Του Hal Brands
Η στρατηγική των ΗΠΑ στην Ουκρανία βασίζεται στην ιδέα ότι ο πόλεμος εκεί θα τελειώσει ή θα αποκλιμακωθεί δραματικά εντός του τρέχοντος έτους. Τι γίνεται όμως εάν κάτι τέτοιο δεν συμβεί; Η κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν τα κατάφερε καλά στη διαχείριση αυτής της σύγκρουσης μέχρι στιγμής. Ωστόσο, όσο περισσότερο διαρκεί ο πόλεμος, τόσο πιο δύσκολο θα είναι να διαχειριστεί ο Μπάιντεν τις πολιτικές της διαστάσεις και τόσο μεγαλύτερη πίεση θα ασκούν αυτές στην πολιτική των ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο.
Οι προοπτικές της Ουκρανίας περιστρέφονται γύρω από την πολυαναμενόμενη εαρινή της επίθεση. Οι Ουκρανοί αναχαίτισαν ως επί το πλείστον τη λυσσαλέα χειμερινή επίθεση της Ρωσίας, κρατώντας – μετά βίας – ένα μέρος του πολιορκούμενου Μπαχμούτ στα ανατολικά. Τώρα είναι η σειρά του Κιέβου να χτυπήσει.
Οι προπαρασκευαστικές επιχειρήσεις βρίσκονται σε εξέλιξη, καθώς η Ουκρανία αμβλύνει την επιμελητεία της Ρωσίας και ερευνά την άμυνά της. Ο καθένας μπορεί να μαντέψει πού θα έρθει το μεγάλο πλήγμα – ίσως στο Ντονμπάς, ή μάλλον, πιο πιθανό, στον νότο, σε μια προσπάθεια να κοπεί η χερσαία γέφυρα της Ρωσίας προς την κατεχόμενη ουκρανική χερσόνησο της Κριμαίας. Είτε έτσι είτε αλλιώς, οι ΗΠΑ ελπίζουν ότι η επίθεση, μεταβάλλοντας την πορεία του πολέμου, θα δημιουργήσει ένα μονοπάτι προς την ειρήνη.
Στρατηγική
Δημόσια και ιδιωτικά, κορυφαίοι Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν διατυπώσει τη θεωρία της κυβέρνησης περί νίκης: την ιδέα ότι μια επιτυχημένη, αλλά όχι υπερβολικά επιτυχημένη, ουκρανική επίθεση θα οδηγήσει σε αποκλιμάκωση του πολέμου ή ακόμα και σε πολιτική διευθέτηση κατόπιν διαπραγματεύσεων. Για να καταστεί δυνατή αυτή η επίθεση, η Ουάσιγκτον έχει παραδώσει εμπροσθοβαρώς στρατιωτική βοήθεια στο Κίεβο, σπεύδοντας να του παράσχει τη μερίδα του λέοντος από το πακέτο των 45 δισεκατομμυρίων δολαρίων το οποίο διέθεσε το Κογκρέσο των ΗΠΑ στα τέλη του περασμένου έτους.
Αυτή η στρατηγική περιλαμβάνει ένα μείγμα απαισιοδοξίας και αισιοδοξίας. Απαισιοδοξία, στο ότι οι Αμερικανοί αξιωματούχοι αμφιβάλλουν όλο και περισσότερο ότι η Ουκρανία μπορεί να απελευθερώσει όλα τα εδάφη τα οποία έχει καταλάβει η Ρωσία από το 2014. Αισιοδοξία, στο ότι η Ουάσιγκτον ελπίζει ότι το Κίεβο μπορεί να διεκδικήσει αρκετά εδάφη ώστε να καταστήσει τη χώρα οικονομικά βιώσιμη και στρατιωτικά υπερασπίσιμη, θέτοντας ταυτόχρονα τον στρατό του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν υπό αρκετή πίεση ώστε να τον αναγκάσει να αναζητεί την ειρήνη. Κάτι που, με τη σειρά του, θα μειώσει τις απαιτήσεις της Ουκρανίας για βοήθεια από τις ΗΠΑ, επιτρέποντας στην αμυντική βιομηχανική βάση της Αμερικής να στραφεί σε άλλες προτεραιότητες.
Αυτή η στρατηγική αντιπροσωπεύει μια λογική προσπάθεια συμφιλίωσης αντικρουόμενων επιταγών – την ανάγκη να αποτραπεί μια ουκρανική ήττα, αποφεύγοντας επίσης έναν ευρύτερο, πιο επικίνδυνο πόλεμο. Αντιμετωπίζει επίσης πραγματικές – και δυνητικά ανυπέρβλητες – προκλήσεις.
Όπως γράφει ο Daniel Drezner, η Αμερική αναζητά την χρυσή ισορροπία. Χρειάζεται η Ουκρανία να τα πάει αρκετά καλά ώστε να μπορεί να διαπραγματευτεί από θέση ισχύος, αλλά όχι τόσο καλά ώστε να πιστεύει ότι δεν χρειάζεται να διαπραγματευτεί καθόλου. Η Ουάσιγκτον πρέπει ταυτόχρονα να πείσει τον Πούτιν ότι κινδυνεύει να χάσει όλα τα κέρδη του – και ίσως την εξουσία του – εάν ο πόλεμος συνεχιστεί. Δεν θέλει ωστόσο να δει τον Πούτιν τόσο απελπισμένο ώστε να ξεσπάσει άγρια ή μια Κίνα η οποία να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι πρέπει να ενισχύσει την υποστήριξη προς έναν σύμμαχο που κινδυνεύει να υποστεί συντριπτική ήττα. Αυτό το “sweet spot” μπορεί να υπάρχει, αλλά δεν θα είναι εύκολο να το βρει κανείς.
