Στο χείλος ενός νέου πολέμου βρίσκεται η δυτική Αφρική, καθώς 11 ημέρες μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα στο Νίγηρα και την ανατροπή του προέδρου Mohamed Bazoum, έληξε το τελεσίγραφο μιας σειράς αφρικανικών κρατών που απειλούν ακόμα και με στρατιωτική επέμβαση, εάν δεν επιστρέψει στην εξουσία ο Bazoum, ο οποίος έχει ζητήσει τη βοήθεια των ΗΠΑ και της διεθνούς κοινότητας προειδοποιώντας πως σε περίπτωση που το στρατιωτικό πραξικόπημα πετύχει, τότε θα υπάρξουν τεράστιες συνέπειες σε όλο τον κόσμο.
Πάντως, στο πλευρό της χούντας στο Νίγηρα βρίσκονται το Μάλι και η Μπουρκίνα Φάσο που έχουν προειδοποιήσει πως θα θεωρήσουν κήρυξη πολέμου μια στρατιωτική επέμβαση στο Νίγηρα, τη στιγμή που αναφέρεται και πιθανή εμπλοκή της ρωσικής ιδιωτικής στρατιωτικής εταιρείας Wagner.
Κλείσιμο εναέριου χώρου
Υπό το πρίσμα των απειλών αφρικανικών κρατών για επέμβαση, η στρατιωτική χούντα ανακοίνωσε πως «μπροστά στην απειλή επέμβασης που συγκεκριμενοποιείται από γειτονικές χώρες, ο εναέριος χώρος του Νίγηρα κλείνει μέχρι νεοτέρας», επισημαίνοντας πως «οποιαδήποτε απόπειρα παραβίασης του εναέριου χώρου» θα οδηγήσει σε «ενεργητική και ακαριαία αντίδραση».
Πολεμικές προετοιμασίες σε δύο κράτη
Μάλιστα, οι στρατιωτικοί – το Εθνικό Συμβούλιο για τη Σωτηρία της Πατρίδας όπως αυτοαποκαλούνται – υποστήριξαν πως έχει γίνει ανάπτυξη στρατευμάτων σε δύο κράτη της κεντρικής Αφρικής και πως αυτά προετοιμάζονται για επέμβαση.
Οι στρατιωτικοί του Νίγηρα δεν έδωσαν περαιτέρω διευκρινίσεις, τονίζοντας ωστόσο πως «κάθε κράτος που εμπλέκεται» στην προετοιμασία της επέμβασης θα θεωρηθεί «εμπόλεμο μέρος».
Σημειώνεται πως το πραξικόπημα της 26ης Ιουλίου στο Νίγηρα ήταν το έβδομο μέσα σε τρία χρόνια στη δυτική και κεντρική Αφρική.
Το τελεσίγραφο
Υπενθυμίζεται πως στις 30 Ιουλίου η Οικονομική Κοινότητα των Κρατών της Δυτικής Αφρικής (ECOWAS ή CEDEAO) απηύθυνε τελεσίγραφο στους πραξικοπηματίες στρατιωτικούς, ζητώντας να επανέλθει στα καθήκοντα του ο πρόεδρος Bazoum και απειλώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση θα μπορούσε να προχωρήσει σε στρατιωτική επέμβαση.
Το τελεσίγραφο αυτό εξέπνευσε τις πρώτες πρωινές ώρες.
Πληροφορίες αναφέρουν πως οι υπουργοί Άμυνας της Ecowas έχουν συμφωνήσει σε ένα σχέδιο στρατιωτικής δράσης, εάν δεν επιστρέψει στην εξουσία ο Bazoum.
Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι οι απαιτήσεις των στρατιωτικών επιχειρήσεων έχουν καθοριστεί και ότι οι στρατιωτικές δυνάμεις της Σενεγάλης, της Γκάνας, του Μπενίν και της Νιγηρίας θα συμμετάσχουν στη στρατιωτική επιχείρηση.
Ενστάσεις Νιγηρίας
Ωστόσο, η Γερουσία της Νιγηρίας απέρριψε απροσδόκητα την πρόταση του Bola Ahmed Tinubu, ο οποίος είναι και πρόεδρος της ECOWAS, να επέμβει στρατιωτικά στον Νίγηρα.
Η Γερουσία της Νιγηρίας ενέκρινε ψήφισμα με πλειοψηφία που αρνήθηκε να εξουσιοδοτήσει την κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει βία κατά του Νίγηρα.
