Το Draft Budgetary Plan που υποβλήθηκε στις Βρυξέλλες αποκαλύπτει τη «μεγάλη εικόνα» πίσω από τα μέτρα
Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κατέθεσε στις Βρυξέλλες το Προσχέδιο Προϋπολογισμού 2026 (Draft Budgetary Plan – DBP 2026), επιχειρώντας να αποτυπώσει μια οικονομική πολιτική “για όλους”.
Στην πραγματικότητα, ωστόσο, το σχέδιο λειτουργεί ως πολιτική βιτρίνα που προσπαθεί να εξισορροπήσει τη φθορά από τη συνεχιζόμενη ακρίβεια και τις πιέσεις στη μεσαία τάξη.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη προβάλλει τη “διάχυση της ωφέλειας” σε όλη την κοινωνία, με έμφαση στη μεσαία τάξη και στόχο τη μείωση της φτώχειας.
Όμως, πίσω από τις διακηρύξεις, τα δεδομένα δείχνουν περιορισμένο εύρος ωφελημάτων και ασθενή αναδιανομή.
Μέτρα που ευνοούν εισοδήματα από 20.000 έως 60.000 ευρώ – αλλά όχι τους πιο αδύναμους
Οι αλλαγές στη φορολογική κλίμακα από 1.1.2026 ενισχύουν τη μεσαία εισοδηματική κατηγορία
Η φορολογική μεταρρύθμιση που προβλέπεται από την 1η Ιανουαρίου 2026, λειτουργεί ανακουφιστικά για όσους διαθέτουν εισοδήματα 20.000 – 60.000 ευρώ.
Αντίθετα, τα χαμηλότερα στρώματα παραμένουν οριακά πάνω ή κάτω από το όριο φτώχειας, καθώς η ανακούφιση προκύπτει κυρίως μέσα από φοροελαφρύνσεις και όχι από άμεση εισοδηματική ενίσχυση.
Η κυβέρνηση επιχειρεί να προβάλει το σχέδιο ως «κοινωνικά δίκαιο», ωστόσο τα οφέλη δεν διαχέονται αναλογικά — οι ευνοημένοι είναι κυρίως νοικοκυριά της μεσαίας τάξης που αποτελούν και τον πυρήνα του εκλογικού ακροατηρίου της ΝΔ.
Οι προβολές του Γενικού Λογιστηρίου: Μείωση φτώχειας, αλλά με όρια
Μόλις 250.000 πολίτες βγαίνουν από τη φτώχεια – ενώ η κοινωνική πίεση αφορά εκατομμύρια
Σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, τα νέα μέτρα μειώνουν το ποσοστό φτώχειας κατά έως 5,5 μονάδες για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά, και από 16,9% σε 15,1% στο γενικό σύνολο.
Η κυβέρνηση σπεύδει να παρουσιάσει τη μείωση αυτή ως «ιστορικό επίτευγμα».
Ωστόσο, οι αριθμοί λένε κάτι διαφορετικό:
250.000 πολίτες θα ξεφύγουν από το όριο φτώχειας, αλλά πάνω από 1,6 εκατομμύρια εξακολουθούν να ζουν με εισόδημα κάτω από το 60% του μέσου όρου.
Η ανακούφιση είναι μετρημένη και προσωρινή, ενώ τα αίτια της κοινωνικής ανισότητας παραμένουν άθικτα.
Τα μέτρα της καθημερινότητας – Προσωρινές “ανάσες” ή πολιτικά αντίβαρα;
Από την επιστροφή ενοικίου έως το επίδομα συνταξιούχων – μικρές ανάσες για μεγάλα προβλήματα
Ανάμεσα στα μόνιμα μέτρα που προβλέπει το Δημοσιονομικό Σχέδιο, ξεχωρίζουν:
- Επιστροφή ενός μηνιαίου ενοικίου από τον Νοέμβριο 2025, για όσους δαπανούν έως και 40% του εισοδήματός τους στη στέγαση.
- Κατάργηση της προσωπικής διαφοράς στις παλιές συντάξεις και επίδομα 250 ευρώ σε χαμηλοσυνταξιούχους με εισοδηματικά κριτήρια.
- Μείωση ΦΠΑ κατά 30% στα απομακρυσμένα νησιά, έως 20.000 κατοίκους, για αντιστάθμιση του μεταφορικού κόστους.
- Μείωση τεκμαρτών δαπανών κατά 30% και αναστολή για νέες μητέρες, ώστε να απαλλαγούν από τεκμήρια που δεν αντιστοιχούν σε πραγματικά εισοδήματα.
