Η Ευρώπη στο σταυροδρόμι: Η νίκη Νταν στη Ρουμανία και η επελαύνουσα Ακροδεξιά.
Η πρόσφατη επικράτηση του φιλοευρωπαίου Νίκουσορ Νταν στις δημοτικές εκλογές της Ρουμανίας προσέφερε προσωρινή ανακούφιση στις Βρυξέλλες. Ωστόσο, η γενική εικόνα στην Ευρώπη μαρτυρά το αντίθετο: η άνοδος της ακροδεξιάς συνεχίζεται δυναμικά, μεταμορφώνοντας το πολιτικό τοπίο της ηπείρου.
Πολιτική αλλαγή με ριζοσπαστικό πρόσημο
Όπως τονίζουν οι Financial Times, η δυναμική της άκρας δεξιάς στηρίζεται στην αυξανόμενη οργή κατά του κατεστημένου, τη θεσμική δυσπιστία, την οικονομική ανασφάλεια και την επιδέξια χρήση λαϊκιστικής ρητορικής. Παρότι ο εθνικιστής Σιμιόν ηττήθηκε, το 46% που συγκέντρωσε αναδεικνύει τη διείσδυση των αντισυστημικών δυνάμεων ακόμη και σε χώρες με φιλοδυτικό προσανατολισμό.
Δεξιό ρεύμα σε άνοδο
- Στην Αυστρία, το FPÖ αναδείχθηκε νικητής στις τελευταίες εκλογές.
- Στην Ολλανδία, η σκληρή δεξιά έχει τον πρώτο λόγο στον σχηματισμό κυβέρνησης.
- Στην Ιταλία, η Τζόρτζια Μελόνι κυβερνά με “πραγματισμό”, χωρίς να αποκλίνει από τη δεξιά ρητορική.
- Στη Γερμανία, η AfD κατέκτησε τη δεύτερη θέση τον Φεβρουάριο, με κεντρικό σύνθημα την «επαναμετανάστευση».
Το επόμενο τεστ: Πολωνία
Η Πολωνία αναδεικνύεται ως καθοριστικό σημείο καμπής. Αν στον επερχόμενο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, επικρατήσει ο εθνικιστής Καρόλ Ναβρότσκι, οι φιλοευρωπαϊκές μεταρρυθμίσεις της πολωνικής κυβέρνησης θα τεθούν σε σοβαρή αμφισβήτηση.
Η ρητορική του PiS πιέζεται από ακόμα πιο ακραίους σχηματισμούς, οι οποίοι στον πρώτο γύρο συγκέντρωσαν 21%, παρουσιάζοντας το PiS ως “πολύ ήπιο”.
🧠 Η Ψευδαίσθηση της Μίμησης
Πολλά παραδοσιακά συντηρητικά κόμματα προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την ακροδεξιά μιμούμενα τη ρητορική της, χωρίς να υιοθετούν το πλήρες ιδεολογικό της φορτίο. Όμως οι Financial Times προειδοποιούν:
«Οι ψηφοφόροι εντοπίζουν την απομίμηση και προτιμούν την αυθεντική εκδοχή, όσο ακραία κι αν είναι.»
Αιτίες Ριζοσπαστικοποίησης
Τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν δημιουργήσει εύφορο έδαφος για τον εθνολαϊκισμό:
- Η πανδημία επέτεινε τον φόβο και την αβεβαιότητα.
- Ο πόλεμος στην Ουκρανία αναζωπύρωσε εθνικά ένστικτα.
- Ο επίμονος πληθωρισμός διέβρωσε την οικονομική ασφάλεια.
- Η διάχυτη αντίληψη “προδοσίας από τις ελίτ” ριζώνει βαθύτερα στις κοινωνίες.
Η άνοδος των social media προσφέρει στην ακροδεξιά ένα πρωτοφανές κανάλι απευθείας επικοινωνίας με τους πολίτες, παρακάμπτοντας παραδοσιακούς θεσμούς και μέσα ενημέρωσης.
Το Μέλλον
Οι κεντρώες δυνάμεις δείχνουν αδύναμες να απαντήσουν αποτελεσματικά. Αν δεν παραχθούν χειροπιαστά αποτελέσματα και αξιόπιστη αφήγηση, οι δυνάμεις της σκληρής δεξιάς που σήμερα καταλαμβάνουν τη δεύτερη θέση, ενδέχεται σύντομα να βρεθούν στην πρώτη.