Οι γερουσιαστές κάλεσαν επίσης τον Πρόεδρο Tinubu ως πρόεδρος της ECOWAS να ενθαρρύνει άλλους ηγέτες στην περιοχή να αναζητήσουν πολιτικές και διπλωματικές λύσεις αντί να καταφεύγουν σε στρατιωτικές συγκρούσεις.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η απροθυμία της Γερουσίας της Νιγηρίας να εισβάλει στον Νίγηρα οφείλεται και στην εκτίμηση ότι μια επίθεση στον Νίγηρα θα αλλάξει την κατάσταση υπέρ των τρομοκρατικών ομάδων που δραστηριοποιούνται στη Νιγηρία, όπως η Μπόκο Χαράμ και το ISIS στη Δυτική Αφρική.
Βοήθεια από τη Wagner
Την ίδια στιγμή, η στρατιωτική χούντα του Νίγηρα φέρεται να ζήτησε βοήθεια από τη ρωσική μισθοφορική ομάδα Wagner σε περίπτωση που δεχθεί στρατιωτική επίθεση.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το Associated Press, το αίτημα διατυπώθηκε από τον στρατηγό Salifu Modi, έναν εκ των πραξικοπηματιών που φέρεται να συναντήθηκε με μέλος της Wagner στο Μάλι.
Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν πως η Wagner εξετάζει αυτό το αίτημα.
Πεδίο μάχης Δύσης με Ρωσία
Πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι ο Νίγηρας είναι το νέο πεδίο μάχης του συνεχιζόμενου ανταγωνισμού μεταξύ του δυτικού και του ανατολικού μπλοκ στη Δυτική Αφρική.
Πιστεύουν ότι το δυτικό μπλοκ με επικεφαλής τη Γαλλία θα είναι ο χαμένος στον Νίγηρα αυτή τη φορά, όπως και στις προηγούμενες «αναμετρήσεις» σε Μπουρκίνα Φάσο και Μάλι.
Αν και η εποχή της γαλλικής αποικιοκρατίας στην Αφρική τελείωσε τη δεκαετία του 1960 με τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας μεγάλου αριθμού αφρικανικών χωρών, η γαλλική επιρροή εξακολουθεί να παραμένει σε ολόκληρη την ήπειρο.
Η Δυτική Αφρική και η περιοχή του Sahel, παρά το γεγονός ότι διαθέτουν τεράστιους και πολύτιμους ορυκτές και ορυκτές πηγές, όπως ο χρυσός και το ουράνιο, βρίσκονται στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο όσον αφορά τον ρυθμό ανάπτυξης τους.
Είναι χαρακτηριστικό πως το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού αυτής της περιοχής ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, αποτέλεσμα της χρόνιας αποικιοκρατίας της Δύσης και της Γαλλίας.
Επομένως, η συνεχιζόμενη λεηλασία από τη Γαλλία και το δυτικό μπλοκ και η αύξηση του ποσοστού ανεργίας και φτώχειας ωθούν σταδιακά τους ανθρώπους της περιοχής του Sahel προς την ανεξαρτησία και την απελευθέρωση από τους καταπιεστές τους.
Επιχείρηση Barkhane
Το 2014, η Γαλλία ξεκίνησε μια επιχείρηση που ονομάζεται «Επιχείρηση Barkhane» με το πρόσχημα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας στην περιοχή του Sahel, αλλά αυτή η επιχείρηση δεν ήταν επιτυχής.
Η Γαλλία έχει περίπου 5.000 στρατιώτες που έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή Sahel και τα Ηνωμένα Έθνη ανέπτυξαν 15.000 ειρηνευτικές δυνάμεις στο Μάλι στο πλαίσιο της επιχείρησης που ονομάζεται «Πολυδιάστατη Αποστολή Ολοκληρωμένης Σταθερότητας στο Μάλι».
Η δημόσια δυσαρέσκεια με τη Γαλλία και οι εσωτερικές εντάσεις οδήγησαν τελικά στο τρίτο πραξικόπημα του Μάλι μέσα σε μια δεκαετία, το 2021.
Στη συνέχεια, μια σειρά από συγκρούσεις και εντάσεις μεταξύ της νέας κυβέρνησης του Μάλι και της Γαλλίας ανάγκασαν τη Γαλλία να αποσύρει τον στρατό της από τη χώρα.
Στην πραγματικότητα, τα γαλλικά στρατεύματα εκδιώχθηκαν από την πίεση και τις διαμαρτυρίες του λαού του Μάλι.
Το στρατιωτικό πραξικόπημα στη Μπουρκίνα Φάσο το 2022 οδήγησε επίσης τελικά στην ταπεινωτική απέλαση των γαλλικών στρατευμάτων από αυτήν την αφρικανική χώρα.
Η νέα κυβέρνηση της Μπουρκίνα Φάσο και ο λαός πίστευαν ότι η γαλλική στρατιωτική παρουσία στη Μπουρκίνα Φάσο δεν είχε βελτιώσει την ασφάλεια, αλλά αντίθετα, οι Γάλλοι παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας, τροφοδοτώντας την ανασφάλεια.
