Οι 100 μεγαλύτερες αμυντικές εταιρείες έσπασαν κάθε ιστορικό προηγούμενο, με τη ζήτηση να εκτοξεύεται λόγω Ουκρανίας και Γάζας
Οι πωλήσεις των 100 μεγαλύτερων κατασκευαστριών όπλων παγκοσμίως εκτοξεύθηκαν σε 679 δισ. δολάρια το 2024 — ένα νέο ρεκόρ, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του SIPRI. Η αύξηση 5,9% μέσα σε έναν χρόνο καταγράφεται παρά τα προβλήματα παραγωγής και τις καθυστερήσεις σε παραδόσεις. Συνολικά, από το 2015 ως το 2024, ο κλάδος έχει αυξηθεί κατά 26%, επιβεβαιώνοντας ότι οι σύγχρονες συγκρούσεις δημιουργούν έναν τεράστιο, αυτοτροφοδοτούμενο κύκλο ζήτησης.
Όπως σημειώνει ο αναλυτής Λορέντσο Σκαρατζάτο, τα έσοδα του κλάδου «έφθασαν στο υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγράψει ποτέ το SIPRI» καθώς οι εταιρείες κεφαλαιοποίησαν τη σθεναρή παγκόσμια ζήτηση.
Ευρώπη και πόλεμος στην Ουκρανία: Η αιτία της έκρηξης στη ζήτηση
Η Ζαντ Γκιμπερτό Ρικάρ εξηγεί ότι η μεγαλύτερη αύξηση προήλθε από την Ευρώπη, όπου ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο φόβος απέναντι στη Ρωσία έχουν οδηγήσει χώρες σε γιγαντιαία εξοπλιστικά προγράμματα.
Ταυτόχρονα, οι χώρες που στέλνουν όπλα στην Ουκρανία καλούνται τώρα να αναπληρώσουν τα δικά τους αποθέματα, ανοίγοντας ένα τεράστιο νέο κύμα παραγγελιών. Μεγάλα σχέδια εκσυγχρονισμού, ήδη σε εξέλιξη, έχουν μετατραπεί σε βασική κινητήρια δύναμη της ευρωπαϊκής αγοράς.
Οι ΗΠΑ κρατούν τη μισή αγορά, αλλά με τεράστιες καθυστερήσεις
Από τις 100 κορυφαίες εταιρείες, 39 είναι αμερικανικές, με τα μεγαθήρια Lockheed Martin, RTX και Northrop Grumman να κυριαρχούν. Οι ΗΠΑ κατέγραψαν συνολικό τζίρο 334 δισ. δολάρια, δηλαδή σχεδόν τον μισό της παγκόσμιας αγοράς.
Ωστόσο, ο αμερικανικός κλάδος μαστίζεται από υπερβάσεις προϋπολογισμών και καθυστερήσεις σε κομβικά προγράμματα — όπως τα F-35 και τα πυρηνοκίνητα υποβρύχια Columbia.
Ευρωπαϊκή άνοδος και εφοδιαστικές ασφυξίες
Ο τζίρος των 26 μεγαλύτερων ευρωπαϊκών εταιρειών αυξήθηκε κατά 13%, φτάνοντας τα 151 δισ. δολάρια. Η μεγαλύτερη έκπληξη ήταν η τσεχική Czechoslovak Group, με άνοδο 193%, χάρη στη μαζική παραγωγή οβίδων για την Ουκρανία.
Παράλληλα, η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μεγάλο εφοδιαστικό πρόβλημα:
- Η Airbus και η Safran προμηθεύονταν τιτάνιο σχεδόν αποκλειστικά από τη Ρωσία πριν το 2022.
- Οι κινεζικοί περιορισμοί στις σπάνιες γαίες έχουν ανεβάσει κατακόρυφα το κόστος για εταιρείες όπως Thales και Rheinmetall.
Σε πολλές περιπτώσεις, η αναδιάταξη ολόκληρων εφοδιαστικών αλυσίδων έχει γίνει μονόδρομος.
Ρωσία: Αύξηση παραγωγής, αλλά έλλειψη εργατικού δυναμικού
Παρά τις κυρώσεις και τις δυσκολίες στην προμήθεια εξαρτημάτων, οι ελληνικές Rostec και United Shipbuilding Corporation αύξησαν τον συνολικό τους τζίρο κατά 23%, στα 31,2 δισ. δολάρια, λόγω τεράστιας εσωτερικής ζήτησης.
Ωστόσο, η έκθεση τονίζει ότι η Ρωσία αντιμετωπίζει σοβαρή έλλειψη εξειδικευμένων εργαζομένων, κάτι που επηρεάζει τους ρυθμούς παραγωγής όπλων για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ασία: Πτώση στην Κίνα, άνοδος σε Ιαπωνία και Νότια Κορέα
Η Ασία ήταν η μόνη περιφέρεια με μείωση πωλήσεων (-1,2%), στα 130 δισ. δολάρια. Η πτώση οφείλεται κυρίως στην Κίνα, όπου σκάνδαλα διαφθοράς στις προμήθειες οδήγησαν σε αναβολές και ακυρώσεις.
Αντίθετα, Ιαπωνία και Νότια Κορέα κατέγραψαν σημαντικές αυξήσεις, κυρίως λόγω των τεράστιων παραγγελιών από την Ευρώπη.
Μέση Ανατολή: Τα ισραηλινά όπλα παραμένουν περιζήτητα
Στη Μέση Ανατολή, εννέα εταιρείες εμφανίζουν συνολικό τζίρο 31 δισ. δολάρια. Από αυτά, 16,2 δισ. προέρχονται από τρεις ισραηλινές εταιρείες, με άνοδο 16%.
Σύμφωνα με το SIPRI, οι παγκόσμιες αντιδράσεις για τη δράση του Ισραήλ στη Γάζα «δεν είχαν σχεδόν κανέναν αντίκτυπο στη διεθνή ζήτηση για ισραηλινά όπλα».
