Διεθνής ανησυχία για την πρόθεση των ΗΠΑ να επανεκκινήσουν δοκιμές όπλων πυρηνικής τεχνολογίας — Αντιφατικά μηνύματα από τον Λευκό Οίκο και το Πεντάγωνο.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ προκάλεσε διεθνές σοκ και έντονες αντιδράσεις, μετά τις δηλώσεις του σε συνέντευξη στο CBS, ότι η Ρωσία και η Κίνα πραγματοποιούν δοκιμές πυρηνικών όπλων «αλλά δεν μιλούν γι’ αυτό», αφήνοντας σαφείς αιχμές ότι οι ΗΠΑ πρέπει να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο.
«Η Ρωσία κάνει δοκιμές, και η Κίνα κάνει δοκιμές, αλλά δεν μιλάνε γι’ αυτό», ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας: «Θα κάνουμε δοκιμές πυρηνικών όπλων, όπως κάνουν και άλλες χώρες. Η Βόρεια Κορέα κάνει δοκιμές. Το Πακιστάν κάνει δοκιμές. Κάνουν υπόγειες δοκιμές, όπου ο κόσμος δεν ξέρει τι γίνεται. Πρέπει να κάνουμε κι εμείς».
Η τοποθέτηση αυτή, έρχεται σε μια εξαιρετικά ευαίσθητη γεωπολιτική συγκυρία, όπου η ρητορική περί χρήσης πυρηνικών έχει ενταθεί ξανά, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Ασάφεια για το είδος των δοκιμών — Δεν απάντησε για πυρηνικές εκρήξεις
Παρότι ο Τραμπ επέμεινε ότι «θα κάνουμε πυρηνικές δοκιμές όπως κάνουν και άλλες χώρες», απέφυγε να απαντήσει στο ερώτημα εάν εννοεί πραγματικές πυροδοτήσεις πυρηνικών κεφαλών ή τεχνικές δοκιμές μη-πυρηνικών εξαρτημάτων.
Από το 1992, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν προχωρήσει σε πραγματική πυρηνική δοκιμή, τηρώντας το πνεύμα της Συνθήκης για την Πλήρη Απαγόρευση των Πυρηνικών Δοκιμών (CTBT), την οποία έχουν υπογράψει αλλά ουδέποτε επικυρώσει.
Η ασάφεια των δηλώσεων Τραμπ αφήνει περιθώριο ερμηνειών — με ειδικούς να ανησυχούν ότι μια τέτοια κίνηση, ακόμη και ως απλή δοκιμή υποσυστημάτων, θα μπορούσε να πυροδοτήσει νέο κύκλο εξοπλιστικού ανταγωνισμού με Ρωσία και Κίνα.
Η κυβέρνηση Τραμπ προσπαθεί να διασκεδάσει τις εντυπώσεις
Μετά τη συνέντευξη, ο υπουργός Ενέργειας Κρις Ράιτ επιχείρησε να καθησυχάσει την κοινή γνώμη, δηλώνοντας στο Fox News ότι δεν πρόκειται για «πυρηνικές εκρήξεις», αλλά για «μη κρίσιμες» δοκιμές.
«Πρόκειται για αυτές που αποκαλούνται ‘μη κρίσιμες εκρήξεις’, δηλαδή θα δοκιμάσουμε άλλα τμήματα πυρηνικού όπλου για να βεβαιωθούμε πως έχουν την πρέπουσα γεωμετρία και ότι μπορούν να πυροδοτήσουν πυρηνική έκρηξη», εξήγησε, διευκρινίζοντας: «Οι δοκιμές που θα κάνουμε θα είναι σε νέα συστήματα και, για ακόμη μια φορά, δεν θα πρόκειται για πυρηνικές εκρήξεις».
Ωστόσο, η αντίφαση ανάμεσα στις δηλώσεις του Τραμπ και στις επίσημες τοποθετήσεις των υπουργών του ενισχύει τη σύγχυση γύρω από το τι ακριβώς προτίθενται να κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Η διεθνής ανησυχία για μια «επιστροφή στον Ψυχρό Πόλεμο»
Η αναφορά του Τραμπ σε «δοκιμές πυρηνικών όπλων σε ισότιμη βάση με Ρωσία και Κίνα» έχει ήδη προκαλέσει κύμα ανησυχίας στους διπλωματικούς κύκλους. Δεδομένου ότι καμία μεγάλη πυρηνική δύναμη δεν έχει προχωρήσει σε επίσημη δοκιμή εδώ και τρεις δεκαετίες, η πιθανότητα επανεκκίνησης τέτοιων ενεργειών θα έθετε σε κίνδυνο την παγκόσμια ασφάλεια και θα υπονόμευε τη διεθνή συνθήκη αποτροπής.
Η τελευταία επίσημη πυρηνική δοκιμή της Κίνας έγινε το 1996, ενώ η Ρωσία — τότε Σοβιετική Ένωση — έχει να πραγματοποιήσει αντίστοιχη ενέργεια από το 1990. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η Βόρεια Κορέα, που έχει πραγματοποιήσει έξι δοκιμές μεταξύ 2006 και 2017.
Τι σημαίνει η απόφαση Τραμπ για τη διεθνή σταθερότητα
Αναλυτές εκτιμούν ότι η ρητορική του Τραμπ μπορεί να σηματοδοτεί αλλαγή στρατηγικής στην αμερικανική πυρηνική πολιτική, προκειμένου να σταλεί μήνυμα ισχύος προς Πεκίνο και Μόσχα. Παράλληλα, όμως, ανοίγει επικίνδυνες ρωγμές σε μια διεθνή ισορροπία που, αν και εύθραυστη, έχει αποτρέψει δεκαετίες πραγματικών πυρηνικών δοκιμών.
Εάν οι ΗΠΑ προχωρήσουν σε δοκιμές — ακόμη και «μη κρίσιμες» — η Ρωσία ή η Κίνα μπορεί να απαντήσουν με δικές τους κινήσεις, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή ψυχροπολεμικού ανταγωνισμού.
