Η Ουάσινγκτον, υπό τον Ντόναλντ Τραμπ, υψώνει τον τόνο απέναντι στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα – Στο έγγραφο-πλαίσιο των ΗΠΑ περιγράφεται μια Ήπειρος σε βαθιά παρακμή και γεωπολιτική αστάθεια
Ο Ντόναλντ Τραμπ επανέρχεται με ιδιαίτερα αιχμηρή ρητορική απέναντι στην κατάσταση της Ευρώπης, παρουσιάζοντας στη νέα Εθνική Στρατηγική Ασφαλείας των ΗΠΑ μια εικόνα βαθιάς και επικίνδυνης μεταμόρφωσης της Ηπείρου. Σύμφωνα με το αμερικανικό επιτελείο, οι εξελίξεις που συνδέονται με το μεταναστευτικό οδηγούν σε υπαρξιακή κρίση, με ορίζοντα δύο δεκαετιών. Ο Τραμπ υποστηρίζει ότι το φαινόμενο υπερβαίνει κάθε οικονομική δυσκολία και διαμορφώνει έναν δρόμο προς πολιτισμική παρακμή. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά, «η Ευρώπη αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα, αλλά επισκιάζονται από την πραγματική και πιο απτή προοπτική της εξάλειψης ενός ολόκληρου πολιτισμού». Η τοποθέτηση αυτή επιβεβαιώνει την πρόθεση της αμερικανικής κυβέρνησης να τοποθετήσει τον πολιτισμικό παράγοντα στο επίκεντρο της εξωτερικής πολιτικής της.
Η κριτική της Ουάσινγκτον για την ΕΕ και οι αιτίες της ευρωπαϊκής αστάθειας
Η ανάλυση της κυβέρνησης Τραμπ πηγαίνει ακόμη βαθύτερα, εστιάζοντας σε σειρά παραγόντων που θεωρεί υπεύθυνους για την ευρωπαϊκή κρίση. Στο έγγραφο των 33 σελίδων αναφέρεται ότι τα «σοβαρότερα ζητήματα» σχετίζονται με τη δράση υπερεθνικών θεσμών, τις μεταναστευτικές πολιτικές που, όπως σημειώνεται, μεταμορφώνουν την Ήπειρο, τη λογοκρισία, την καταστολή της πολιτικής αντιπολίτευσης, αλλά και τις καταρρέουσες γεννήσεις, οι οποίες συνδέονται με την απώλεια ταυτότητας και αυτοπεποίθησης. Το κείμενο συγκροτεί ένα πλαίσιο στο οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσιάζεται ως δομή που περιορίζει την πολιτική ελευθερία και την εθνική κυριαρχία, προσδίδοντας στη συζήτηση έναν έντονα ιδεολογικό χαρακτήρα, απόλυτα συμβατό με το δόγμα Τραμπ.
Η απήχηση στην ευρωπαϊκή ακροδεξιά και η ιδεολογική σύγκλιση με το MAGA
Το Politico εκτιμά ότι το αφήγημα αυτό θα συναντήσει θετική ανταπόκριση στα ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης, τα οποία ήδη στηρίζουν τη ρητορική τους στην κριτική προς την ΕΕ, στις απαιτήσεις περιορισμού της μετανάστευσης από χώρες με μουσουλμανική πλειοψηφία, αλλά και στη συγκρότηση μιας πατριωτικής αναστροφής της ευρωπαϊκής παρακμής. Η νέα στρατηγική των ΗΠΑ αναδεικνύει ξεκάθαρη ιδεολογική σύμπλευση ανάμεσα στο κίνημα MAGA και στα ευρωπαϊκά εθνικιστικά μορφώματα, σε βαθμό που η Ουάσινγκτον δηλώνει ανοιχτά ότι «η Αμερική ενθαρρύνει τους πολιτικούς της συμμάχους στην Ευρώπη να προωθήσουν αυτή την αναγέννηση του πνεύματος». Η αναφορά ότι η αυξανόμενη επιρροή αυτών των κομμάτων αποτελεί «λόγο αισιοδοξίας» αποκαλύπτει την επίσημη υιοθέτηση μιας στρατηγικής που κοιτά προς την ενίσχυση των συντηρητικών και εθνικιστικών δυνάμεων στην Ήπειρο.
Ο ρόλος της Στρατηγικής Ασφαλείας και η αμερικανική στοχοθεσία
Το κείμενο χαρακτηρίζεται από το ίδιο το επιτελείο Τραμπ ως επίσημη αποτύπωση της εξωτερικής πολιτικής θεώρησης της κυβέρνησης. Τέτοιες στρατηγικές δημοσιεύονται μία φορά σε κάθε θητεία, αποτελώντας καθοδηγητικό εργαλείο για τις αμερικανικές υπηρεσίες που καθορίζουν προτεραιότητες και πόρους. Ο Τραμπ, στην εισαγωγική του σημείωση, περιγράφει τη στρατηγική ως «οδικό χάρτη που θα διασφαλίσει ότι η Αμερική παραμένει το μεγαλύτερο και πιο επιτυχημένο έθνος στην ιστορία της ανθρωπότητας και η πατρίδα της ελευθερίας στη Γη», δίνοντας καθαρό στίγμα για το μέγεθος της φιλοδοξίας του εγγράφου. Παράλληλα, η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι η Ευρώπη παραμένει «στρατηγικά και πολιτισμικά ζωτικής σημασίας», ενώ οι εκτιμήσεις της για την κατάσταση της Ηπείρου ευθυγραμμίζονται με τις διαχρονικές, επικριτικές δημόσιες θέσεις Τραμπ για την ευρωπαϊκή πολιτική και θεσμική λειτουργία.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η αμερικανική οπτική για τη σταθερότητα
Η αναφορά στον πόλεμο της Ουκρανίας είναι συνοπτική και λειτουργεί ως παράπλευρη πτυχή στην κεντρική αφήγηση περί πολιτισμικής απειλής. Η Ουάσινγκτον επισημαίνει ότι επιδιώκει τον τερματισμό της σύγκρουσης για την αποκατάσταση της «στρατηγικής σταθερότητας» με τη Ρωσία, παρουσιάζοντας μια πιο πραγματιστική προσέγγιση στο συγκεκριμένο μέτωπο. Ωστόσο, η αμερικανική κυβέρνηση στρέφει τα βέλη της προς τις «ασταθείς κυβερνήσεις μειοψηφίας» στην Ευρώπη, τις οποίες κατηγορεί για «μη ρεαλιστικές προσδοκίες για τον πόλεμο» και για παρεμπόδιση των πρωτοβουλιών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ειρηνευτική διαδικασία. Μέσα από αυτή τη θέση καθίσταται σαφές ότι για τις ΗΠΑ το ουκρανικό είναι μέρος ενός ευρύτερου πλαισίου που, στην παρούσα θεώρηση, αφορά κυρίως τη διατήρηση της δυτικής ισορροπίας απέναντι στη Ρωσία.