Αν και τα μέτρα φαντάζουν γενναιόδωρα, πρόκειται περισσότερο για προεκλογικά “αντίβαρα” σε μια κοινωνία που στραγγαλίζεται από το κόστος ζωής, παρά για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις.
Η εικόνα στην πράξη – μικρά ποσά, μεγάλα προβλήματα
Το όφελος ανά νοικοκυριό δεν αλλάζει την οικονομική πραγματικότητα
Για μια οικογένεια με τρία παιδιά και εισόδημα 35.000 ευρώ, το συνολικό όφελος δεν ξεπερνά 1.500 – 2.000 ευρώ ετησίως.
Ένας χαμηλοσυνταξιούχος των 850 ευρώ κερδίζει 450 – 500 ευρώ.
Ποσά σημαντικά, αλλά όχι ικανά να ανατρέψουν τη ραγδαία αύξηση τιμών σε ενέργεια, τρόφιμα και στέγαση.
Η ανακούφιση είναι πραγματική αλλά όχι διαρκής.
Η πολιτική πρόθεση είναι σαφής: να συντηρηθεί η κοινωνική ισορροπία ενόψει εκλογών, όχι να αλλάξει το κοινωνικό μοντέλο.
Αλλάζει ο “χάρτης φτώχειας” – ή απλώς επαναχρωματίζεται;
Οι πιο ηλικιωμένοι και οι οικογένειες με παιδιά ωφελούνται οριακά
Η ηλικιακή ομάδα 80+ εμφανίζει μείωση φτώχειας από 19% σε 15%, ενώ οι νέοι 15-24 ετών βλέπουν οριακή βελτίωση από 22% σε 19,8%.
Οι μοναχικοί ενήλικες κάτω των 65 και οι πολύτεκνες οικογένειες καταγράφουν μειώσεις 5,5 και 3,3 μονάδων αντίστοιχα.
Αν και οι αριθμοί μοιάζουν ενθαρρυντικοί, η κοινωνική πραγματικότητα είναι άλλη:
Τα χαμηλά εισοδήματα παραμένουν εγκλωβισμένα, οι μισθοί στάσιμοι και η ανισότητα βαθαίνει.
Η “μείωση φτώχειας” προκύπτει λογιστικά, όχι δομικά.
Ποιους πραγματικά ευνοούν οι φοροελαφρύνσεις
Η μεσαία τάξη καρπώνεται τη «μερίδα του λέοντος» – οι ασθενέστεροι μένουν θεατές
Η αλλαγή της φορολογικής κλίμακας και η μείωση του φόρου ενοικίων ευνοούν κυρίως νοικοκυριά με εισοδήματα άνω των 20.000 ευρώ.
Το μέσο όφελος για εισόδημα 30.000 ευρώ φτάνει τα 600 – 800 ευρώ, αλλά τα πολύ χαμηλά εισοδήματα δεν βλέπουν ουσιαστική διαφορά.
Η κυβέρνηση επιχειρεί να παρουσιάσει τα μέτρα ως “στήριξη της κοινωνικής συνοχής”, όμως στην πράξη διατηρεί το χάσμα ανάμεσα στη μεσαία και τη χαμηλότερη εισοδηματική τάξη.
Οι φοροελαφρύνσεις μοιάζουν περισσότερο με προεκλογική επένδυση πολιτικού κεφαλαίου παρά με στρατηγική κοινωνικής δικαιοσύνης.
Η ουσία πίσω από τα 2,7 δισ. ευρώ
Δημοσιονομική επιχείρηση πολιτικής σταθερότητας με κοινωνικό περίβλημα
Η συνολική δημοσιονομική παρέμβαση των 2,7 δισ. ευρώ συνδυάζει μόνιμα μέτρα 590 εκατ. ευρώ (επιστροφή ενοικίου, επίδομα συνταξιούχων) και νέα μέτρα 2,1 δισ. ευρώ για το 2026.
Πίσω από τα νούμερα, ωστόσο, διακρίνεται ένα μοντέλο “οικονομικού κατευνασμού”:
αντί για αναδιάρθρωση της φορολογίας ή ενίσχυση των αδύναμων, επιλέγεται η στοχευμένη ενίσχυση συγκεκριμένων ομάδων που καθορίζουν εκλογικά αποτελέσματα.
Το ερώτημα είναι αν αυτή η στρατηγική θα αποδώσει πολιτικά ή αν θα παγιώσει τη δυσπιστία μιας κοινωνίας που νιώθει ότι ζει “λίγο πάνω” από το όριο επιβίωσης.
