Το αποτέλεσμα δεν αποτελεί έκπληξη, αλλά το αν θα σχηματίσει κυβέρνηση η ακροδεξιά παραμένει ερωτηματικό
Του Μιχάλη Ψύλλου
«Θρίαμβος» για την άκρα δεξιά στην Αυστρία. Για πρώτη φορά μετά τον Β` Παγκόσμιο Πόλεμο, το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας του Χέρμπερτ Κικλ νίκησε στις κοινοβουλευτικές εκλογές με 28,8%.
Το αν θα κυβερνήσει όμως τη χώρα είναι ακόμα αβέβαιο. Αντίθετα, ο μεγάλος ηττημένος των εκλογών, ο κεντροδεξιός απερχόμενος καγκελάριος Κάρλ Νεχάμερ, θα μπορούσε να παραμείνει στο τιμόνι και της νέας κυβέρνησης, αν και το Λαϊκό Κόμμα του ήρθε δεύτερο με 26,3%, αλλά έχασε 11 ποσοστιαίες μονάδες από τις εκλογές του 2019.
Μεγάλη ήττα και για τους Πράσινους που συγκυβερνούσαν με την κεντροδεξιά, αφού πήραν μόλις 7,4%, καταγράφοντας απώλειες 5,6 μονάδων. «Αυτό που καταφέραμε είναι πέρα από τα πιο τρελά μου όνειρα. Ανοίξαμε μια πόρτα σε μια νέα εποχή, θα γράψουμε πραγματικά μαζί αυτό το νέο κεφάλαιο στην αυστριακή ιστορία », δήλωσε ο αρχηγός του ακροδεξιού κόμματος, Χέρμπερτ Κικλ.
«Το αποτέλεσμα δεν αποτελεί τόσο μεγάλη έκπληξη » , γράφει η αυστριακή Kurier, uεωρώντας ότι «η δαιμονοποίηση του Χέρμπερτ Κικλ απέτυχε».
Οι πιθανότητες του Κικλ να γίνει καγκελάριος «εξαφανίστηκαν με την εκλογική νίκη. Γιατί μόνο η απόλυτη πλειοψηφία θα τον νομιμοποιούσε ως καγκελάριο»,εκτιμά η Wiener Zeitung. «Σε μια κοινοβουλευτική δημοκρατία-όπως η Αυστρία– το κόμμα που θέλει να μπει στην καγκελαρία πρέπει να βρει κοινοβουλευτική πλειοψηφία», προσθέτει.
Το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα άλλωστε, μπορεί να δέχτηκε «χαστούκι» , όπως αναφέρει στην ιστοσελίδα του το Servus Tv,αλλά δεν έχασε τα πάντα. Διότι παρά το απογοητευτικό ποσοστό του, πολύ μακριά από το 37% το 2019, «κανένας κυβερνητικός συνασπισμός δεν θα είναι δυνατός χωρίς το Λαϊκό Κόμμα» που «πιθανότατα θα παίξει ρόλο» στην κυβέρνηση της επόμενης πενταετίας.
«Το Κόμμα της Ελευθερίας θα είναι το ισχυρότερο και πιο απομονωμένο κόμμα στην Αυστρία για την επόμενη κοινοβουλευτική περίοδο » προβλέπει η Der Standard. Είναι ένα κόμμα «υπερβολικά ακραίο» για παράδειγμα για να «παραπλανήσει» τους συντηρητικούς για να συνεργαστούν, σύμφωνα με την εφημερίδα, η οποία αποκαλύπτει ότι μέλη του κόμματος που ίδρυσαν πρώην Ναζί τραγούδησαν ένα τραγούδι των Waffen-SS την Παρασκευή κατά τη διάρκεια μιας κηδείας.
Η λαϊκή βούληση
Για την Die Presse πάντως, το αποτέλεσμα των ελεύθερων εκλογών δεν μπορεί ποτέ να είναι «μαύρη μέρα». Η Heute υποστηρίζει μάλιστα ότι όσοι στέκονται ενάντια στο Κόμμα της Ελευθερίας διατρέχουν τον κίνδυνο να δημιουργήσουν ένα τείχος γύρω από το ένα τρίτο σχεδόν των ψηφοφόρων- άτομα που είχαν ψηφίσει στο παρελθόν την κεντροδεξιά ή τους Σοσιαλιστές και που περιμένουν επιτέλους λύσεις στο συνεχιζόμενο θέμα της μετανάστευσης ». Μια ανάλυση που συμμερίζεται η Wiener Zeitung, η παλαιότερη εφημερίδα της χώρας. «Είναι η βούληση του λαού -και πρέπει να γίνει σεβαστή. Όλα τα άλλα είναι αντιδημοκρατικά », γράφει.
