Του Μιχάλη Ψύλου
Οι δολοφονίες του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγιε στην Τεχεράνη, αλλά και του στρατιωτικού διοικητή της Χεζμπολάχ, Φουάντ Σουκρ στη Βηρυτό, έδειξαν τις δυνατότητες του Ισραήλ.
Αλλά ειδικά η εξόντωση του ηγέτη της Χαμάς -όσο κι αν το Ισραήλ δεν έχει αναλάβει την ευθύνη-εγείρει πλέον το ερώτημα για πόσο καιρό ο Νετανιάχου και οι φιλοϊρανικές πολιτοφυλακές θα συνεχίσουν να απειλούν με μια συνολική ανάφλεξη τη Μέση Ανατολή.
Οι φόνοι του Χανίγιε και του Σουκρ έχουν άλλωστε έναν κοινό σύνδεσμο: και οι δύο ήταν στενοί σύμμαχοι και βρίσκονταν υπό την άμεση προστασία του Ιράν. Αντιπροσωπεύουν επομένως, μια πολύ επικίνδυνη κλιμάκωση της αντιπαράθεσης μεταξύ Τεχεράνης και Τελ Αβίβ. Κάτι που θα μπορούσε πραγματικά να αλλάξει την πορεία του πολέμου.
Όλα θα εξαρτηθούν από το είδος της απάντησης που θα αποφασίσει να δώσει το Ιράν. Και ο ισχυρός άνδρας στην Τεχεράνη, αγιατολάχ Χαμενεΐ δεν είναι ένα πρόσωπο που τείνει στη μετριοπάθεια όσον αφορά τις σχέσεις με το Ισραήλ.
Ο Χαμενεΐ έχει ήδη διατάξει απευθείας πλήγμα κατά του Ισραήλ. Και αυτή τη φορά το Ιράν δεν θα μπορέσει να περιοριστεί σε μια τηλεκατευθυνόμενη, προαναγγελθείσα επίθεση, όπως τον περασμένο Απρίλιο, για τα μάτια του κόσμου, με drones που χρειάζονταν οκτώ ώρες να φτάσουν στο Ισραήλ.
Αν το Ιράν ήθελε να βάλει το Ισραήλ σε δύσκολη θέση, θα συνδύαζε μια επίθεση σε όλα τα μέτωπα και θα έβαζε επίσης τη Χεζμπολάχ σε θέση πολέμου.
Ή θα μπορούσε να προετοιμάσει μια τεράστια ενέργεια που θα έθετε σε δυσκολία τον Iron Dome, το σύστημα αεράμυνας του Ισραήλ.
Αλλά,ειδικά οι αντίπαλοι του Ισραήλ, γνωρίζουν ότι σε περίπτωση κλιμάκωσης η απάντηση θα είναι δυσανάλογα σκληρή.
Και πυρηνικά όπλα
Το Ισραήλ θα έχει επίσης στο πλευρό του την υποστήριξη μιας υπερδύναμης όπως οι ΗΠΑ. Και τη Δύση.
Το Ισραήλ βασίζεται στη στρατιωτική του ανωτερότητα, έχει τα πιο προηγμένα όπλα και πυρηνικά.
Το Ισραήλ έχει τις δικές του πολιτικές που δεν είναι απαραίτητα σύμφωνες με αυτές των ΗΠΑ ή της Δύσης. Έχει ένα δόγμα που ακολουθεί από την ίδρυση του Εβραϊκού κράτους :τη λογική της δύναμης. Σπάνια επιδιώκει την ειρήνη, αν δεν υπάρξει πρώτα μια δοκιμασία δυνάμεων. Πρέπει πάντα να ξεκινά από αυτή τη θέση για να καταλήξει σε μια διαπραγμάτευση.
Το Ισραήλ έχει τα δικά του στρατηγικά και γεωπολιτικά συμφέροντα που δεν συμπίπτουν απαραίτητα με τη βούληση ή τις επιθυμίες της αμερικανικής κυβέρνησης. Σίγουρα, η δολοφονία ειδικά του Χανίγιε, που ήταν και ο διαπραγματευτής της Χαμάς, στα παρασκήνια θα αποτελέσει πηγή έντασης με τους Αμερικανούς. Χωρίς βέβαια να σπάσει το «μέτωπο» δημοσίως ,μπροστά στη διεθνή κοινή γνώμη.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν βρίσκεται στην προεκλογική εκστρατεία και δεν θέλει να εμπλακεί σε μια κλιμάκωση. Μια κατάπαυση του πυρός στη Γάζα θα μπορούσε να ηρεμήσει την κατάσταση, αλλά δεν είναι αυτή η πρόθεση της κυβέρνησης Νετανιάχου, αυτή τη στιγμή.
