Του Μιχάλη Ψύλου
Μαύρη εβδομάδα για το χρηματιστήριο του Παρισιού. Η πολιτική κρίση στη Γαλλία μετά τη νίκη της ακροδεξιάς στις ευρωεκλογές και την προκήρυξη εσπευσμένα από τον Μακρόν πρόωρων εκλογών, βύθισε τον δείκτη CAC 40 πάνω από 6%. Eξανεμίστηκαν σχεδόν 200 δισ. ευρώ. Αλλά ο CAC 40 έσυρε προς τα κάτω και τον ευρωπαϊκό Eurostoxx 50 όπου οι γαλλικές αξίες ζυγίζουν σχεδόν 40%. Το χρηματιστήριο του Μιλάνου έκλεισε χθες με πτώση 2,8% και η Φρανκφούρτη υποχώρησε κατά 1,4%.
Σύμφωνα με το Bloomberg, οι επενδυτές «σπεύδουν να προστατευτούν από περαιτέρω πτώσεις στην Ευρώπη λόγω της πολιτικής σύγχυσης στη Γαλλία. Δεν είναι ξεκάθαρο αν αυτές οι κινήσεις επιδεινώνονται από το λεγόμενο «φαινόμενο του Σαββατοκύριακου» ή αν υπάρχει γενικευμένος πανικός».
Στην καλύτερη περίπτωση, οι επενδυτές δεν έχουν καμία πρόθεση να εκτεθούν σε ό,τι θα μπορούσε να προκύψει από τη γαλλική και ευρωπαϊκή πολιτική τις επόμενες 48 ώρες και ως εκ τούτου κινδυνεύουν να πιαστούν απροετοίμαστοι το πρωί της Δευτέρας. Αν δεν είναι «γενικευμένος πανικός», είμαστε κοντά.
Τα ασφάλιστρα κινδύνου στα ύψη
Το άγχος της αγοράς επηρεάζει επίσης το γαλλικό χρέος, το οποίο έχει ήδη αποδυναμωθεί από την πρόσφατη υποβάθμιση από τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poor’s και από τη διατήρηση του ελλείμματος στο 5% του ΑΕΠ. Τα ασφάλιστρα κινδύνου για τα γαλλικά κρατικά ομόλογα αυξάνονται πιο απότομα από κάθε άλλη φορά από το 2011 και σκαρφάλωσαν στο υψηλότερο επίπεδο σε περισσότερα από επτά χρόνια. Το spread Γαλλίας-Γερμανίας έκλεισε στο υψηλότερο επίπεδο από το 2017 και χθες οι επενδυτές πούλησαν ευρώ για να αγοράσουν δολάρια, στέλνοντας τη συναλλαγματική ισοτιμία κάτω από το 1,07. Η προοπτική μιας ακροδεξιάς κυβέρνησης στη Γαλλία προκαλεί διαρκή αβεβαιότητα στους επενδυτές. Φοβούνται ότι το ήδη υψηλό χρέος της Γαλλίας θα συνεχίσει να αυξάνεται.
Ακόμη και η σταθερότητα της Ευρωζώνης συζητείται ήδη: οι αυξανόμενοι πολιτικοί κίνδυνοι επηρεάζουν τα δημόσια οικονομικά, τα οποία, σύμφωνα με τον Γιοργκ Κράμερ, επικεφαλής οικονομολόγο της Commerzbank, βρίσκονται ήδη σε λεπτή κατάσταση σε πολλά κράτη μέλη. «Μια λειτουργική νομισματική ένωση απαιτεί στενή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών, την οποία τα ακροδεξιά κόμματα απορρίπτουν ως παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας», λέει ο Κράμερ.
Μεγάλο θέμα στο τραπέζι είναι μια πιθανή κρίση χρέους στη Γαλλία, εάν το κόμμα της Μαρίν Λεπέν κερδίσει τις επόμενες εκλογές για τη γαλλική Εθνοσυνέλευση. Εκφράζεται φόβος ότι θα μπορούσε να απορρίψει τις ευρωπαϊκές δημοσιονομικές πολιτικές. Ακόμη και στα αριστερά του Μακρόν, το εκλογικό πρόγραμμα του νεοϊδρυθέντος Λαϊκού Μετώπου στοχεύει στην διαγραφή πολλών από τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις του Προέδρου Μακρόν.
Οι αγορές, ως εκ τούτου, αντιδρούν στα πρώτα σημάδια της επανάληψης της κρίσης του ευρωπαϊκού δημόσιου χρέους. Με τη διαφορά ότι, σε σύγκριση με την πρώτη κρίση πριν 15 χρόνια, στην άλλη πλευρά του οδοφράγματος δεν υπάρχει η Ελλάδα ή η Ιταλία, αλλά η Γαλλία, η δεύτερη οικονομία της Ε.Ε..
Διάλυση
Το παράλογο είναι βέβαια ότι η μηχανή της διοικητικής εξουσίας της Ε.Ε. συνεχίζει να λειτουργεί σαν να μην έχει συμβεί τίποτα. Η Γαλλική δημοκρατία διαλύεται, η Γερμανική δημοκρατία βρίσκεται σε κρίση, οι Βαλτικές Δημοκρατίες κινούνται προς την αντιπαράθεση με τη Ρωσία, με την Πολωνία να ενεργεί ως αρχηγός της ομάδας με έναν πολύ επικίνδυνο ρεβανσισμό στο πλαίσιο του πολέμου, αλλά όλα στις Βρυξέλλες συνεχίζονται όπως πριν. Με μόνο μέλημα αν θα επανεκλεγεί η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην προεδρία της Κομισιόν. Λες και “αυτό που θέλουν ν` αφήσουν πίσω τους είναι ένα καμένο καστρο”, όπως αλληγορικά γράφει ο μεγάλος Νίκος Καζαντζάκης στο περίφημο έργο του “Ο Χριστός ξανασταυρώνεται”.
Μήπως είναι θεμιτό να αναρωτηθούμε εάν τα σημερινά και μελλοντικά ρήγματα εντός της Ευρώπης και το σκοτεινό διεθνές κλίμα εξακολουθούν να καθιστούν εφικτή τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης;
