Του Διονύση Τεμπονέρα
Κάτι περισσότερο από δύο εβδομάδες μένουν για την 9η Ιουνίου και το άνοιγμα της κάλπης των Ευρωεκλογών. Οι δημοσκοπήσεις παρουσιάζουν στοιχεία και μετρήσεις με ενδείξεις έντονης πολιτικής ρευστότητας, με το ποσοστό της συμμετοχής/αποχής που αναμένεται να φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ, να καθορίζει εν πολλοίς τις εξελίξεις. Η ρευστότητα αυτή προφανώς και δεν ευνοεί τις προοδευτικές δυνάμεις σε μια δεξιόστροφη συγκυρία για την Ελλάδα και την Ευρώπη.
Στις περισσότερες δημοσκοπήσεις η ΝΔ κινείται σε ποσοστά πέριξ του 33%. Αν επιβεβαιωθούν τα νούμερα αυτά, ανεξαρτήτως των επιδόσεων που θα επιτύχουν τα λοιπά κόμματα, δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι ο μεγάλος νικητής της βραδιάς θα είναι η ΝΔ και ο Κυριάκος Μητσοτάκης με ότι σημαίνει αυτό για την κλιμακούμενη επίθεση εις βάρος της ελληνικής κοινωνίας.
Στον ευρύτερο αριστερό και προοδευτικό χώρο η πολυδιάσπαση, ο κατακερματισμός, αλλά και ένας άτυπος «εμφύλιος» που έχει ξεσπάσει τις τελευταίες ημέρες, δεν επιτρέπουν αισιόδοξες προβλέψεις.
Ορισμένοι φαίνεται να ξεχνούν παραμονές των εκλογών, ότι η ΝΔ και οι δεξιές πολιτικές είναι ο πραγματικός αντίπαλος και αναλώνονται δημόσια ή μέσω των πληκτρολογίων σε μια ανούσια διαμάχη για το ποιος θα είναι το αφεντικό του προοδευτικού χώρου την επόμενη μέρα. Οι προσωπικοί χαρακτηρισμοί περισσεύουν, όπως και οι αποκλεισμοί δυνάμεων που μπορούν να συνδράμουν στο μέλλον, να αποφύγουμε να βαδίσουμε επί μακρόν σε μια «πολιτική έρημο».
Αλήθεια τι νόημα έχει ποιος θα ηγεμονεύσει στον χώρο, όταν τα ποσοστά των μετρήσεων αποκλείουν κάθε προοπτική εναλλακτικής κυβερνησιμότητας. Πώς πιστεύει κανείς ότι θα δει ο λαός την μεγάλη εικόνα, όταν εκ νέου αντικρύσει μια κατάσταση παρόμοια με αυτήν των εθνικών εκλογών και ενόσω έχουν μεσολαβήσει τα Τέμπη, η ακρίβεια, η κρίση δημοκρατίας στους θεσμούς, η υποβάθμιση του κράτους δικαίου και η οικονομική λεηλασία των εισοδημάτων των φτωχών και μεσαίων λαϊκών στρωμάτων; Πού οδηγεί συνήθως η απογοήτευση και η ματαιότητα, αν όχι σε ενίσχυση της ακροδεξιάς;
Ας πάρουμε όμως για παράδειγμα τις πρόσφατες εκλογές σε ένα πεδίο του «μαζικού χώρου», στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος(130.000 μέλη). Η παράταξη που πρόσκειται στη ΝΔ ήρθε αντιμέτωπη με αρκετά σχήματα που αν και προσδιορίζονται στον ευρύτερο αριστερό και προοδευτικό χώρο, κατέβηκαν στις εκλογές σε μια λογική κομματικής περιχαράκωσης – καταγραφής (παρά τις υπαρκτές διαφωνίες σε αρκετά ζητήματα). Το αποτέλεσμα είναι η ΝΔ (η παράταξη ΔΚΜ πήρε 41%) να ελέγχει ένα κρίσιμο θεσμό που έχει σημαίνοντα λόγο για ζητήματα περιβάλλοντος, δημοσίων συμβάσεων, οικονομικής λειτουργίας, μοντέλου ανάπτυξης κλπ. Σε μια εποχή που όλοι ορκίζονται σε μια κοινωνικά δίκαιη πράσινη μετάβαση χωρίς αποκλεισμούς για την κοινωνική πλειοψηφία, ο προοδευτικός κόσμος αδυνατεί να συνεννοηθεί και παραμένει άγνωστο πως χωρίς κοινωνική κίνηση και ενωμένη δράση, θα μπορέσει να στήσει υπερασπιστικό ανάχωμα στην νεοφιλελεύθερη λογική που προωθεί η ελληνική και ευρωπαϊκή Δεξιά σε ζητήματα περιβάλλοντος, δημοκρατίας, άρσης των ανισοτήτων κλπ. Η σκέψη φαντάζει απλοϊκή και μπορεί κάνεις σαν βρει χίλιους τρόπους να διαφωνήσει, όμως στην περίπτωση αυτή η κατάληξη, αν δεν συνεργαστούν οι δημοκρατικές δυνάμεις στο κοινωνικό πεδίο, θα είναι η ίδια. Η κοινωνία θα χάνει και θα εκκινεί τους αγώνες της διεκδίκησης μιας καλύτερης προοπτικής, κάθε φορά από όλο και χειρότερη αφετηρία.
