Πολιτική κινητικότητα δεξιά της ΝΔ, σενάρια νέου κόμματος και ο ρόλος Καραμανλή – Στο μικροσκόπιο το «αντι-Μητσοτακικό ρεύμα»
Η σκιά του Αντώνη Σαμαρά φαίνεται να πλανάται ξανά πάνω από το πολιτικό σκηνικό, όχι πια ως πρώην πρωθυπουργός, αλλά ως επίδοξος ενορχηστρωτής ενός νέου δεξιού μετώπου. Η πρόσφατη δημόσια παρέμβασή του δεν ήταν απλώς άλλη μια κριτική στο Μέγαρο Μαξίμου — αποτέλεσε σύνθημα κινητοποίησης για ένα κομμάτι της Δεξιάς που αισθάνεται πολιτικά άστεγο.
Το πολιτικό κενό στα δεξιά της ΝΔ
Το περιβάλλον στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας είναι πιο ρευστό από ποτέ. Ένας χώρος κατακερματισμένος, αλλά όχι άνευρο, που υπολογίζεται περίπου στο 20% του εκλογικού σώματος – με κοινή συνισταμένη την απογοήτευση από την «κεντροδεξιά στροφή» Μητσοτάκη. Οι συνομιλητές του Σαμαρά το διαπιστώνουν καθημερινά: ψήφοι που απορροφήθηκαν σε πατριωτικές κορώνες, ακροδεξιά σχήματα ή απέχουν εντελώς.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, εντείνεται η συζήτηση για τη σύσταση νέου πολιτικού φορέα. Όχι κατ’ ανάγκη με τον Σαμαρά στο τιμόνι — αλλά με τον ίδιο σε ρόλο ρυθμιστή, ιδεολογικού καθοδηγητή, ακόμη και πατριάρχη μιας «νέας συντηρητικής αναγέννησης».
Ο «τράμπικος» απόηχος και οι ιδεολογικές συγγένειες
Η διεθνής συγκυρία —με την ενίσχυση των εθνικιστικών ρευμάτων και την επανεμφάνιση Τραμπ στο πολιτικό προσκήνιο των ΗΠΑ— δίνει ώθηση στους σχεδιασμούς. Οι απόψεις του Σαμαρά για το Ουκρανικό, την ενεργειακή πολιτική, την αποκατάσταση των υδρογονανθράκων, αλλά κυρίως η σφοδρή του επίθεση κατά της “woke ατζέντας”, λειτουργούν σαν συνδετικός κρίκος για ένα νέο δεξιό αφήγημα που θέλει να μοιάζει σύγχρονο, αλλά «παραδοσιακό».
Το μήνυμα είναι σαφές: «δεν πάμε όλοι προς το κέντρο». Κάποιοι επιμένουν στη σκληρή ταυτότητα της Δεξιάς – είτε πολιτισμικά είτε γεωπολιτικά.
Ο ρόλος Καραμανλή: σύμπλευση ή σιωπή;
Αν και συχνά οι παρεμβάσεις Καραμανλή και Σαμαρά κινούνται σε παράλληλες τροχιές – με κοινή δυσφορία για τον σημερινό πρωθυπουργό – η υποστήριξη Καραμανλή σε ένα νέο κόμμα δεν θεωρείται δεδομένη. Ο πρώην πρωθυπουργός δεν έχει δείξει ποτέ διάθεση να υπονομεύσει θεσμικά τη ΝΔ και δύσκολα θα βάλει την υπογραφή του σε μια διάσπαση, ακόμη κι αν συμμερίζεται το ιδεολογικό έλλειμμα.
Μια Δεξιά χωρίς τον Μητσοτάκη – αλλά με τον Σαμαρά;
Η μεγάλη πρόκληση για ένα τέτοιο εγχείρημα είναι διπλή:
Πρώτον, η προσωπική ιστορία του Σαμαρά. Το φάντασμα της ρήξης του ’93 εξακολουθεί να προκαλεί αντιδράσεις. Όπως έσπευσε να υπενθυμίσει πρόσφατα η Ντόρα Μπακογιάννη, «το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού». Για πολλούς στο κυβερνητικό στρατόπεδο, η οποιαδήποτε εμπλοκή του Σαμαρά με νέο κόμμα προκαλεί ανακλαστικά φόβου για διασπαστικά φαινόμενα.
Δεύτερον, η αίσθηση “παλαιότητας”. Μπορεί ένα ιστορικό στέλεχος της δεξιάς να εκπροσωπήσει το “νέο”; Ή μήπως πρέπει να μείνει στο παρασκήνιο και να «ευλογήσει» έναν άλλον επικεφαλής – νεότερο, αλλά συμβατό με τις θέσεις του;
Σε πολιτικούς κύκλους, συζητούνται ήδη ονόματα – πρώην βουλευτών, στρατιωτικών, δημοσιογράφων, ακόμη και ακαδημαϊκών, που θα μπορούσαν να επωμιστούν την εκπροσώπηση ενός τέτοιου εγχειρήματος, έχοντας την υποστήριξη του πρώην πρωθυπουργού.
Το Μαξίμου σε επιφυλακή, αλλά σιωπηλό
Το Μέγαρο Μαξίμου αποφεύγει συστηματικά να σχολιάζει τις παρεμβάσεις Σαμαρά. Το «δεν απαντάμε σε πρώην» είναι η επίσημη γραμμή – αλλά οι διεργασίες παρακολουθούνται με έντονο ενδιαφέρον. Οργανωτές, πολιτευτές και παλαιά κομματικά στελέχη δέχονται «φιλικές υπενθυμίσεις» για συσπείρωση, ενώ ο κυβερνητικός λόγος προσαρμόζεται προσεκτικά σε θέματα που «αγγίζουν» το συντηρητικό ακροατήριο.
Το ρήγμα είναι υπαρκτό – αλλά θα γίνει ρήξη;
Ο Αντώνης Σαμαράς μπορεί να μη βγαίνει ανοιχτά να ιδρύσει κόμμα – αλλά το πεδίο είναι εκεί, η δυσαρέσκεια είναι καταγεγραμμένη και η αναμονή συνεχίζεται. Αν δεν είναι αυτός, ίσως είναι άλλος. Αν δεν είναι τώρα, ίσως είναι σύντομα. Το ερώτημα δεν είναι πλέον αν θα δημιουργηθεί πολιτικό ρήγμα στα δεξιά της ΝΔ — αλλά πότε και με ποιον επικεφαλής.
Το ρολόι τρέχει. Και στην ελληνική δεξιά, κάποιοι κοιτούν ξανά προς τα δεξιά.
