Οι αναφορές του πρώην πρωθυπουργού ανοίγουν ξανά σκληρούς λογαριασμούς του ΣΥΡΙΖΑ – Παππάς: «Ο Τσίπρας είχε χρέος να μιλήσει, αλλά και εμείς δεν είμαστε ίδιοι με το 2015»
Η κυκλοφορία της «Ιθάκης» έχει πυροδοτήσει έναν νέο κύκλο πολιτικής ηλεκτρόλυσης, καθώς ο Αλέξης Τσίπρας, για πρώτη φορά μετά την αποχώρησή του από την ηγεσία, επιστρέφει με ονόματα και διευθύνσεις, καταγράφοντας το δικό του πολιτικό αφήγημα. Με φόντο τις μεγαλύτερες κρίσεις της δεκαετίας, ο πρώην πρωθυπουργός στρέφει το βλέμμα και την κριτική του σε πρόσωπα που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή των πιο συγκρουσιακών στιγμών της διακυβέρνησης. Ανάμεσά τους, ο Νίκος Παππάς – το πιο στενό πολιτικό στήριγμα του Τσίπρα επί σειρά ετών –, ο οποίος, αν και στο βιβλίο χαρακτηρίζεται «απαράδεκτα επιπόλαιος» για χειρισμούς στην υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών, επιλέγει να απαντήσει χωρίς αιχμές, αλλά με διάθεση αποκατάστασης της πραγματικής εικόνας πίσω από τις αποφάσεις εκείνης της περιόδου. Κι ενώ στο πρόσωπό του συγκεντρώνεται μέρος της κριτικής του βιβλίου, ο Παππάς επισημαίνει με νόημα ότι ο Τσίπρας «όφειλε να κάνει αυτή την πολιτική αποτίμηση» διότι, όπως λέει, «του ασκούσαν κριτική για το γεγονός ότι δεν έπαιρνε θέση». Παράλληλα, αφήνει να φανεί ότι δεν ταυτίζεται με όλες τις επιλογές του πρώην πρωθυπουργού, υπογραμμίζοντας πως η αφήγηση αυτή είναι μια αναγκαία αλλά αναπόφευκτα υποκειμενική καταγραφή.
Η ομολογία Τσίπρα για την απόφαση 13–0 και η πολιτική αντιπαράθεση που αναζωπυρώνεται
Στην «Ιθάκη», ο Τσίπρας περιγράφει με δραματικούς τόνους την ημέρα έκδοσης της καταδικαστικής απόφασης του Ειδικού Δικαστηρίου για τον Παππά:
«Όταν βγήκε η απόφαση, βρισκόμουν σε ταξίδι στην Κύπρο… το αποτέλεσμα ήταν αναπάντεχο: ομόφωνα ένοχος, 13-0».
Η εικόνα αυτή, όσο και αν αποτυπώνει το σοκ του τότε προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, αφήνει στον αέρα το ερώτημα για το τι σήμαινε πραγματικά για το κόμμα η παραμονή Παππά στα ψηφοδέλτια. Ο ίδιος ο Παππάς απαντά με σαφήνεια αλλά και με φανερή διάθεση «κλεισίματος λογαριασμών»:
«Όπως έδειξε η ιστορία, ο λαός αποφάνθηκε και ήμουν πρώτος σε ψήφους… ο κ. Μητσοτάκης είχε ενορχηστρώσει εναντίον μου ένα χυδαίο δούναι και λαβείν… δεν είμαστε ίδιοι και ως πρόσωπα με αυτούς που ήμασταν το 2015».
Η δήλωση αυτή δεν είναι απλή υπεράσπιση. Είναι μια ξεκάθαρη υπενθύμιση ότι ο Παππάς θεωρεί πως βρέθηκε στο στόχαστρο ενός ευρύτερου μηχανισμού και πως το 13–0 δεν ήταν «δικαστικό ατύχημα», αλλά πολιτική στοχοποίηση. Κι έτσι, η κριτική Τσίπρα για την «απαράδεκτη επιπολαιότητα» επανατοποθετείται από τον Παππά μέσα σε ένα πλαίσιο όπου η μάχη για τον έλεγχο του τηλεοπτικού τοπίου ήταν κεντρική και βαθιά πολιτική.
Το κεφάλαιο των τηλεοπτικών αδειών και η «συγγνώμη» Τσίπρα
Ο Αλέξης Τσίπρας στο βιβλίο του φαίνεται να κάνει μια αυτοκριτική αποτίμηση της πιο σκληρής σύγκρουσης της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Ο Παππάς, αν και στο επίκεντρο της υπόθεσης, κρατά χαμηλούς τόνους, αλλά ταυτόχρονα υπενθυμίζει με λεπτομέρειες το πλαίσιο:
«Θα μπορούσαμε να κάνουμε τα πάντα για να μη διαρρεύσει εκείνη η φωτογραφία με τα ράντζα… Ο Τσίπρας λέει ότι συνάντησε τον Σταύρο Ψυχάρη και του ζήτησα να διευθετηθούν τα δάνεια… Εκείνη η συνάντηση τον έπεισε να κάνουμε και την εξεταστική για τα δάνεια των ΜΜΕ».
