Μπορεί ο Αλέξης Τσίπρας να προβλέπει ραγδαία πτώση της κυβέρνησης, τέτοια που δεν τη σώζουν ούτε τα φιλικά μίντια, και να χαρακτηρίζει τον πρωθυπουργό «απερχόμενο», ωστόσο οι δημοσκοπήσεις χτυπούν καμπανάκι και για τα δύο μεγάλα κόμματα.
Η δημοσκόπηση της Metron Analysis για το «Βήμα» μάλλον σήμανε συναγερμό στο Μαξίμου, καθώς για πρώτη φορά καταγράφεται ποσοστό της κυβέρνησης κάτω από το 30%, δηλαδή στο 28% (πτώση τριών μονάδων από την προηγούμενη δημοσκόπηση της εταιρείας), και μείωση της ψαλίδας στις 9,7 μονάδες. Παρά τη φθορά που καταγράφει η κυβέρνηση, όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. δεν μπορεί να κεφαλαιοποιήσει κάτι δημοσκοπικά από αυτή τη φθορά, καθώς και αυτός στην ίδια έρευνα παρουσιάζει πτωτική τάση δύο μονάδων μεν, που τον ρίχνουν όμως κάτω από το ψυχολογικό όριο του 20% δε. Συγκεκριμένα, σημειώνει ποσοστό 18,3% έναντι 20,3% στην προηγούμενη μέτρηση της εταιρείας.
Μπορεί η πανδημία να θέτει ένα ηθικό ζήτημα που αποτρέπει τον ΣΥΡΙΖΑ από το να ζητήσει εκλογές – και η επίκληση αυτού του εμποδίου είναι ειλικρινής –, ωστόσο και η δημοσκοπική εικόνα δεν θα δικαιολογούσε μια τέτοια κίνηση.
Έτσι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ εδώ και μήνες ακολουθεί μια τακτική όπου κρατά ψηλά τον προεκλογικό συναγερμό, τονίζει την ανάγκη η κυβέρνηση αυτή να φύγει το συντομότερο δυνατό, αλλά δεν ζητά εκλογές. Αντιθέτως, είτε τις χρεώνει στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς εν είδει διεξόδου από τη φθορά είτε ποντάρει στην ενεργοποίηση της κοινωνίας σε αυτή την κατεύθυνση, να υπάρξει δηλαδή μια γενικευμένη έκφραση του αιτήματος να φύγει η κυβέρνηση.
Πάντως, η όποια δυσαρέσκεια εκφράζεται από την κοινωνία στο μέσον της κυβερνητικής θητείας (η οποία κατά το μεγαλύτερο διάστημα ξετυλίχτηκε σε έκτακτες συνθήκες) φαίνεται να φεύγει προς άλλες κατευθύνσεις και όχι προς τον ΣΥΡΙΖΑ και παρά το ότι αυτή αρχίζει να εντείνεται, οι κινήσεις του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν δείχνουν να αποδίδουν.
Οι βασικές στρατηγικές του ΣΥΡΙΖΑ μέχρι στιγμής είναι η παρουσίαση προτάσεων και, πλέον, οι υψηλοί αντιπολιτευτικοί τόνοι. Ως προς την αντιπολιτευτική τακτική που έχει ακολουθήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, ουσιαστικά από τον Σεπτέμβριο του 2020, έχει εγκαταλείψει τους αρχικούς ήπιους τόνους της «υπεύθυνης αντιπολίτευσης» μετά το σοκ της πανδημίας, ανεβάζοντας την ένταση σταδιακά, με διαλείμματα ήπιων τόνων, «συναινετικών» προτάσεων κ.λπ. Από τον Σεπτέμβριο του 2021 – εκτιμώντας ότι στον ορίζοντα υπάρχουν πρόωρες κάλπες – η Κουμουνδούρου έχει μπει σε νέα φάση «σκληρού ροκ» για όλη την ατζέντα που περιλαμβάνει και τα εθνικά, τα οποία κατά κανόνα (στην πράξη, δηλαδή επί της ψήφισης νομοσχεδίων) έμεναν εκτός δικομματικού καυγά. Με την ελληνογαλλική συμφωνία δόθηκε σήμα αλλαγής πλεύσης και σε αυτό το πεδίο.
