Μια σκληρή κριτική στη ρητορική και τα κίνητρα του βιβλίου Τσίπρα, που θέτει ζήτημα ηθικής, ευθύνης και προσωπικής δικαίωσης πίσω από την πολιτική αφήγηση
Γράφει ο Κώστας Βαξεβάνης
Συγχωρήστε με, αλλά δεν μπορώ να κάνω την παραδοχή ότι τα πολιτικά αδιέξοδα και η απόγνωση, μπορεί να ακυρώνουν την ηθική. Μεταξύ των κακών, η σωστή επιλογή δεν είναι το λιγότερο κακό αλλά η αλήθεια.
Υπάρχει μια κόκκινη γραμμή που χωρίζει (που πρέπει να χωρίζει) την καταγραφή της ιστορίας που κάνει ένας πολιτικός, από την παράθεση ποταπών στοιχείων που εμφανίζουν τους άλλους μικρούς ως κοντράστ στο προσωπικό μεγαλείο. Ναι, κάθε καταγραφή έχει υποκειμενισμό. Ναι, κάθε ιστορική αναφορά συντίθεται από προσωπικές αλήθειες. Ο πολιτικός δεν μπορεί να ξεφύγει από αυτή την προδιάθεση της επιβεβαίωσης. Έχει όμως σημασία πόσο ευπρεπής είναι ο υποκειμενισμός του, όταν γράφει ένα βιβλίο και δεν περιγράφει απλώς ιστορίες σε τραπέζι ενός τσιπουράδικου.
Αν ένας πολιτικός και μάλιστα πρώην πρωθυπουργός παραδώσει στην κοινή γνώμη την Ιστορία μέσα από την προσωπική του ιστορία, πρέπει να μην παραβαίνει ηθικούς κανόνες και κανόνες αξιοπρέπειας. Εκτός αν θέλει να πάρει τη ρεβάνς, να εκδικηθεί, να μειώσει τους άλλους και όλα αυτά, για να φαντάζει αυτός μεγάλος χωρίς την ανάγκη αποδείξεων. Μόνο με βάση τη σύγκριση που δημιουργεί ο ίδιος.
Το βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα (όπως και να το αναγνώσει κάποιος) δεν διακατέχεται από αυτό το ηθικό πλεονέκτημα της ύπαρξης φίλτρων αξιοπρέπειας. Δίπλα στη σπουδαιότητα των στιγμών που περιγράφει για να οδηγηθούμε σε συμπεράσματα για τη δική του σπουδαιότητα, υπάρχουν οι «άλλοι». Οι ανίκανοι, οι ελλιποβαρείς πολιτικά, που σχολιάζονται υποτιμητικά και λοιδορούνται. Υπάρχουν σχόλια και αναφορές επιπέδου πρωινάδικου, που δεν συνθέτουν τίποτα πολιτικό. Από αυτό παράγεται μια τεχνητή σύγκριση για να αναδείξει τον ίδιο ως Οδυσσέα των ημερών του. Τα λάθη ανήκουν στους άλλους, ενώ σε αυτόν ανήκει το λάθος της καλοσύνης, άντε και της παραπλάνησης. Από τους άλλους πάντα.
Ο Αλέξης Τσίπρας, στο βιβλίο του, θυμίζει εκείνα τα παλιά καλλιστεία όπου η διαγωνιζόμενη, δεχόταν από την Επιτροπή το ερώτημα «ποιο είναι το ελάττωμά σου» και απαντούσε «το ελάττωμά μου είναι ότι είμαι πολύ καλή με τους άλλους».
Στο βιβλίο-καλλιστεία είναι πολύ καλός έναντι των άλλων και αυτό είναι απ ό,τι φαίνεται το λάθος του. Μόνο που τους «άλλους» του επέλεξε αυτός, τους επέβαλε αυτός και τους χειρίστηκε αυτός. Με τρόπο μάλιστα για να κρατά ισορροπία τρόμου μέσα στο κόμμα. Οι μισοί ενάντια των άλλων μισών. Χωρίς καθαρές κομματικές και κυρίως πολιτικές λύσεις. Και όταν τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά, δεν έφταιγε αυτή η κομματική σχιζοφρένεια και η τακτικίστικη αντίληψη για την πολιτική αλλά οι… άλλοι.
Το θέμα δεν είναι πώς κυβέρνησε ο ΣΥΡΙΖΑ μέσα σε ένα εχθρικό περιβάλλον, αλλά γιατί έχασε αφού προσχώρησε στον αναθεωρητισμό των Μαρατζίδηδων. Τι σχέση είχε η προβληματική έστω διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με την ήττα που κατασκευάστηκε από την αναποτελεσματικότητα, τη φοβικότητα της ηγεσίας και την προσχώρηση σε ένα παζάρι θέσεων και μη θέσεων;
Στα ερωτήματα αυτά δεν απαντά ο Αλέξης Τσίπρας, ούτε κάνει τέτοια αυτοκριτική. Αντιθέτως επιλέγει να πορευτεί με την ευθύνη των άλλων.
Στο βιβλίο του ο πρώην πρωθυπουργός, δεν στέκεται με την ευθύνη που τόσο διαφημίζει. Δεν είναι ευθύνη να παρουσιάζεις τον Πολάκη κότα ή τους στενούς συνεργάτες ως προβληματικούς. Ευθύνη είναι να λες γιατί έχασες και γιατί έφυγες. Ευθύνη είναι να λες ξεκάθαρα γιατί θες να επιστρέψεις.
Στο βιβλίο υπάρχει μια ομολογία (μεταξύ άλλων) που εμφανίζει τον Αλέξη Τσίπρα να λειτουργεί με καιροσκοπισμό και πέρα από το ηθικό πλαίσιο που τόσο συχνά επικαλείται. Ομολογεί ότι πρόσφερε το δαχτυλίδι της διαδοχής στην Έφη Αχτσιόγλου και τον Αλέξη Χαρίτση. Όχι, δεν έφυγε γιατί δεν άντεξε ή γιατί αποδέχθηκε την ευθύνη για την ήττα, έφυγε προσπαθώντας να διαμορφώσει πλαίσιο ελέγχου του κόμματος με προσωπικές του επιλογές για να κάνει αυτό που ήθελε και δεν ομολογεί. Πέρα από τις πολυδιαφημισμένες δημοκρατικές διαδικασίες και ευαισθησίες. Ο ηγέτης της Αριστεράς έδρασε ως Σημίτης του ΣΥΡΙΖΑ. Σήμερα απλώς επιβεβαιώνει πρώτα με τη στάση του και δευτερευόντως με το βιβλίο, ποιοι ήταν οι στόχοι του. Ο Τσίπρας δεν κάνει ρήξη με το παρελθόν. Εκδικείται αυτό το ηθικό πλεονέκτημα που απ’ ό,τι φαίνεται τον βάραινε. Αλλά για όλα αυτά μπορούν να μιλήσουν οι πρώην σύντροφοί του και το πρώην κόμμα του. Αν μιλήσουν.
Υ.Γ.: Τι θα έκανε άραγε ο Αλέξης Τσίπρας αν κάποιος άλλος αποφάσιζε να γράψει ένα βιβλίο με διαλόγους και περιστατικά που να παραπέμπουν σε κουτσομπολιό πρωινάδικου με τον ίδιο πρωταγωνιστή;
