Η νέα Εθνική Στρατηγική Ασφαλείας της κυβέρνησης Τραμπ ανατρέπει πλήρως το γεωπολιτικό δόγμα των ΗΠΑ, προκαλώντας ισχυρούς κραδασμούς σε Ουκρανία, Ευρώπη και ΝΑΤΟ – Η Ουάσιγκτον μιλά για άμεση ειρήνη στην Ουκρανία, αμφισβητεί τον ρόλο της Συμμαχίας και επιρρίπτει ευθύνες στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για δημοκρατικές παρεκκλίσεις
Η επικαιροποιημένη Εθνική Στρατηγική Ασφαλείας που δημοσιεύθηκε από τον Λευκό Οίκο σηματοδοτεί μια θεμελιώδη στροφή στις αμερικανικές προτεραιότητες. Για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, το επίσημο έγγραφο των ΗΠΑ διατυπώνει ξεκάθαρα ότι η Ρωσία δεν θεωρείται πλέον εχθρός, απομακρύνοντας τη Μόσχα από τη θέση της «απειλής για την παγκόσμια τάξη» που είχε υιοθετήσει η προηγούμενη στρατηγική.
Στο επίκεντρο τίθεται πλέον η ανάγκη γρήγορης επίλυσης της σύγκρουσης στην Ουκρανία και η διαμόρφωση μιας νέας ισορροπίας ασφάλειας στην Ευρώπη. Η μετατόπιση αυτή ανατρέπει το πλαίσιο που είχε εδραιωθεί μετά το 2014 και επαναφέρει τον ρωσοαμερικανικό διάλογο στην καρδιά της στρατηγικής σταθερότητας.
Το Κίεβο στο επίκεντρο: «Άμεση παύση των εχθροπραξιών» και ανοιχτή κριτική στην Ευρώπη
Η νέα στρατηγική διακηρύσσει ότι «πρωταρχικό συμφέρον των ΗΠΑ είναι η άμεση παύση των εχθροπραξιών στην Ουκρανία». Η Ουάσιγκτον υποστηρίζει ότι μια συμφωνία ειρήνης θα σταθεροποιήσει τις ευρωπαϊκές οικονομίες, θα αποτρέψει κλιμάκωση του πολέμου και θα επιτρέψει την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
Ταυτόχρονα, το έγγραφο στρέφει τα βέλη του προς ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, υποστηρίζοντας ότι στηρίζουν «μη ρεαλιστικές προσδοκίες για τον πόλεμο» και ότι αρκετές από αυτές είναι ασταθείς μειοψηφικές κυβερνήσεις που «καταπατούν βασικές δημοκρατικές αρχές» για να περιορίσουν την αντιπολίτευση.
Είναι μια από τις πιο επιθετικές κριτικές που έχει ασκήσει αμερικανική στρατηγική απέναντι στην Ευρώπη εδώ και δεκαετίες.
Το ΝΑΤΟ στο στόχαστρο: Τέλος στη λογική της διεύρυνσης
Η στρατηγική Τραμπ αμφισβητεί τον ρόλο του ΝΑΤΟ όπως τον γνωρίζαμε.
Στο έγγραφο αναφέρεται ότι η αμερικανική πολιτική πρέπει να στοχεύει στον τερματισμό της αντίληψης πως η Συμμαχία αποτελεί μια διαρκώς επεκτεινόμενη δομή, προτείνοντας ουσιαστικά πάγωμα της διεύρυνσης.
Η Ουάσιγκτον εκτιμά ότι στο μέλλον ορισμένα μέλη του ΝΑΤΟ ενδέχεται να επανεξετάσουν τις σχέσεις τους με τις ΗΠΑ, ενώ ζητεί από την Ευρώπη να «σταθεί στα δικά της πόδια» και να αναλάβει την κύρια ευθύνη για την άμυνά της.
Η διατύπωση αυτή καταδεικνύει μια βαθιά μετατόπιση από το δόγμα της αμερικανικής στρατιωτικής ηγεμονίας στην Ευρώπη.
Στροφή στον Ινδο-Ειρηνικό: Το επίκεντρο του 21ου αιώνα
Η περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού ορίζεται ως το σημαντικότερο οικονομικό και γεωπολιτικό πεδίο ανταγωνισμού του αιώνα: σχεδόν το μισό παγκόσμιο ΑΕΠ παράγεται ήδη εκεί.
Η αμερικανική στρατηγική περιλαμβάνει:
- ισορροπημένο εμπόριο με την Κίνα,
- αποτροπή σύγκρουσης για την Ταϊβάν,
- ενίσχυση συνεργασιών με την Ινδία,
- ανανέωση της αμερικανικής παρουσίας στην περιοχή.
Παράλληλα, η Μέση Ανατολή απομακρύνεται από τον ρόλο της «μόνιμης εστίας έντασης», ενώ η Ουάσιγκτον στοχεύει στην επέκταση των Συμφωνιών Αβραάμ.
Έντονες ουκρανικές αντιδράσεις: «Απουσία αναφοράς στη ρωσική επιθετικότητα»
Τα ουκρανικά ΜΜΕ αντέδρασαν άμεσα και επιθετικά στο νέο κείμενο.
Η European Pravda σημείωσε ότι η στρατηγική χρησιμοποιεί τον όρο «ουκρανικός πόλεμος» αντί «ρωσοουκρανικός», αποφεύγει να αναφέρει τη «ρωσική επιθετικότητα» και περιλαμβάνει σκληρή κριτική προς την Ευρωπαϊκή Ένωση για «λογοκρισία και καταστολή της αντιπολίτευσης».
Για το Κίεβο, η έλλειψη ρητής απόδοσης ευθύνης στη Ρωσία αποτελεί σημαντικό πολιτικό οπισθοχώρημα από την πλευρά των ΗΠΑ και ένδειξη ότι η Ουάσιγκτον προετοιμάζει μια συμβιβαστική λύση που δεν θα ανταποκρίνεται στις αρχικές θέσεις της Ουκρανίας.
Μια στρατηγική που αλλάζει τις ισορροπίες – και ανοίγει νέο, αβέβαιο κεφάλαιο στη Δύση
Η νέα Εθνική Στρατηγική Ασφαλείας αποτελεί βαθύ γεωπολιτικό σεισμό.
Οι ΗΠΑ:
- απομακρύνουν τη Ρωσία από τον ρόλο του «εχθρού»,
- αμφισβητούν το μέλλον της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ,
- πιέζουν την Ευρώπη για δημοκρατική υποχώρηση,
- επιδιώκουν άμεση ειρήνη στην Ουκρανία,
- και μεταφέρουν το κέντρο βάρους στον Ινδο-Ειρηνικό.
Πρόκειται για μια στρατηγική που αναδιαμορφώνει το σύνολο της δυτικής αρχιτεκτονικής ασφάλειας, δημιουργώντας νέα δεδομένα για Ευρώπη, Ουκρανία και διεθνείς συμμαχίες.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι γεωπολιτικές ισορροπίες εισέρχονται σε φάση πλήρους επαναπροσδιορισμού — και η Ευρώπη δεν έχει την πολυτέλεια να παραμείνει θεατής.
