Τα προβλήματα για την Κάγια Κάλας ξεκίνησαν από την πρώτη μέρα της θητείας της, αναφέρει χαρακτηριστικά, σε άρθρο του, το Politico.
Η κορυφαία διπλωμάτης της ΕΕ βρισκόταν σε ταξίδι στο Κίεβο, όταν έγραψε στο Twitter: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει η Ουκρανία να κερδίσει αυτόν τον πόλεμο» εναντίον της Ρωσίας.
Ορισμένοι αξιωματούχοι της ΕΕ δήλωσαν ότι ένιωθαν άβολα που η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, σε λιγότερο από μια μέρα μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, ένιωσε την ελευθερία να προχωρήσει πέρα από αυτό που θεωρούσαν «καθιερωμένη γλώσσα», περισσότερο από δύο χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
«Αυτή (η Κάλας) εξακολουθεί να ενεργεί σαν πρωθυπουργός», είπε ένας διπλωμάτης της ΕΕ, υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Ο προαναφερόμενος διπλωμάτης και εννέα άλλοι και αξιωματούχοι της ΕΕ επεσήμαναν αυτό που θεώρησαν ως μια σειρά από λάθη κατά τους πρώτους μήνες της Κάλας στη θέση, από τις επικίνδυνες βαριές προτάσεις χωρίς διαβούλευση έως τις δηλώσεις σε θέματα εξωτερικής πολιτικής που γίνονται με μια τέτοια ελευθεριότητα. (Η Κάλας έχει ακόμα τους υπερασπιστές της μεταξύ των βόρειων και ανατολικών κρατών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της πρωθυπουργού της Δανίας Μέτε Φρεντέρικσεν. Ένας δεύτερος διπλωμάτης είπε: «Συνολικά, είμαστε πολύ ευχαριστημένοι μαζί της»).
The EU’s foreign policy chief Kaja Kallas has faced a barrage of criticism in her first months, from coming out too aggressively against Russia to challenging US President Donald Trump.
— POLITICOEurope (@POLITICOEurope) March 26, 2025
🔗 https://t.co/OVZ3gab5h9 pic.twitter.com/GyI9mf3PnR
Καθώς η Κάλας «έβαζε τη σφραγίδα της», πιέζοντας τις χώρες της ΕΕ να παράσχουν περισσότερη στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, αρκετοί διπλωμάτες εξέφρασαν την ενόχλησή τους για το ηγετικό της στυλ, παραπονούμενοι για αυτό που περιέγραψαν ως «έλλειψη διαβούλευσης για ευαίσθητα θέματα». Τους επόμενους μήνες αυτές οι ανησυχίες αυξήθηκαν, συμπεριλαμβανομένης της επιθετικότητας της Κάλας απέναντι στη Ρωσία, η οποία την απομάκρυνε από τις Ισπανία και Ιταλία, που δεν συμμερίζονται την εκτίμησή της για τη Μόσχα ως επικείμενη απειλή για την ΕΕ.
«Αν την ακούσετε, φαίνεται σαν να βρισκόμαστε σε πόλεμο με τη Ρωσία, δεν είναι αυτή η γραμμή της ΕΕ», παραπονέθηκε ένας αξιωματούχος της ΕΕ.
Καθώς η Κάλας επέστρεφε από τη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια τον Φεβρουάριο, συνέταξε μια πρόταση προς τις χώρες της ΕΕ ώστε να παράσχουν δισεκατομμύρια σε επείγουσα στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, αφού ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, απέρριψε τις ανησυχίες για τη Ρωσία.
Η εσθονή πολιτικός αντέδρασε όπως θα μπορούσε να κάνει ένας πρωθυπουργός – κυκλοφόρησε ένα έγγραφο δύο σελίδων για να αντισταθμίσει γρήγορα ένα πιθανό έλλειμμα από τις ΗΠΑ, ζητώντας από τις 27 χώρες-μέλη του μπλοκ να βρουν τουλάχιστον 1,5 εκατομμύριο φυσίγγια πυροβολικού, μεταξύ άλλων αιτημάτων.
Η πρόταση κατέφθασε το απόγευμα της Κυριακής, χωρίς προειδοποίηση, ενόψει μιας συνάντησης για τις εξωτερικές υποθέσεις που είχε προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί τις επόμενες ημέρες, και δημιούργησε αναστάτωση. Ακόμη πιο καταδικαστικός για ορισμένους αποδέκτες ήταν ο τρόπος με τον οποίο η Κάλας είχε δομήσει την πρότασή της: Απαιτούσε από κάθε χώρα να συνεισφέρει ανάλογα με το μέγεθος της οικονομίας της.
Το σκεπτικό ήταν ότι αυτό θα ανάγκαζε μεγαλύτερες χώρες της ΕΕ όπως η Γαλλία, οι οποίες έχουν συνεισφέρει λιγότερο κατά κεφαλήν από τις χώρες της Βόρειας ή της Ανατολικής Ευρώπης, να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη. Για κάποιους, ωστόσο, αυτό έμοιαζε με εξαναγκασμό. Η κριτική έφτασε στο αποκορύφωμα την περασμένη εβδομάδα, όταν η Κάλας συμφώνησε να υποβαθμίσει τη φιλοδοξία του σχεδίου της και να αναζητήσει μόνο βλήματα πυροβολικού αξίας 5 δισεκατομμυρίων ευρώ ως πρώτο βήμα.
