Δέος και ανησυχία για το χρηματοπιστωτικό σύστημα προκαλεί το τρομακτικό σε μέγεθος παγκόσμιο χρέος των 305 τρισ. δολαρίων από τα οποία μάλιστα τα 31 τρισ. είναι το χρέος των ΗΠΑ!
Δηλαδή οι ΗΠΑ χρωστούν το 10% του παγκόσμιου χρέους.
Κατά 8,3 τρισ. δολάρια αυξήθηκε το παγκόσμιο χρέος, δημόσιο και ιδιωτικό, μόνο στο πρώτο τρίμηνο του 2023, σύμφωνα με το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο (IIF).
Φυσικά, όλα αυτά δημιουργούν πολλαπλά ερωτήματα όπως ποιος χρωστάει σε ποιον, πως δημιουργήθηκε ένα τόσο μεγάλο χρέος και τελικά όλο αυτό το χρέος ανήκει σε κάποιον; Ανήκει σε κάποιους;.
Δεν υπάρχει ούτε μία χώρα στον πλανήτη που να μην είναι υπερχρεωμένοι ανεξαρτήτως των παράγει, τι παράγει, αν θεωρείται ισχυρή οικονομία ή όχι.
Βέβαια υπάρχουν κάποιες χώρες, όπως η Ρωσία, που έχουν ελάχιστο χρέος και αυτό ίσως να οφείλεται ακριβώς στο γεγονός ότι η ρωσική οικονομία είναι κλειστή, δε στηρίζεται σε χρηματοπιστωτικές «φούσκες» και επεκτάσεις, ενώ βασίζεται κυρίως σε πράγματα υπαρκτά, όπως τρόφιμα, ενέργεια, και πρώτες ύλες, τα οποία η ρωσική επικράτεια τα διαθέτει εν αφθονία.
Εκτός από την Ιαπωνία και την Ελλάδα που διαθέτουν το υψηλότερο ποσοστό χρέους επί του ΑΕΠ, τις τελευταίες εβδομάδες έχει σημάνει συναγερμός και για τις Ηνωμένες Πολιτείες, που απειλούνται με στάση πληρωμών, σε περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία για την αύξηση του ανώτατου ορίου στο χρέος της.
Σύμφωνα με το IIF, ο συνδυασμός του τεράστιου αυτού χρέους με τα υψηλά και αυξανόμενα επιτόκια έχει αυξήσει το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους, προκαλώντας ανησυχίες για τη μόχλευση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο αυξάνουν τα επιτόκια εδώ και περισσότερο από έναν χρόνο, στην προσπάθειά τους να μειώσουν τον πολύ υψηλό πληθωρισμό, με το βασικό επιτόκιο της Fed να έχει φτάσει στο 5%- 5,25% και το επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ στο 3,25%.
Με λίγα λόγια οι κεντρικές τράπεζες επιχειρούν να σταματήσουν την παραγωγή «φανταστικού» χρήματος, δηλαδή χρήματος το οποίο δεν έχει ουσιαστικό αντίκρισμα, δηλαδή σε χρυσό ή σε κάτι άλλο που να θεωρείται σταθερή μονάδα.
Το ανησυχητικό με το παγκόσμιο χρέος δεν είναι μόνο ότι έχει λάβει γαλαξιακές διαστάσεις, αλλά κυρίως το γεγονός ότι αυξήθηκε με καταπληκτικούς ρυθμούς στα χρόνια της πανδημίας όπου άπαντες τύπωσαν «φανταστικά» λεφτά για να κρατήσουν τους πολίτες στα σπίτια τους.
Το παγκόσμιο χρέος είχε αυξηθεί και το τελευταίο τρίμηνο του 2022, ύστερα από δύο τρίμηνα που είχε μειωθεί σημαντικά, κατά τη διάρκεια της επιθετικής νομισματικής σύσφιξης το περασμένο έτος.
Το μεγαλύτερο μέρος της ανόδου οφείλεται στο κρατικό χρέος και το χρέος των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων.
«Κοντά στα 305 τρισ. δολάρια, το παγκόσμιο χρέος είναι τώρα κατά 45 τρισ. δολάρια υψηλότερο σε σχέση με την προ της πανδημίας περίοδο και αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται γρήγορα: Παρά τις ανησυχίες για μια πιθανή πιστωτική κρίση μετά την πρόσφατη αναταραχή στους τραπεζικούς τομείς των ΗΠΑ και της Ελβετίας, οι δανειακές ανάγκες των χωρών παραμένουν υψηλές» ανέφερε το IIF.
«Με τις χρηματοδοτικές συνθήκες να κινούνται στα πιο περιοριστικά επίπεδα από την κρίση του 2008-09, μια πιστωτική κρίση θα προκαλούσε μεγαλύτερα ποσοστά χρεοκοπιών σε περισσότερες εταιρίες “ζόμπι”, που εκτιμάται ότι πλησιάζουν ήδη το 14% των εισηγμένων αμερικανικών εταιριών» σημειώνει η τριμηνιαία έκθεση του IIF για το παγκόσμιο χρέος (Global Debt Monitor).
Το ινστιτούτο, με έδρα την Ουάσινγκτον, ανέφερε ότι η γήρανση των πληθυσμών, οι αυξανόμενες δαπάνες για την υγειονομική περίθαλψη και τα σημαντικά χρηματοδοτικά κενά για το κλίμα ασκούν πίεση στα δημόσια οικονομικά.
Πάντως το ερώτημα παραμένει: Τελικά, σε ποιον ανήκει όλο αυτό το απίστευτο σε μέγεθος χρέος; Διότι ο πλανήτης, όπως και να το σκεφτεί κανείς είναι ένα κλειστό σύστημα. Με απλή λογική, θα έπρεπε συνολικά, να μην υπάρχει παγκόσμιο χρέος.
Θα έπρεπε μάλιστα να υπάρχουν χώρες που δεν έχουν χρέος, αντίθετα θα έπρεπε να έχουν πλεόνασμα.
Όμως δεν υπάρχει καμία τέτοια χώρα. Είναι σαφές, ότι το υπάρχον οικονομικό σύστημα δεν έχει καμία επαφή με την πραγματικότητα και χωρίς κανέναν απολύτως υπαρκτό λόγο προσφέρει απεριόριστη δύναμη σε ορισμένα οικονομικά συμπλέγματα, τα οποία πρέπει να ψάξει κάποιος πολύ για να ανακαλύψει ποια είναι ακριβώς.
Οι «κακές γλώσσες» λένε, ότι στο τέλος μιας σχετικής έρευνας προκύπτει ότι πίσω απ’ όλα αυτά βρίσκονται 10 με 15 πολύ ισχυρές οικογένειες.
Οι «κακές οι γλώσσες» το λένε αυτό…
