Η Ρωσία προχώρησε σε επ’ αόριστον απαγόρευση στις εξαγωγές ντίζελ και βενζίνης προς τις περισσότερες χώρες, κίνηση που θέτει εν αμφιβόλω τον εφοδιασμό καυσίμων ενόψει του χειμώνα και θα επιδεινώσει τις παγκόσμιες ελλείψεις.
Με κυβερνητικό διάταγμα που υπέγραψε ο πρωθυπουργός Mikhail Mishustinν, η Ρωσία ανακοίνωσε την Πέμπτη 21/9 ότι θα επιβάλλει «προσωρινούς» περιορισμούς στις εξαγωγές ντίζελ για να σταθεροποιήσει τις τιμές των καυσίμων στην εγχώρια αγορά.
Η απαγόρευση τέθηκε σε άμεση ισχύ και ισχύει για όλες τις χώρες εκτός από τέσσερα πρώην σοβιετικά κράτη.
Οι χώρες που είναι εκτός απαγόρευσης είναι η Λευκορωσία, το Καζακστάν, την Αρμενία και το Κιργιστάν, τα οποία είναι όλα μέλη της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης υπό την ηγεσία της Μόσχας.
Η Ρωσία είναι ένας από τους μεγαλύτερους προμηθευτές ντίζελ στον κόσμο και σημαντικός εξαγωγέας αργού.
Οι συμμετέχοντες στην αγορά ανησυχούν για τις πιθανές επιπτώσεις της απαγόρευσης της Ρωσίας, ιδιαίτερα σε μια εποχή που τα παγκόσμια αποθέματα ντίζελ βρίσκονται ήδη σε χαμηλά επίπεδα.
Οι τιμές του πετρελαίου εκτινάχθηκαν έως και 1 δολάριο το βαρέλι, μετά τις ρωσικές ανακοινώσεις.
Τα διεθνή συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του αργού Brent αντέδρασαν με άνοδο 0,9% στα 94,13 δολάρια το βαρέλι όταν έγιναν γνωστά τα νέα ενώ τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του αμερικανικού West Texas Intermediate σημείωσαν άνοδο 1,1% στα 90,62 δολάρια.
Οι ενεργειακοί αναλυτές είπαν ότι η ασαφής γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε στην ανακοίνωση της Ρωσίας καθιστά δύσκολο να εκτιμήσει κανείς για πόσο καιρό θα παραμείνει σε ισχύ η απαγόρευση και προειδοποίησαν και αν η Ρωσία θα χρησιμοποιήσει τις προμήθειες βενζίνης και ντίζελ ως όπλο στη σύγκρουσή της με τη Δύση, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα στην Ευρώπη, δεδομένου ότι έρχεται χειμώνας άρα υπάρχουν μεγάλες ανάγκες θέρμανσης.
Εκπρόσωπος του Κρεμλίνου πάντως δήλωσε την Παρασκευή 22/9 ότι η απαγόρευση των εξαγωγών καυσίμων θα διαρκέσει για όσο διάστημα είναι απαραίτητο για να διασφαλιστεί η σταθερότητα της αγοράς, ανέφερε το Reuters.
Προσωρινή αλλά επ’ αόριστον η απαγόρευση
Τις εβδομάδες που προηγήθηκαν της συγκεκριμένης κρατικής παρέμβασης, οι αναλυτές είχαν αναφέρει ότι οι ρωσικές εξαγωγές ντίζελ δέχονται πιέσεις λόγω της αδυναμίας του ρουβλίου, των προβλημάτων συντήρησης των εγχώριων διυλιστηρίων και των προσπαθειών της κυβέρνησης για αύξηση της εγχώριας προσφοράς.
«Όλες οι συμφωνίες που είχαν γίνει πριν από τις ανακοινώσεις περί απαγόρευσης εξαγωγών εξακολουθούν να ισχύουν, πράγμα που σημαίνει ότι η άμεση διακοπή των εξαγωγών ντίζελ και βενζίνης είναι απίθανη, πιθανότατα θα χρειαστούν 1-2 εβδομάδες για να φανεί ο αντίκτυπος», δήλωσε ο Viktor Katona, επικεφαλής αναλυτής στο Kpler, σε σημειωμά του.
«Μέχρι τότε, η κυβέρνηση της Ρωσίας μπορεί να άρει την απαγόρευση τόσο απότομα όσο την επέβαλεμ δημοσιεύτηκε», πρόσθεσε.
Πότε και πόσο θα αυξηθούν οι τιμές της βενζίνης και του ντίζελ
Ως το Φεβρουάριο του 2022, τα ρωσικά διυλιστήρια εξήγαγαν περίπου 2,8 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα βενζίνης και ντίζελ.
Αυτός ο αριθμός μειώθηκε έκτοτε σε περίπου 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα, σύμφωνα με την ING, αλλά η Μόσχα εξακολουθεί να παραμένει σημαντικός παίκτης στις παγκόσμιες αγορές ενέργειας.
Ο Warren Patterson, επικεφαλής στρατηγικής εμπορευμάτων στην ING, δήλωσε σε σημείωμά του ότι η απαγόρευση των εξαγωγών καυσίμων από τη Ρωσία αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη ενόψει του χειμώνα του Βόρειου Ημισφαιρίου, μια περίοδο που συνήθως θα έβλεπε μια εποχική αύξηση της ζήτησης.
«Η αγορά των διυλισμένων προϊόντων έχει ήδη ανεβάσει τιμές, μόλις έγιναν οι ανακοινώσεις περί απαγόρευσης των εξαγωγών της Ρωσίας καθώς τα αποθέματα παραμένουν σφιχτά στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ασία ενώ κατευθυνόμαστε προς το χειμώνα του Βόρειου Ημισφαιρίου», ανέφερε ο Warren Patterson, τονίζοντας ότι ρόλο παίζουν παράγοντες όπως οι περικοπές στην παραγωγή πετρελαίου του ΟΠΕΚ+, η ανάκαμψη των αεροπορικών ταξιδιών και η προσπάθεια της Ευρώπης να αντικαταστήσει το ντίζελ και τη βενζίνη που εισήγαγε από τη Ρωσία, μετά την επίσημη απαγόρευση των ρωσικών εισαγωγών πετρελαιοειδών στην ΕΕ τον περασμένο Φεβρουάριο.
«Η απώλεια περίπου 1 εκατομμυρίου βαρελιών ημερησίως ρωσικού ντίζελ στην παγκόσμια αγορά θα γίνει αισθητή και μάλιστα σε μια περίοδο όπου τα διυλιστήρια της Δύσης έχουν δυσκολίες», πρόσθεσε. ΓΙ αυτό οι τιμές της βενζίνης και του ντίζελ θα κινηθούν προς τα πάνω.
«Τώρα το πόσο πάνω θα πάνε, εξαρτάται από τη διάρκεια της απαγόρευσης».
«Ο σκοπός της απαγόρευσης είναι προφανώς η αντιμετώπιση της στενότητας και των υψηλών τιμών στην εγχώρια ρωσική αγορά, όπου οι υψηλές τιμές του πετρελαίου σε συνδυασμό με την αποδυνάμωση του ρουβλίου πρέπει να είναι επώδυνες για τους Ρώσους καταναλωτές», δήλωσε ο Callum Macpherson, επικεφαλής εμπορευμάτων της Investec.
«Ωστόσο, δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα τι θα γίνει. Γιατί και στην περίπτωση του φυσικού αερίου, η διακοπή των εξαγωγών φυσικού αερίου της Ρωσίας προς την Ευρώπη ξεκίνησε το 2021 ως προσωρινή και μετά έγινε μόνιμη».