Στον αντίποδα, στις φοιτητικές εκλογές η ΠΚΣ που πρόσκειται στο ΚΚΕ θριαμβολογούσε, ότι για τρίτη συνεχόμενη χρονιά είναι πρώτη δύναμη. Αυτή η δυναμική όμως δεν συνδυάστηκε το προηγούμενο διάστημα με ένα πλατύ μέτωπο υπεράσπισης του άρθρου 16 του Συντάγματος, που να περιλαμβάνει και όχι να αποκλείει δυνάμεις, με αποτέλεσμα ο νόμος για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια να είναι πια νόμος του κράτους. Προφανώς για την εξέλιξη αυτή δεν ευθύνεται μόνο το ΚΚΕ αλλά είναι ένα απτό παράδειγμα πως η περιχαράκωση-απομόνωση οδηγεί σε απώλεια σημαντικών συλλογικών κατακτήσεων.
Τα παράδοξα όμως δεν σταματούν εδώ. Δεν έχουν περάσει παρά λίγοι μήνες από την μεγάλη νίκη του Χάρη Δούκα στο δήμο της Αθήνας, όταν και συσπειρώθηκαν γύρω από το πρόσωπό του αριστεροί πολίτες, σοσιαλδημοκράτες, αλλά και ανένταχτος κόσμος που είχε απαυδήσει από το νεποτισμό και την αλαζονεία της δημαρχίας του Κώστα Μπακογιάννη. Άραγε θα ήταν καλύτερα τα πράγματα στο Δήμο σήμερα αν δεν είχε μεσολαβήσει η εξέλιξη αυτή; Ποια είναι άραγε η διαφορά στην στρατηγική που επιβάλλει διμέτωπους αγώνες και ανέξοδους εμφυλίους σήμερα; Τι άλλαξε από τότε; Πώς θεωρεί κάνεις, ότι θα βρει πολιτική έκφραση η κοινωνική αντιπολίτευση που βρίσκεται συχνά στο δρόμο, αλλά προέρχεται από διαφορετικές κομματικές αφετηρίες; Αποδεικνύεται δυστυχώς, ότι η κοινωνία είναι πιο μπροστά και δείχνει το δρόμο, αλλά τα κόμματα του χώρου, που οφείλουν να λειτουργήσουν σε συνθήκες πολιτικής πρωτοπορίας, κάνουν πως δεν ακούν.
Προφανώς το κάθε κόμμα φιλοδοξεί να επιτύχει το καλύτερο δυνατό εκλογικό αποτέλεσμα σε μια εκλογική διαδικασία, αλλά αυτή η συνθήκη δεν μπορεί να λειτουργεί ευνοώντας την Δεξιά! Διότι ο εμφύλιος αυτή τη στιγμή κάνει τον Κυριάκο Μητσοτάκη να τρίβει τα χέρια του από ικανοποίηση.
Για να υπάρξουν διεργασίες στον ευρύτερο προοδευτικό χώρο, όπως όλοι αναγνωρίζουν ότι πρέπει να γίνει, χρειάζεται μονομέτωπος αγώνας κατά των δεξιών πολιτικών, με προτάσεις πολιτικής που θα αξιολογηθούν από τους πολίτες. Ο λαός προφανώς θα μιλήσει αλλά δεν είναι βέβαιο ότι η λαϊκή ετυμηγορία θα λύσει το γόρδιο δεσμό. Συνεπώς η πόρτα της συνεργασίας, κυρίως σε επίπεδο κοινωνίας, για τις προοδευτικές δυνάμεις, πρέπει να μείνει ανοικτή.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν έχει κανένα λόγο να συμμετέχει σε μια κεντροαριστερή φαγωμάρα. Απευθύνεται σε όλους τους δημοκράτες πολίτες στη βάση των πρόσφατα ψηφισμένων συνεδριακών θέσεων του και με συγκεκριμένες προτάσεις για τα μεγάλα ζητήματα που απασχολούν τους πολίτες. Δεν προσέρχεται στις ευρωπαϊκές κάλπες ούτε σε συνθήκες ανασφάλειας, ούτε με όρους ηγεμονισμού, αλλά σεβόμενος τις ιστορικές παραδόσεις, ταυτότητες και πολιτικές αφετηρίες των πολιτών που τον στηρίζουν, με όρους προγραμματικής ενότητας, διατυπώνει μια ολοκληρωμένη εναλλακτική πρόταση που δίνει λύσεις. Εκεί πρέπει να εστιάσει ως αξιωματική αντιπολίτευση και όχι σε ανούσιες διαμάχες που συρρικνώνουν το πολιτικό του ακροατήριο.
Τα μεγάλα, μαζικά, λαϊκά κόμματα συνθέτουν, υπερβαίνουν τις αντιθέσεις, προσκαλούν σε κοινή δράση και συμμετοχή, δίνουν το λόγο στους πολίτες μέσα από συνταραγμένες διαδικασίες και διατυπώνουν προτάσεις πολιτικής χωρίς αφορισμούς/αποκλεισμούς απευθυνόμενα στον κοινωνικό χώρο. Μόνο έτσι μπορεί να προκύψει η δημοκρατική εναλλακτική κυβερνητική πρόταση. Μόνο έτσι θα μπει ο λαός σε ρόλο οδηγού.
(Ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι Μέλος της ΠΓ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ)
