Από τα Τέμπη έως τον ΟΠΕΚΕΠΕ – Η στρατηγική των ίδιων φράσεων και το πολιτικό “θέατρο” της ευθύνης
Η Πυθία αποκαλύπτει
Ανακυκλώνοντας την ευθύνη – Μια συγγνώμη σε… κασέτα
Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, φαίνεται να έχει επιλέξει την τακτική της επανάληψης ίδιων φράσεων, με εμφανή προσήλωση στο εγχειρίδιο διαχείρισης κρίσεων. Από την τραγωδία στα Τέμπη, μέχρι την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, η ρητορική του παραμένει σχεδόν πανομοιότυπη, δίνοντας την εντύπωση μιας επικοινωνιακής παράστασης χωρίς ουσία.
Την 5η Μαρτίου 2023, μετά το δυστύχημα στα Τέμπη, είχε δηλώσει:
«Ως πρωθυπουργός οφείλω σε όλους μια μεγάλη συγγνώμη. Τόσο προσωπικά όσο και στο όνομα όλων όσοι κυβέρνησαν τη χώρα εδώ και χρόνια…»
Προχθές, με φόντο το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, ο ίδιος επανέλαβε σε σχεδόν καρμπόν λεκτικό:
«Ως πρωθυπουργός δεν διστάζω να αναλάβω την ευθύνη και στο όνομα όσων κυβέρνησαν τη χώρα και δεν άλλαξαν το κράτος»
Δηλώσεις για το θεαθήναι ή ουσιαστική αυτοκριτική;
Η ομοιότητα στις δηλώσεις δεν περνά απαρατήρητη. Αντί να συνοδεύονται από συγκεκριμένες θεσμικές παρεμβάσεις, οι δημόσιες τοποθετήσεις περιορίζονται σε φραστικά μοτίβα, τα οποία ανακυκλώνονται κάθε φορά που ξεσπά νέα κρίση.
Η δημόσια εικόνα του «πρωθυπουργού που αναλαμβάνει την ευθύνη» διαμορφώνεται μέσω μιας στρατηγικής επικοινωνιακής αυτοκριτικής, που όμως δεν συνοδεύεται από άμεσα, δομικά μέτρα αντιμετώπισης των χρόνιων προβλημάτων.
Από το “σπάσιμο αποστημάτων” στο “μπάζωμα” ευθυνών
Η φρασεολογία περί «σπασίματος του αποστήματος» λειτουργεί περισσότερο ως επικοινωνιακή φούσκα, παρά ως πολιτική πράξη. Οι πολίτες παρακολουθούν με σκεπτικισμό τις διακηρύξεις περί «τομής» και «διαφάνειας», ενώ ταυτόχρονα νέες υποθέσεις αδιαφάνειας έρχονται διαρκώς στην επιφάνεια.
Η πραγματικότητα δείχνει ότι, αντί για κάθαρση, το σύστημα τείνει προς ένα νέο «μπάζωμα» ευθυνών και σκανδάλων, καλυμμένο με επικοινωνιακό πέπλο συγγνώμης.
Η κόπωση του ακροατηρίου και η φθορά της πολιτικής αξιοπιστίας
Οι πολίτες δείχνουν πλέον ανθεκτικότητα απέναντι στη ρητορική των υποσχέσεων και συγγνώμης. Η επαναληπτικότητα φθίνει την πειθώ, και ενισχύει την αντίληψη ότι η πολιτική ηγεσία παίζει θέατρο αντί να προχωρά σε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις.
Η συγγνώμη χωρίς συνέπειες κινδυνεύει να εξελιχθεί σε κενή δήλωση χωρίς ηθικό ή πρακτικό βάρος – ένα επικοινωνιακό εργαλείο που κουράζει αντί να καθησυχάζει.