Ειδικά από τη στιγμή που το ακροδεξιό κόμμα απέσπασε «σαφείς πλειοψηφίες σε άτομα κάτω των 30 ετών, καθώς και στην ηλικιακή κατηγορία 31 έως 59 ετών» , ο σχηματισμός του Κικλ έχει «γίνει λαϊκό κόμμα», εκτιμά το δίκτυο Oe24.
Ο απερχόμενος κυβερνητικός συνασπισμός θα δώσει βέβαια την παραίτησή του, ο Ομοσπονδιακός Πρόεδρος Αλεξάντερ φαν ντερ Μπέλεν θα την αποδεχθεί , αλλά ταυτόχρονα θα ζητήσει από τον σημερινό καγκελάριο Καρλ Νεχάμερ να συνεχίσει τις δουλειά του μέχρι να σχηματιστεί νέα κυβέρνηση.Αυτό μπορεί να πάρει πολύ χρόνο, το αυστριακό ρεκόρ είναι περίπου έξι μήνες.
Συνεργασία χωρίς τον Κικλ
Το πρόβλημα του Χερμπερτ Κικλ είναι ότι ουδείς θέλει να του πιάσει το απλωμένο χέρι. Κανείς από τα άλλα κόμματα δεν θέλει να συνεργαστεί μαζί του. Για όλα τα άλλα κοινοβουλευτικά κόμματα ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: όχι με τον Κικλ, ούτε καν με το Κόμμα της Ελευθερίας.
Πάντως, το Λαϊκό Κόμμα αφήνει σκόπιμα μια πόρτα ανοιχτή: Κυβερνητική συνεργασία με την άκρα δεξιά, αλλά χωρίς τον Κικλ . Οι προγραμματικές επικαλύψεις άλλωστε είναι ήδη μεγάλες: στην οικονομική πολιτική και στα μεταναστευτικά ζητήματα.
Ο Ράιχαρντ Χάινις, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Σάλτσμπουργκ, εκτιμά μάλιστα ότι «λόγω της μακροχρόνιας παρουσίας του και της πολλαπλής συμμετοχής του στην κυβέρνηση, το ακροδεξιό κόμμα εκλαμβάνεται πολύ περισσότερο ως κανονικό μέρος του κομματικού συστήματος».
Υπάρχει προθυμία σε άλλα κόμματα μέρη να συνεργαστούν με εκπροσώπους της ακροδεξιάς, αλλά όχι με τον Κικλ , λέει ο αυστριακός καθηγητής. Υπάρχουν λόγοι για αυτό.« Πιστεύω ότι ο Κικλ είναι πιο επικίνδυνος -ακόμη περισσότερο από τους διαβόητους προκατόχους του Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε και Γιοργκ Χάιντερ. Γιατί είναι πιο πρόθυμος να χρησιμοποιήσει θεωρίες συνωμοσίας», λέει ο Χάινις, αναφερόμενος στους πρώην αρχηγούς του κόμματος.
Ο Κικλ είναι ένας «εξαιρετικός επικοινωνιολόγος και μπορεί να συσκευάσει το πολύ επικίνδυνο περιεχόμενο, με πολύ ήπιο τρόπο», εξηγεί ο πολιτικός επιστήμονας. Αποδίδει πάντως την επιτυχία της άκρας δεξιάς «στη σκληρή μεταναστευτική πολιτική του κυβερνώντος Λαϊκού Κόμματος, που αποδείχθηκε επίσης χρήσιμη για το Κόμμα της Ελευθερίας . «Η άκρα δεξιά μπορεί τώρα να πει αξιόπιστα: «Τι θέλετε; Ένα κεντρώο κόμμα όπως οι Συντηρητικοί, που αντιπροσωπεύει τη θέση μας ή το πρωτότυπο που είμαστε εμείς;».
