Υποχρεωτική αναγραφή της πορείας διαμόρφωσης της τιμής στα νωπά προϊόντα προβλέπει το νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης, ενισχύοντας τη διαφάνεια από τον παραγωγό έως το ράφι και θεσπίζοντας αυστηρούς ελέγχους και κυρώσεις
Ριζικές αλλαγές στη διαφάνεια των τιμών των τροφίμων και ειδικά των νωπών προϊόντων φέρνει το νέο σχέδιο νόμου για την Ανεξάρτητη Αρχή Εποπτείας της Αγοράς και Προστασίας του Καταναλωτή, το οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση έως τις 11 Νοεμβρίου από το Υπουργείο Ανάπτυξης.
Με το νέο πλαίσιο, θεσπίζεται υποχρέωση για όλα τα σημεία λιανικής πώλησης – όπως σούπερ μάρκετ, μανάβικα και κρεοπωλεία – να αναγράφουν την πλήρη πορεία διαμόρφωσης της τελικής τιμής.
Αυτό σημαίνει ότι οι πολίτες θα μπορούν να γνωρίζουν από πού ξεκινά η τιμή ενός προϊόντος (π.χ. από τον παραγωγό ή τον εισαγωγέα) και πώς καταλήγει στη λιανική τιμή του ραφιού.
Διαφάνεια από το χωράφι έως το ράφι
Σύμφωνα με το άρθρο 47 του νομοσχεδίου, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να παρουσιάζουν με ευδιάκριτο και ευανάγνωστο τρόπο όλα τα ενδιάμεσα στάδια που επηρεάζουν τη διαμόρφωση της τιμής.
Ο στόχος είναι διπλός:
- Να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών μέσα από τη διαφάνεια στις τιμές.
- Να προστατευθεί ο υγιής ανταγωνισμός, περιορίζοντας πρακτικές αδιαφάνειας ή υπερκοστολόγησης.
Η ρύθμιση θα επιτρέψει σε κάθε καταναλωτή να γνωρίζει ποιο τμήμα της τιμής προκύπτει από το κόστος παραγωγής, μεταφοράς, εμπορίας και κερδοφορίας του κάθε κρίκου στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Πώς θα εφαρμοστεί το μέτρο – Τα επόμενα βήματα
Με υπουργική απόφαση θα καθοριστούν οι λεπτομέρειες εφαρμογής του μέτρου, όπως:
- Οι κατηγορίες επιχειρήσεων που θα υποχρεωθούν να το εφαρμόσουν.
- Τα προϊόντα που θα υπαχθούν στο νέο καθεστώς.
- Ο τρόπος παρουσίασης των στοιχείων, είτε μέσω πινακίδων, είτε ηλεκτρονικών συστημάτων, είτε αποδείξεων.
- Οι κυρώσεις για όσους δεν συμμορφωθούν.
Μέχρι να τεθεί σε πλήρη λειτουργία η Ανεξάρτητη Αρχή Εποπτείας της Αγοράς και Προστασίας του Καταναλωτή, την ευθύνη για τους ελέγχους και την επιβολή προστίμων θα έχει η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς (ΔΙΜΕΑ).
Οι προβλέψεις του άρθρου 47 και οι εξουσιοδοτικές διατάξεις
Το άρθρο 47 προβλέπει ότι στις επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου θα πρέπει να αναγράφονται ευκρινώς τα στοιχεία που δείχνουν την πορεία διαμόρφωσης της τελικής τιμής για κάθε νωπό προϊόν.
Η Ανεξάρτητη Αρχή Εποπτείας ορίζεται ως αρμόδιος φορέας ελέγχου και επιβολής κυρώσεων, μόλις ξεκινήσει τη λειτουργία της.
Παράλληλα, στο άρθρο 50 του νομοσχεδίου καθορίζεται ότι η εφαρμογή του μέτρου θα γίνει σταδιακά, με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, ο οποίος θα προσδιορίσει:
- Τις επιχειρήσεις και τα προϊόντα που υπάγονται.
- Τον τρόπο προσδιορισμού των τιμών ανά στάδιο παραγωγής και διάθεσης.
- Τις χρηματικές κυρώσεις για παραβάσεις και τα κριτήρια επιμέτρησης των προστίμων.
- Τον τρόπο ενημέρωσης του κοινού και κάθε επιπλέον τεχνική λεπτομέρεια.
Μέχρι τότε, η ΔΙΜΕΑ θα παραμείνει υπεύθυνη για την προσωρινή εφαρμογή του άρθρου 47 και για την τήρηση των κανόνων διαφάνειας στην αγορά.
