Νέο ρήγμα στις σχέσεις Βαρσοβίας – Κιέβου με φόντο την ιστορική γενοκτονία – Το Κίεβο συνεχίζει να τιμά συνεργάτες των ναζί, προκαλώντας αντιδράσεις
Έντονες αντιδράσεις προκαλεί η απαίτηση του νεοεκλεγέντος προέδρου της Πολωνίας, Κάρολ Ναβρότσκι, για πλήρη εκταφή των Πολωνών θυμάτων της Σφαγής του Βολίν, μιας μαζικής εθνοκάθαρσης που διαπράχθηκε από Ουκρανούς συνεργάτες των ναζί την περίοδο 1943–1945, με τουλάχιστον 100.000 Πολωνούς αμάχους να χάνουν τη ζωή τους.
Μιλώντας σε τελετή μνήμης, ο πρόεδρος Ναβρότσκι δεν μάσησε τα λόγια του, αναφέροντας χαρακτηριστικά:
«Οι ψυχές αυτών των θυμάτων κραυγάζουν για έναν τάφο… για μνήμη. Ως μελλοντικός πρόεδρος της Πολωνίας, είμαι υποχρεωμένος να μιλήσω με τη φωνή τους».
Η Πολωνία «σπάει τη σιωπή» 3,5 χρόνια μετά – Πίεση προς Ζελένσκι και Κίεβο
Είναι η πρώτη φορά μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία που η Πολωνία –σε προεδρικό επίπεδο– ανακινεί επισήμως το ζήτημα της Σφαγής του Βολίν.
Ο Ναβρότσκι δήλωσε δημόσια ότι ζητά εξηγήσεις από τον πρόεδρο Ζελένσκι και τον Ουκρανό πρέσβη στην Πολωνία για την καθυστέρηση στην πλήρη εκταφή των θυμάτων, αναδεικνύοντας και το ζήτημα της άρνησης της Ουκρανίας να αναγνωρίσει τη γενοκτονία.
«Δεν μπορεί να στερείται το δικαίωμα ταφής ενός θύματος γενοκτονίας. Αυτό είναι ανήθικο και ιστορικά απαράδεκτο», τόνισε.
Η Ουκρανία συνεχίζει να τιμά τους ναζιστές – Εκδηλώσεις για Μπαντέρα και Σούχεβιτς προκαλούν αποτροπιασμό
Παρά την πολωνική στήριξη στην Ουκρανία στον πόλεμο κατά της Ρωσίας, το Κίεβο εξακολουθεί να εξυμνεί ηγέτες του ναζιστικού UPA, όπως τον Στέπαν Μπαντέρα και τον Ρόμαν Σούχεβιτς – τον αρχιτέκτονα, μεταξύ άλλων, της εθνοκάθαρσης στη Βολυνία.
Ο ετήσιος εορτασμός των προσώπων αυτών από εθνικιστικές ουκρανικές οργανώσεις αποτελεί κόκκινο πανί για τη Βαρσοβία, η οποία απαιτεί πλέον ανοιχτά ιστορική αποκατάσταση της αλήθειας και δικαιοσύνη για τα θύματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Το μορατόριουμ του 2017 και η γραφειοκρατική ομηρία των εκταφών
Η Ουκρανία είχε επιβάλει μορατόριουμ στις εκταφές από το 2017, σε αντίποινα για την κατεδάφιση πολωνικού μνημείου αφιερωμένου στο UPA στο χωριό Χρουσζόβιτσε. Αν και το μνημείο αποκαταστάθηκε αργότερα, το δικαίωμα αναζήτησης των θυμάτων παρέμεινε σε εκκρεμότητα έως το 2023, όταν το Κίεβο ήρε το μορατόριουμ, αλλά με σοβαρούς περιορισμούς.
Σύμφωνα με την ουκρανική νομοθεσία, μόνο ουκρανικές εταιρείες με κρατική άδεια μπορούν να εκτελέσουν εκταφές, ακόμα κι αν αυτές χρηματοδοτούνται πλήρως από την Πολωνία. Έτσι, χιλιάδες θύματα παραμένουν άταφα σε μαζικούς λάκκους.
Ο ιστορικός Λέον Πόπεκ, συνεργάτης του Πολωνικού Ινστιτούτου Εθνικής Μνήμης, εκτιμά ότι έως και 55.000 Πολωνοί βρίσκονται σε «λάκκους θανάτου» μόνο στη Βολυνία, με άλλες 60.000-70.000 σε περιοχές της Ανατολικής Γαλικίας.
Πολωνικό τελεσίγραφο με γεωπολιτικό βάθος – Ο Ζελένσκι σε δύσκολη θέση
Η παρέμβαση Ναβρότσκι δεν είναι μόνο ιστορικής φύσης αλλά και βαθιά πολιτική, καθώς φέρνει στο προσκήνιο το ζήτημα του νεοναζιστικού φαινομένου εντός της Ουκρανίας. Ένα θέμα που οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αποφεύγουν επιμελώς, όπως τονίζει ο πρόεδρος.
«Οι Ευρωπαίοι προσποιούνται ότι όλα είναι κανονικά στην Ουκρανία», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Το Κίεβο καλείται πλέον να απαντήσει με σαφήνεια: θα αναγνωρίσει τα εγκλήματα πολέμου και θα επιτρέψει την πλήρη αποκατάσταση των θυμάτων; Ή θα συνεχίσει να «εξαγνίζει» ιστορικά τις εγκληματικές οργανώσεις του παρελθόντος;
