Του Μιχάλη Ψύλου
«Θα μάθουμε λίγα περισσότερα τον Απρίλιο, αλλά πολλά περισσότερα τον Ιούνιο»: Λίγες λέξεις από την Κριστίν Λαγκάρντ, αναφερόμενη στη μείωση των επιτοκίων, ήταν αρκετές για να αλλάξουν το κλίμα στην Ευρωζώνη και αμέσως να προκαλέσουν πτώση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων. Οι αγορές που κάνουν τις τιμές να ανεβαίνουν και τις αποδόσεις να πέφτουν, πήραν το μήνυμα.
Με το γνωστό, σιβυλλικό ύφος των κεντρικών τραπεζιτών, η Λαγκάρντ άνοιξε την πόρτα για τη μείωση επιτοκίων τον Ιούνιο. Αυτό προκάλεσε πτώση των αποδόσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τα λέμε τον Ιούνιο.
Μέχρι τότε, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα διατηρήσει αμετάβλητο το επιτόκιο αναφοράς στο 4,50% ,το επιτόκιο των καταθέσεων των πιστωτικών ιδρυμάτων στο 4% και το επιτόκιο έκτακτης ανάγκης στο 4,75%.
Η Λαγκάρντ άνοιξε όμως με αριθμούς την πόρτα για αλλαγή κατεύθυνσης στη νομισματική πολιτική: Πρώτα απ ‘όλα, μείωσε τις εκτιμήσεις της για τον πληθωρισμό: θα πρέπει να επιστρέψει στο 2% το 2025, ενώ ο βασικός πληθωρισμός θα πρέπει να σταθεροποιηθεί στο 2% έως το 2026.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι αναλυτές του χρηματοπιστωτικού συστήματος της ευρωζώνης (ECB Survey of Monetary Analysts) αναμένουν την πρώτη μείωση επιτοκίων τον Ιούνιο (από 4,50% σε 4,25%) και τρεις νέες μειώσεις το δεύτερο εξάμηνο του έτους (από 3,5 % τον Δεκέμβριο) προς την κατεύθυνση του 2,75% που προτείνεται για το τέλος του 2025.
Καλά νέα
Η επερχόμενη μείωση των επιτοκίων είναι καλά νέα. Αν και η χαμηλή ανάπτυξη στην ευρωζώνη θα απαιτούσε ίσως πιο ταχεία μείωση των επιτοκίων, αυτή η κίνηση εμποδίζεται από την επιμονή του πληθωρισμού.
Ως εκ τούτου, η Λαγκάρντ υιοθέτησε μια Σολομώντεια απόφαση. Ειδικά, γιατί τα γεράκια στην ΕΚΤ συνεχίζουν να αντιδρούν στην νομισματική χαλάρωση, που επιδιώκουν κυρίως οι κεντρικοί τραπεζίτες του νότου. Άλλωστε, η πολιτική της ΕΚΤ από το 2012 έως το καλοκαίρι του 2022 (επιτόκια, πιστώσεις προς τις τράπεζες και αγορές δημόσιου χρέους) είχε ως στόχο να βοηθήσει τον τραπεζικό τομέα και τα δημόσια οικονομικά των Μεσογειακών χωρών της ευρωζώνης.
Ας χαρούμε λίγο, λοιπόν. Η χαλάρωση της ΕΚΤ θα επιτρέψει μια ορισμένη ανακούφιση από την πίεση στα δημόσια οικονομικά και στη χώρα μας.Αλλά και καλύτερες προσδοκίες και χαμηλότερο κόστος για τα δάνεια προς τα νοικοκυριά και τις εταιρείες, που επίσης το χρειάζονται. Ιδιαίτερα μάλιστα μετά την νέα αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία που επιβλήθηκε από τις Βρυξέλλες με το αναθεωρημένο Σύμφωνο Σταθερότητας.
Η Λαγκάρντ υπογράμμισε πώς υπάρχουν «ενδείξεις ότι η αύξηση των μισθών αρχίζει να μετριάζεται». Αυτό σημαίνει ότι ο πληθωρισμός θα έχει μικρότερη ανοδική πίεση.
Και κάτι επίσης σημαντικό: Η Λαγκάρντ είπε ότι η ΕΚΤ θα ενεργήσει ανεξάρτητα από το τι θα κάνει η Fed. Ο πληθωρισμός υποχωρεί και οι όποιες ρωγμές στο ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα ελέγχονται σχετικά και δεν είναι τόσο σαφείς όσο αυτές στις αμερικανικές μεσαίες και περιφερειακές τράπεζες. Συνεπώς, η ΕΚΤ θα μπορούσε να αντέξει οικονομικά την «πολυτέλεια» να διατηρήσει τα επιτόκια ως τον Ιούνιο.
Φυσικά, οι ειδικοί στη Φρανκφούρτη πιστεύουν ότι η οικονομική δραστηριότητα στην ευρωζώνη θα παραμείνει «μέτρια», βραχυπρόθεσμα. Αυτός είναι ο λόγος που μείωσαν τις προβλέψεις τους για το ΑΕΠ ολόκληρης της ευρωζώνης για φέτος κατά δύο δέκατα : αν τον Δεκέμβριο περίμεναν ότι θα αυξηθεί κατά 0,8%, τώρα περιορίζουν την ανάπτυξη στο 0,6% ,σε σύγκριση με το 2023 , αλλά 1,5% το 2025 και 1,6% το 2025.
Ανάκαμψη το β’ εξάμηνο
«Σε κάθε περίπτωση, έρευνες και δείκτες όπως οι PMI – σηματοδοτούν ήδη μια «σταδιακή ανάκαμψη», η οποία θα γίνει πιο εμφανής το δεύτερο εξάμηνο του έτους, εξήγησε η Λαγκάρντ. «Η οικονομική δραστηριότητα παραμένει αδύναμη, οι καταναλωτές συνεχίζουν να μην ξοδεύουν, οι επενδύσεις παραμένουν μέτριες και οι εταιρείες εξάγουν λιγότερες, αλλά οι έρευνες δείχνουν σταδιακή ανάκαμψη χάρη στην πτώση του πληθωρισμού και τους μισθούς που συνεχίζουν να αυξάνονται», εξήγησε η Κεντρική τραπεζίτης της Ευρωζώνης.
Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι -ειδικά στη Μέση Ανατολή- εξακολουθούν επίσης να αποτελούν έναν περαιτέρω κίνδυνο για τις τιμές.
Με απλά λόγια: Το μήνυμα της Λαγκάρντ είναι ότι η ΕΚΤ δεν θα περιμένει να φτάσει ο πληθωρισμός στο 2% για να αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια.
Τι θα σημαίνουν όλα αυτά για την ευρωπαϊκή οικονομία;
Πλησιάζουμε σε ένα σενάριο στο οποίο ο κίνδυνος σημαντικής επιδείνωσης της οικονομίας, υπερτερεί του κινδύνου να μην τιθασευτεί πλήρως ο πληθωρισμός. Επιτέλους…