Η τρίτη εκδίωξη της Γαλλίας
Τώρα, οι πραξικοπηματίες στο Νίγηρα ακύρωσαν τη στρατιωτική συνεργασία με τη Γαλλία και απαίτησαν τη διάλυση των γαλλικών στρατιωτικών βάσεων και την απέλαση των γαλλικών στρατευμάτων από τη χώρα.
Επομένως, εάν το πραξικόπημα στον Νίγηρα είναι επιτυχές, ο Νίγηρας θα γίνει η τρίτη χώρα στην περιοχή του Sahel που θα ξεσηκωθεί κατά της γαλλικής κατοχής και τα γαλλικά στρατεύματα θα εκδιωχθούν από άλλη αφρικανική χώρα.
Ας σημειωθεί ότι μετά την απέλαση της Γαλλίας από το Μάλι και την Μπουρκίνα Φάσο, ο Νίγηρας είχε γίνει ένας από τους σημαντικότερους στρατιωτικούς και εταίρους ασφαλείας της Γαλλίας στη Δυτική Αφρική και η γαλλική βάση στο Niamey ήταν μια από τις κύριες στρατιωτικές βάσεις στην περιοχή του Sahel.
Η εκδίωξη της Γαλλίας από τον Νίγηρα θα μειώσει προφανώς τη γαλλική στρατιωτική κυριαρχία σε μεγάλο βαθμό και θα αποδυναμώσει τη γαλλική αποικιακή κυριαρχία.
Ωστόσο, αυτή δεν είναι η μόνη πτυχή των πρόσφατων εξελίξεων στον Νίγηρα και την περιοχή του Sahel.
Επιρροή Ρωσίας
Η αυξανόμενη επιρροή της Ρωσίας στην Αφρική και την περιοχή του Sahel είναι ένα άλλο σημαντικό ζήτημα που έχει προκαλέσει θεμελιώδεις αλλαγές στις γεωπολιτικές εξελίξεις αυτής της περιοχής.
Τα επιτυχημένα αποτελέσματα της επιρροής της Ρωσίας και του έργου της Wagner στη Λιβύη και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, η στρατιωτική παρουσία στο Μάλι, καθώς και η λαϊκή υποστήριξη προς τη Ρωσία στις αναφερόμενες χώρες, είναι πολύ σημαντικά.
Κατά τη διάρκεια των πρόσφατων πραξικοπημάτων τα τελευταία τρία χρόνια, οι δημόσιες διαμαρτυρίες συνοδεύτηκαν από δήλωση υποστήριξης στη Ρωσία.
Σηκώνοντας τη ρωσική σημαία, οι ταραχοποιοί τράβηξαν και πάτησαν τη γαλλική σημαία.
Αυτό έχει προκαλέσει φήμες για τη συμμετοχή της Ρωσίας σε πραξικοπήματα και πολιτικές αλλαγές στην περιοχή του Sahel.
Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών χαρακτήρισε αβάσιμους τους ισχυρισμούς για εμπλοκή της Ρωσίας στο πραξικόπημα του Νίγηρα.
Η τρέχουσα θέση της Ρωσίας ισχυρίζεται ότι τα γεγονότα στον Νίγηρα είναι το εσωτερικό ζήτημα της χώρας και καμία ξένη χώρα δεν πρέπει να παρέμβει εκεί.
Από την άλλη πλευρά, ο Prigozhin, ο επικεφαλής της Wagner, σε φωνητικό μήνυμα του στο Telegram περιέγραψε αυτή την ενέργεια ως προσπάθεια του λαού του Νίγηρα να αποκτήσει ανεξαρτησία ενάντια στην αποικιοκρατία.
Κίνδυνος και για ΗΠΑ
Το πραξικόπημα στον Νίγηρα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου όχι μόνο για τη Γαλλία αλλά και για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Ουάσιγκτον είναι μια άλλη πλευρά της ιστορίας.
Για χρόνια, οι Ηνωμένες Πολιτείες αυξάνουν τη στρατιωτική τους παρουσία και χτίζουν στρατιωτικές βάσεις σε ολόκληρη την Αφρική υπό την USAFRICOM προκειμένου να επιτύχουν τους πολιτικούς, στρατιωτικούς και οικονομικούς τους στόχους και να αποκτήσουν κυριαρχία στην ήπειρο.
Στην περιοχή του Sahel, οι ΗΠΑ έχουν στρατιωτικές βάσεις στη Μπουρκίνα Φάσο, τον Νίγηρα και το Τσαντ, και η αύξηση της ρωσικής επιρροής στην περιοχή αυτή απειλεί σοβαρά την ισχύ της Αμερικής στη Δυτική Αφρική.