Δύο διπλωμάτες, από την Ανατολική και Βόρεια Ευρώπη, σημείωσαν ότι η Κάλας απέτυχε να εξασφαλίσει την έγκριση από μεγάλες χώρες, όπως η Γαλλία, πριν καταθέσει την πρότασή της. «Αυτό ήρθε κάτα κάποιο τρόπο από το πουθενά. Η διαδικασία θα μπορούσε να είχε γίνει καλύτερα, ώστε να μην προκαλέσει τον αιφνιδιασμό του κόσμου», είπε ένας από αυτούς, προσθέτοντας προς υπεράσπιση της Κάλας: «Ακόμα κι αν είχε ακολουθήσει την τέλεια διαδικασία, θα το μισούσαν ούτως ή άλλως».
Αξιωματούχος της ευρωπαϊκής διπλωματίας υποβάθμισε τις επικρίσεις, λέγοντας ότι τα κράτη μέλη επέλεξαν την Κάλας επειδή ήθελαν έναν ηγέτη εν καιρώ πολέμου.
«Προσέλαβαν έναν αρχηγό κράτους για κάποιο λόγο, όχι για να μετριάζει και να βρίσκει τον μικρότερο κοινό παρονομαστή, αλλά για να ωθήσει τα πράγματα προς τα εμπρός», είπε ο αξιωματούχος. «Πολλοί υποστηρίζουν ότι βρισκόμαστε στο 1938 ή το 1939. Δεν είναι η ώρα να κρυβόμαστε πίσω από τις διαδικασίες. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συνεχίζουν να ζητούν περισσότερη βοήθεια για την Ουκρανία, εντάξει, ώρα για πράξεις και όχι μόνο λόγια».
«Οι ένορκοι δεν έχουν αποφασίσει ακόμη»
Αυτό είναι το τέλος ενός ανώμαλου ξεκινήματος για την πρώην πρωθυπουργό της Εσθονίας, η οποία ανέλαβε τα ηνία της ευρωπαϊκής διπλωματίας σε μια περίοδο που συμπίπτει με μια πρόταση περικοπής προσωπικού και της χρηματοδότησής της.
Προερχόμενη από μια μικρή χώρα (με 1,4 εκατομμύρια κατοίκους, ο πληθυσμός της Εσθονίας είναι μικρότερος από αυτόν του Παρισιού), καθώς και από ένα φιλελεύθερο κόμμα που τα πήγε άσχημα στις πρόσφατες Ευρωεκλογές, η Κάλας είναι ένα «αουτσάιντερ» σε μια ΕΕ που τώρα κυριαρχείται από συντηρητικούς ηγέτες και όπου εθνικοί ηγέτες όπως ο γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν και ο -μελλοντικός- γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς δίνουν όλο και περισσότερο τον ρυθμό στην αμυντική πολιτική.
Η αποτυχία του σχεδίου Κάλας ήρθε στον απόηχο ενός ακυρωμένου ραντεβού στα τέλη Φεβρουαρίου με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος ακύρωσε τη συνάντηση στην Ουάσιγκτον την τελευταία στιγμή.
Ένας πέμπτος διπλωμάτης της ΕΕ και ένας πρώην ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ συμφώνησαν αμφότεροι ότι η Κάλας δεν είχε θέσει σωστά τις βάσεις για τη συνάντηση προσφέροντας ένα σαφές παραδοτέο στην πλευρά των ΗΠΑ.
«Πήγε με τα χέρια στις τσέπες», είπε ο πρώην ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ – μια εκτίμηση που αμφισβήτησε ο εκπρόσωπος της Κάλας, δηλώνοντας ότι η συνάντηση είχε επιβεβαιωθεί και ήταν «καλά προετοιμασμένη».
Στη συνέχεια ήρθε η περιβόητη «ανταλλαγή απόψεων» μεταξύ του Βανς και του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, σε μια συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο με τον ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Εν μέσω του εκτεταμένου σοκ για τη συμπεριφορά απέναντι στον Ζελένσκι, η Κάλας έγραψε στο Twitter ότι «ο ελεύθερος κόσμος χρειάζεται έναν νέο ηγέτη» – ένα σχόλιο που μπορεί να ταίριαζε με το κλίμα αγανάκτησης σε πολλά μέρη της Ευρώπης, αλλά παράλληλα εξόργισε χώρες που είναι ανένδοτες στη διατήρηση μιας γέφυρας με τον Λευκό Οίκο του Τραμπ.
«Οι περισσότερες χώρες δεν θέλουν να φουντώσουν τα πράγματα με τις Ηνωμένες Πολιτείες», είπε ένας έκτος διπλωμάτης. «Το να λέμε ότι ο ελεύθερος κόσμος χρειάζεται έναν νέο ηγέτη δεν είναι αυτό που ήθελαν οι περισσότεροι ηγέτες να βγει προς τα έξω».
Είναι ακόμη νωρίς για την Κάλας στη νέα της θέση, παραδέχονται ορισμένοι διπλωμάτες. Και όπως έχουν δει οι Βρυξέλλες, πολλά μπορούν να συμβούν σε σύντομο χρονικό διάστημα.
«Οι ένορκοι δεν έχουν αποφασίσει ακόμη», πρόσθεσε ένας ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ.