Επιπλοκές
Τώρα, εμφανίζονται και άλλες επιπλοκές. Ο αμερικανικός Τύπος είναι γεμάτος από αναφορές για ελλείψεις των Ουκρανών σε πυρομαχικά, εξαντλημένη αεράμυνα και άλλες δυνητικά σοβαρές αδυναμίες. Το Κίεβο έχει ξεπεράσει σταθερά τις προσδοκίες. Η ανώτατη διοίκησή του παραμένει αρκετά αισιόδοξη. Κανείς όμως δεν μπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα αυτή η επίθεση να αποφέρει μέτρια κέρδη, έχοντας ταυτόχρονα πολύ μεγάλο τίμημα.
Ο Πούτιν, από την πλευρά του, έχει ελάχιστα κίνητρα να κινηθεί βολικά προς τη στρατηγική των ΗΠΑ. Ναι, ο στρατός του συνεχίζει να υποαποδίδει. Εάν η Ουκρανία προχωρήσει σημαντικά αυτή την άνοιξη, θα είναι επειδή οι ρωσικές δυνάμεις αιμορράγησαν μέχρι θανάτου σε άκαρπες χειμερινές επιθέσεις.
Ωστόσο, η θεωρία νίκης του Πούτιν είναι ότι μπορεί να αντέξει περισσότερο από την Ουκρανία και τους φίλους της, ίσως επειδή η προσοχή της Αμερικής θα τραβηχτεί τελικά αλλού. Όσο περισσότερο αποκαλύπτονται τα τρωτά σημεία της Ουκρανίας, τόσο περισσότερο θα ενισχύεται η αυτοπεποίθηση του Πούτιν. Και όσο περισσότερο η Ουάσιγκτον ξεκαθαρίζει πόσο πολύ χρειάζεται ο πόλεμος να τελειώσει, τόσο πιο πιθανό είναι ο Πούτιν να τον τραβά σε χρόνο.
Διλήμματα
Όσο περισσότερο διαρκεί η σύγκρουση, τόσο πιο ενοχλητικά θα γίνονται τα διλήμματα για τον Μπάιντεν. Η χρηματοδότηση της πολεμικής προσπάθειας στην Ουκρανία θα γίνει πιο δύσκολη. Εκείνοι εντός ΗΠΑ που υποστηρίζουν ότι μια αδιέξοδη “εδαφική διαμάχη” απλώς αποσπά την προσοχή της Αμερικής από την πραγματική απειλή που θέτει η Κίνα, θα ενδυναμωθούν. Οι γραφειοκρατικές διαφωνίες θα οξυνθούν, καθώς το Πεντάγωνο καλείται να κάνει πάρα πολλά με πολύ λίγους πόρους. Οι ΗΠΑ μπορεί να βρεθούν αντιμέτωπες με την επιλογή μεταξύ της περικοπής της υποστήριξης προς την Ουκρανία και της λήψης μέτρων στα οποία ο Μπάιντεν έχει αντισταθεί, όπως η παροχή στο Κίεβο πυρομαχικών διασποράς και προηγμένων μαχητικών αεροσκαφών ή η επίκληση του Νόμου για την Παραγωγή Αμυντικού Υλικού για την τόνωση της παραγωγής στη βιομηχανική βάση.
Μέχρι στιγμής, η κυβέρνηση του Μπάιντεν έχει προχωρήσει σαν να μπορεί να δώσει στην Ουκρανία τη βοήθεια την οποία χρειάζεται, ενώ προετοιμάζεται επαρκώς για μια διαφαινόμενη σύγκρουση με την Κίνα, κάνοντας ταυτόχρονα μόνο οριακές αυξήσεις στον αμυντικό προϋπολογισμό.
Αυτή η στρατηγική ήταν πάντα ένα στοίχημα. Όσο περισσότερο διαρκεί αυτός ο πόλεμος, τόσο πιο ριψοκίνδυνος θα γίνεται. Εάν ο Μπάιντεν θέλει να κερδίσει μια μακρά μάχη στην Ουκρανία ενώ θα μειώνει την πιθανότητα να χάσουν οι ΗΠΑ στον Ειρηνικό, θα πρέπει να αρχίσει να επανεξοπλίζει τον αμερικανικό στρατό με ρυθμό που να θυμίζει περίοδο πολεμικού συναγερμού. Εάν επιλέξει να μην το κάνει, ίσως χρειαστεί να αποφασίσει ποια γεωπολιτική προτεραιότητα – να νικήσει τη Ρωσία ή να συγκρατήσει την Κίνα – θα πρέπει να θυσιάσει.
Ίσως η σύγκρουση στην Ουκρανία να τελειώσει εντός του χρονοδιαγράμματος της Ουάσιγκτον. Ο Μπάιντεν, ωστόσο, πρέπει να αρχίσει να σχεδιάζει από τώρα το τι θα συμβεί εάν τα πράγματα δεν έλθουν έτσι.
