργήσει εκατομμύρια αλληλεπιδράσεις – likes και shares.
Την κοινοποίησαν στο Twitter, μεταξύ άλλων, ο Αμερικανός βουλευτής Adam Kinzinger και ο πρώην πρωθυπουργός της Σουηδίας Carl Bildt.
Όμως η εικόνα είναι παλιά – δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 2016.
Τραβήχτηκε από έναν εθελοντή φωτογράφο του ουκρανικού υπουργείου Άμυνας, ο οποίος αργότερα απολύθηκε λόγω ισχυρισμών ότι είχε σκηνοθετήσει κάποιες από τις εικόνες μάχης του.
Ο δήμαρχος του Κιέβου στην πρώτη γραμμή
Μια φωτογραφία του δημάρχου του Κιέβου Vitali Klitschko έχει γίνει viral στο Instagram, καθώς φέρεται ότι τον δείχνει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της μάχης.
Και πάλι ωστόσο, είναι μια παλιά φωτογραφία – που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά από τον κ. Klitschko στον λογαριασμό του στο Instagram τον Μάρτιο του 2021, και τον δείχνει στο εκπαιδευτικό κέντρο Desna στην περιοχή Chernihiv.
Εντούτοις, παρά τη συγκεκριμένη παραπλανητική εικόνα, είναι αλήθεια ότι ο κ. Klitschko υπερασπίζεται την πόλη του δίπλα στα ουκρανικά στρατεύματα σε όλη τη διάρκεια αυτής της σύρραξης.
Έπινε τσάι ο Ζελένσκι μαζί με Ουκρανούς στρατιώτες;
Ένα βίντεο που φέρεται ότι απεικονίζει τον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι με στρατιωτική στολή να ανυψώνει το ηθικό των Ουκρανών στρατιωτών πίνοντας τσάι μαζί τους στο πεδίο της μάχης συγκέντρωσε σχεδόν 3 εκατομμύρια προβολές το Σαββατοκύριακο.
Το βίντεο είναι μεν γνήσιο, τραβήχτηκε όμως πριν από μια εβδομάδα, προτού ξεκινήσει η εισβολή. Τραβήχτηκε στο Shyrokyne, όταν ο Πρόεδρος Ζελένσκι επισκέφθηκε στρατιώτες της πρώτης γραμμής για να παράσχει υποστήριξη στα στρατεύματά του.
Εν τω μεταξύ, ένας λογαριασμός στο Telegram υπό το όνομα του κ. Ζελένσκι προκάλεσε αίσθηση το Σαββατοκύριακο, καθώς δημοσίευε μηνύματα που καλούσαν τις ουκρανικές δυνάμεις να αφήσουν τα όπλα και να παραδοθούν. Αλλά ήταν ψεύτικος.
Ο κ. Ζελένσκι έχει επαληθευμένο κανάλι στο Telegram, ενώ καθ’ όλη τη διάρκεια της σύρραξης απευθύνεται στο λαό του μέσω βίντεο που αναρτώνται στους επαληθευμένους λογαριασμούς του στα κοινωνικά δίκτυα.