Προειδοποίηση για εκρηκτικά επίπεδα χρέους και κάλεσμα για σκληρές μεταρρυθμίσεις – Η Γερμανία πρώτη σύμμαχος στις περικοπές
Σε έκθεσή του στις 4 Νοεμβρίου, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) απευθύνει σαφή προειδοποίηση προς την Ευρωπαϊκή Ένωση: τα επίπεδα χρέους των κρατών–μελών «κινδυνεύουν να γίνουν εκρηκτικά» αν δεν υπάρξουν άμεσες και βαθιές μεταρρυθμίσεις σε επιχειρήσεις, εργασία και δημόσιες δαπάνες.
Η έκθεση τονίζει ότι η «δημοσιονομική βιωσιμότητα» της Ευρώπης εξαρτάται πλέον από την επανεξέταση του κοινωνικού συμβολαίου, αφήνοντας να εννοηθεί ότι το σύγχρονο κράτος πρόνοιας οδηγείται σε ριζική αναθεώρηση.
Το τίμημα της πολιτικής στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης
Το ΔΝΤ επισημαίνει ότι η ΕΕ έχει διοχετεύσει τεράστιους πόρους προς την Ουκρανία, ενώ η εκτόξευση των τιμών ενέργειας μετά τον αποκλεισμό των ρωσικών εισαγωγών επιβάρυνε δραματικά τις ευρωπαϊκές οικονομίες.
Η αποβιομηχάνιση που ακολούθησε, σε συνδυασμό με τα αυξημένα δημοσιονομικά ελλείμματα, δημιουργεί τώρα πιεστικό λογαριασμό, με το κράτος πρόνοιας να βρίσκεται, όπως σημειώνεται, «ένα βήμα πριν καρατομηθεί».
Προτάσεις λιτότητας και κατεδάφισης του κοινωνικού μοντέλου
Η έκθεση του ΔΝΤ προτείνει, στο όνομα της δημοσιονομικής σταθερότητας, προγράμματα περιορισμού των κοινωνικών δαπανών και αναθεώρηση των δημόσιων υπηρεσιών.
Συγκεκριμένα, αναφέρει:
«Εάν οι μεταρρυθμίσεις και η μεσοπρόθεσμη εξυγίανση δεν επαρκούν, τότε πιο ριζοσπαστικά δημοσιονομικά μέτρα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την επανεκτίμηση του εύρους των δημόσιων υπηρεσιών και άλλων κυβερνητικών λειτουργιών, επηρεάζοντας ενδεχομένως το κοινωνικό συμβόλαιο.»
Το Ταμείο προβλέπει ότι το δημόσιο χρέος της Ευρώπης θα διπλασιαστεί, φθάνοντας κατά μέσο όρο το 130% του ΑΕΠ έως το 2040.
Προτεραιότητα στις «βασικές υπηρεσίες»
Μεταξύ των προτάσεων του ΔΝΤ είναι η «διαφοροποίηση μεταξύ βασικών και premium υπηρεσιών» σε τομείς όπως συντάξεις, εκπαίδευση και υγεία.
Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι μόνο οι βασικές υπηρεσίες θα παραμένουν δημόσια χρηματοδοτούμενες και δωρεάν, ενώ οι υπόλοιπες θα υπόκεινται σε περιορισμούς ή ιδιωτικοποίηση.
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, χώρες με υψηλό χρέος, όπως η Γαλλία, το Βέλγιο και η Ισπανία, «πρέπει να θυσιάσουν τα πάντα στο όνομα της δημοσιονομικής ορθότητας».
Η Γερμανία στην πρώτη γραμμή των πιέσεων
Όπως επισημαίνει το Euractiv, το ΔΝΤ έχει βρει συμμάχους εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με πρώτη τη Γερμανία.
Ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς δήλωσε ότι η επίμονη στασιμότητα της ανάπτυξης δείχνει πως «το τρέχον επίπεδο πρόνοιας στη μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ δεν μπορεί πλέον να χρηματοδοτηθεί».
Η τοποθέτηση αυτή αποκαλύπτει ότι το Βερολίνο στηρίζει την περικοπή κοινωνικών παροχών ως αναγκαίο μέτρο «προσαρμογής» για τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών.
Σιωπή από τις Βρυξέλλες
Την ίδια ώρα, οι Βρυξέλλες δεν έχουν απαντήσει στις επισημάνσεις του ΔΝΤ, ενώ τα ευρωπαϊκά κονδύλια για την ενεργειακή επιβάρυνση και την Ουκρανία αναμένεται να συνεχιστούν έως το 2026.
Η συνέχιση των δαπανών αυτών, σε συνδυασμό με τις εσωτερικές πιέσεις λιτότητας, εντείνει τη συζήτηση για το αν η Ευρώπη οδεύει σε μια νέα εποχή δημοσιονομικής πειθαρχίας με κοινωνικό κόστος.