Κάπου 2.300 στοχευμένες επιχειρήσεις
Σε κάθε περίπτωση επίσης, το Ισραήλ κραδαίνει το δόγμα της στοχευμένης δολοφονίας. Ενα δόγμα που έχει γίνει όμως αυτοσκοπός και όχι τρόπος επίτευξης πραγματικών στρατηγικών στόχων.
Οι ηγέτες της Χαμάς το γνώριζαν βέβαια πώς ήταν …νεκροί από τις 7 Οκτωβρίου, όταν διέταζαν την τρομοκρατική επίθεση στο Ισραήλ.
Οι επιλεκτικές δολοφονίες Παλαιστινίων ηγετών δεν λύνουν όμως κανένα πρόβλημα, καθώς ο Χανίγιε θα αντικατασταθεί από κάποιο άλλο στέλεχος της Χαμάς. Σίγουρα πιο σκληροπυρηνικό. Ταυτόχρονα, ριζοσπαστικοποιούν πολύ περισσότερο τη νέα Παλαιστινιακή γενιά και μεγαλώνουν το ρήγμα της εχθρότητας με το Ισραήλ.
Οι επιλεκτικές δολοφονίες των εχθρών του Ισραήλ, υπήρξε βέβαια μια σταθερή πολιτική σε όλη την ιστορία του. Το αποκαλύπτει στο βιβλίο του «Rise and Kill First: The Secret History of Israel’s Targeted Assassinations», ο Ισραηλινός δημοσιογράφος Ρόνεν Μπέργκμαν που κάνει λόγο για 2.300 τέτοιες επιχειρήσεις σε διαφορετικές ηπείρους, τις τελευταίες δεκαετίες.
Ο Μπέργκμαν είναι ένας από τους κορυφαίους ερευνητές δημοσιογράφους του Ισραήλ.
Η αφήγησή του για τις στοχευμένες δολοφονίες της χώρας του περιέχει απίστευτες λεπτομέρειες. Οι Παλαιστίνιοι στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα ήταν τα κύρια θύματα, αλλά και η Χεζμπολάχ, Σύροι αξιωματούχοι και οι Ιρανοί πυρηνικοί επιστήμονες – όλοι μέλη του «άξονα της αντίστασης» – έχουν επίσης εκκαθαριστεί.
«Τα τελευταία χρόνια το Ισραήλ έχει δολοφονήσει περισσότερους ανθρώπους από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον δυτικό κόσμο», γράφει ο Μπέργκμαν, υποστηρίζοντας πάντως ότι «δεν είναι κακό όταν ο στόχος της αποτροπής είναι εξίσου σημαντικός με τον στόχο της πρόληψης συγκεκριμένων εχθρικών πράξεων».
Οι κρυφές επιτυχίες όμως, λέει ο Μπέργκμαν, ήταν τακτικές, όχι στρατηγικές, «σαν να είχε σταματήσει η ιστορία και να μην υπήρχε ανάγκη να έρθουμε σε επαφή με το Παλαιστινιακό ζήτημα».
Ο Μπέργκμαν παραθέτει εσωτερικές μαρτυρίες και δεκάδες συνεντεύξεις με πρώην επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών , πράκτορες αλλά και εκτελεστές.
Εάν η μεγάλη εικόνα είναι γνωστή, υπάρχουν ακόμα μερικές συναρπαστικές αποκαλύψεις: η μία αφορά ένα σχέδιο κατάρριψης του αεροπλάνου του Γιασέρ Αραφάτ πάνω από τη Μεσόγειο κατά τη διάρκεια του πολέμου του Λιβάνου το 1982.
Η κατάρριψη ματαιώθηκε την τελευταία στιγμή επειδή αποκαλύφθηκε ότι στο αεροπλανο επέβαινε ο …αδερφός του αρχηγού της PLO, γιατρός, που συνόδευε τραυματισμένα παιδιά από την Παλαιστίνη.