Στασιμότητα
Αυτή την καθήλωση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης τη διαπιστώνει ακόμη και το προσκείμενο στον ΣΥΡΙΖΑ Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, το οποίο στο νέο δελτίο του για τις εκλογικές τάσεις (Νοέμβριος 2021) βρίσκει πτώση της Ν.Δ. κατά 3,6 μονάδες σε σχέση με την προηγούμενη ανάλυση των δημοσκοπικών ερευνών, το καλοκαίρι, αλλά για τον ΣΥΡΙΖΑ η άνοδος είναι οριακή, της τάξης του 0,5%.
Ειδικότερα, η ανάλυση που επιμελήθηκαν η διευθύντρια του Ινστιτούτου Δανάη Κολτσίδα και ο μαθηματικός (και πρώην γ.γ. του υπουργείου Εσωτερικών) Κώστα Πουλάκης αξιοποιεί 34 έρευνες (από τον Αύγουστο μέχρι σήμερα) για να καταγράψει τους δείκτες τους οποίους μελετά σταθερά. Σε όλους αυτούς τους δείκτες (πλην της δημοτικότητας των πολιτικών αρχηγών, που σε αυτή τη μελέτη απουσιάζουν λόγω της απώλειας της Φώφης Γεννηματά) καταγράφεται, σύμφωνα με τους συγγραφείς, μια προς τα κάτω τάση σύγκλισης των δύο μεγάλων κομμάτων, με την έννοια ότι οι απώλειες του κυβερνώντος κόμματος είναι, τουλάχιστον προς το παρόν, μεγαλύτερες ή ταχύτερες από τα κέρδη της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Αναλυτικότερα, τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας:
Ως προς την ικανοποίηση που εκφράζεται από τους πολίτες σε ό,τι αφορά την κυβέρνηση, αυτή παραμένει σχεδόν σταθερή μεσοσταθμικά (+0,8%), ενώ η ικανοποίηση από την αξιωματική αντιπολίτευση, που κρίνεται από τις προτάσεις που καταθέτει, παρουσιάζει μικρή άνοδο (+2,2%).
Αμετάβλητη παραμένει σε μεγάλο βαθμό η εικόνα ως προς τον δείκτη του καταλληλότερου πρωθυπουργού.
Απώλειες καταγράφει μεσοσταθμικά η πρόθεση ψήφου προς τη Νέα Δημοκρατία (-3,6%), ενώ οριακά σταθερή παρέμεινε η πρόθεση ψήφου προς τον ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. (+0,5%) και το ΚΙΝΑΛΛ (+0,2%), και οριακές απώλειες κατέγραψαν τα υπόλοιπα κοινοβουλευτικά κόμματα της αντιπολίτευσης.
Ως προς τον δείκτη της συσπείρωσης των ψηφοφόρων της Ν.Δ. και του ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. αντίστοιχα, η συσπείρωση της Ν.Δ. παραμένει μεγαλύτερη κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες, αν και η διαφορά της συσπείρωσης των δύο κομμάτων έχει μειωθεί συγκριτικά με την προηγούμενη μελέτη. Το ίδιο ισχύει και για τις εκατέρωθεν μετακινήσεις ψηφοφόρων μεταξύ των δύο κομμάτων.
Τέλος, σε ό,τι αφορά την κομματική προέλευση όσων σήμερα ανήκουν στην «αδιευκρίνιστη ψήφο», οι προερχόμενοι από τον ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. «φαίνεται να εγκαταλείπουν σταδιακά την ‘‘γκρίζα ζώνη’’ και ξαναμπαίνουν στο εκλογικό “παιχνίδι”», όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται, ενώ στην τρέχουσα περίοδο οι πρώην ψηφοφόροι της Ν.Δ. του 2019 αποτελούν ένα αυξημένο ποσοστό της αδιευκρίνιστης ψήφου.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η επισήμανση πως στο κεφάλαιο «πανδημία» τα ποιοτικά ευρήματα από τις διαθέσιμες έρευνες «δείχνουν ένα βαθύ χάσμα μεταξύ εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων, που υπερβαίνει απλώς την τοποθέτησή τους στο συγκεκριμένο θέμα και αγγίζει σχεδόν το σύνολο των κοινωνικών και πολιτικών αντιλήψεων και στάσεων – γεγονός που καθιστά δύσκολη την επικοινωνία και αλληλεπίδραση μεταξύ των ομάδων αυτών». Κάτι που αποτελεί και οδηγό για τα μηνύματα που εκπέμπει ο ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με την πανδημία.