Η Ρωσία έδειξε νωρίτερα στη Λιβύη πόσο αποτελεσματική μπορεί να είναι και πόσο μπορεί να αμφισβητήσει τα συμφέροντα των ΗΠΑ.
Επιπλέον, η μυστική βάση drone της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ (CIA) βρίσκεται στα βορειοανατολικά του Νίγηρα.
Αυτή η βάση θεωρείται η πηγή κακόβουλων επιχειρήσεων της κυβέρνησης των ΗΠΑ στην αφρικανική ήπειρο και η απώλεια του Νίγηρα θα μειώσει σημαντικά την επιχειρησιακή ισχύ της CIA στο κέντρο της Αφρικής.
Ως εκ τούτου, είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί οι ΗΠΑ είναι κατά του πραξικοπήματος στον Νίγηρα και υποστηρίζουν τον Macron σε αυτό το θέμα.
Σημειώνεται πως ο Macron χαρακτήρισε παράνομο το πραξικόπημα στον Νίγηρα και ανακοίνωσε την ετοιμότητα της Γαλλίας να συνεργαστεί με περιφερειακές οργανώσεις για να επιβάλει κυρώσεις στους ηγέτες του πραξικοπήματος.
Σύνθετος περιφερειακός πόλεμος με τεράστια οικονομικά και ενεργειακά κέρδη
Εκτιμάται πως εάν πραγματοποιηθεί η στρατιωτική επέμβαση, μπορεί να ξεκινήσει ένας μεγάλος σύνθετος περιφερειακός πόλεμος, αλλά αυτή τη φορά το δυτικό μπλοκ πιθανότατα θα αντιμετωπίσει μια ομάδα αφρικανικών χωρών που έχουν την υποστήριξη της Ρωσίας.
Από οικονομικής άποψης, υπάρχουν ορυχεία ουρανίου υψηλής ποιότητας στον Νίγηρα.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, αυτή η χώρα είναι ο έβδομος παραγωγός ουρανίου παγκοσμίως, με μερίδιο 5% της παγκόσμιας παραγωγής ουρανίου.
Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής ουρανίου του Νίγηρα εξήχθη στη Γαλλία και την Ευρώπη σε χαμηλή τιμή και το ουράνιο του Νίγηρα έχει σημαντικό μερίδιο στην προμήθεια καυσίμων για τους αντιδραστήρες πυρηνικής ενέργειας στη Γαλλία και την Ευρώπη.
Ένα μέρος του έργου μεταφοράς νιγηριανού φυσικού αερίου στην Ευρώπη με την ονομασία TSGP (Trans-Saharan Gas Pipeline) διέρχεται από τον Νίγηρα.
Επομένως, η αλλαγή της διακυβέρνησης στον Νίγηρα, μαζί με τον σχηματισμό ενός νέου αφρικανικού συνασπισμού ενάντια στο δυτικό μπλοκ, θα αλλάξει επίσης τις γεωπολιτικές εξισώσεις της ενέργειας στην περιοχή της Δυτικής Αφρικής και η Ευρώπη, η οποία εξαρτάται περισσότερο από ποτέ από τους αφρικανικούς ενεργειακούς πόρους λόγω του δαπανηρού πολέμου στην Ουκρανία, θα αντιμετωπίσει προβλήματα.
Τρεις τεράστιες γεωπολιτικές αλλαγές
Σε περίπτωση επιτυχίας του πραξικοπήματος στον Νίγηρα ή έναρξης ενός ολοκληρωτικού πολέμου, το παζλ των πρόσφατων εξελίξεων στην αφρικανική ήπειρο θα οδηγήσει σε τρεις μεγάλες αλλαγές στον πολιτικό, στρατιωτικό και οικονομικό τομέα στην περιοχή.
Στον πολιτικό τομέα, στην Αφρική θα εμφανιστεί ένας νέος συνασπισμός χωρών με έντονα αντιδυτική στάση, που θα ανοίξει το δρόμο για ήδη υπάρχοντα ή νέα αντιδυτικά κινήματα στο μέλλον.
Στον στρατιωτικό τομέα, που συμπληρώνει τον πολιτικό, η απελευθέρωση του Νίγηρα θα οδηγήσει στη δημιουργία ενός νέου στρατιωτικού συνασπισμού κατά της Δύσης και στην πτώση ντόμινο ξένων βάσεων στην περιοχή του Sahel και φυσικά στην απώλεια της ηγεμονίας για το δυτικό μπλοκ.
Αυτό θα κόψει τα χέρια των αποικιών από τους πολύτιμους πόρους του Sahel.
Οι συνέπειες του πολέμου θα είναι τρομερές για την οικονομία της Δύσης και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα υποφέρει περισσότερο.