Πρόκειται για μια αποτύπωση που κουβαλά το βάρος της εποχής: προσπάθεια εξυγίανσης ενός συστήματος που αντιστάθηκε σθεναρά, και ταυτόχρονα μια διαχείριση που, όπως παραδέχεται ο Παππάς, ίσως δεν έγινε με την «έξωθεν καλή μαρτυρία» που θα χρειαζόταν. Ο πρώην υπουργός όμως υπενθυμίζει και κάτι άλλο: ότι ήταν ο ίδιος που σήκωσε το μεγαλύτερο βάρος εκείνης της σύγκρουσης, και πως η Ιστορία — όπως λέει — δικαίωσε τις κεντρικές επιλογές. Η κριτική Τσίπρα αναγνωρίζεται μεν από τον Παππά, αλλά ταυτόχρονα εντάσσεται σε ένα αφήγημα «ναι, έγιναν λάθη· αλλά δεν ήταν αυτά ο πυρήνας της πολιτικής μας».
Γιατί ο Τσίπρας επιστρέφει στο 2015 – και γιατί ο Παππάς το θεωρεί αναγκαίο
Μια από τις πιο αιχμηρές κατηγορίες απέναντι στον Τσίπρα είναι ότι «ξεμπροστιάζει» πρώην συντρόφους. Ο Παππάς, όμως, δεν δείχνει να υιοθετεί αυτή τη γραμμή. Αντίθετα, βάζει το πλαίσιο:
«Αν δεν είχε μιλήσει, θα λέγαμε όλοι ‘γιατί σιωπά;’. Η τοποθέτησή του ήταν πολιτικό χρέος… Η εκλογή μας ήταν ιστορική τομή».
Η απάντηση αυτή δείχνει ότι ο Παππάς θεωρεί πως το 2015 δεν είναι παρελθόν που πρέπει να «ξεχαστεί», αλλά πυρήνας της πολιτικής σύγκρουσης με τη ΝΔ, η οποία «με λύσσα προσπαθεί να πείσει ότι ήταν μια παρένθεση». Η τοποθέτηση αυτή δημιουργεί την πιο καυστική υποδήλωση: ότι η συζήτηση για το 2015 δεν ξεκινά από το βιβλίο Τσίπρα, αλλά από την ανάγκη να μην επιτραπεί η «αφηρημένη ιστορική λήθη» που επιδιώκει η κυβέρνηση.
Ο Παππάς υπερασπίζεται την πορεία του παρά την κριτική – και αναγνωρίζει την ευθύνη
Παρά τις αρνητικές αναφορές στο βιβλίο, ο Παππάς δηλώνει ξεκάθαρα:
«Δεν είναι θέμα προσώπων. Υπερασπίζομαι την πολιτική μας πορεία… αναγνωρίζω ότι για τις τηλεοπτικές άδειες ο Τσίπρας αναλαμβάνει πλήρως την ευθύνη».
Η στάση αυτή δείχνει πολιτικό ρεαλισμό. Ο Παππάς δεν επιχειρεί να «ισοφαρίσει» τις αιχμές του βιβλίου. Ούτε να αμφισβητήσει τον Τσίπρα. Αντίθετα, διατηρεί μια θέση που δείχνει συνέπεια με τη μεγάλη εικόνα: υπεράσπιση της διακυβέρνησης, αναγνώριση λαθών, αλλά και πλήρη συνείδηση ότι μέσα από προσωπικές μάχες πέρασαν κρίσιμες πολιτικές που «άφησαν αποτύπωμα».
Η ήττα του 2023 και η αδυναμία συγκρότησης κόμματος εξουσίας
Ο Παππάς δεν περιορίζεται σε σχόλια για το βιβλίο. Με οξύτητα μιλά και για τις εκλογικές ήττες του 2023:
«Δεν καταφέραμε να χτίσουμε ένα ισχυρό κόμμα παρά τα μεγάλα ποσοστά… Από το 2019 και έπειτα κάναμε πάρα πολύ σοβαρά λάθη».
Εδώ η καυστικότητα περνά από τα λόγια στην ουσία: ο ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με τον Παππά, δεν κατάφερε ποτέ να μετεξελιχθεί οργανωτικά. Η αναφορά αυτή είναι έμμεσο σχόλιο σε όλη τη συζήτηση περί τάσεων, αντιπαραθέσεων και εσωτερικών συγκρούσεων που περιγράφει αναλυτικά ο Τσίπρας στο βιβλίο — και τα οποία οδήγησαν τελικά σε ένα κόμμα κατακερματισμένο.
