Συμφωνίες με ΗΠΑ, διασυνδέσεις, LNG, νέα γεώτρηση στο Ιόνιο και ο «κάθετος διάδρομος» επανατοποθετούν την Ελλάδα ως πύλη ενεργειακού εφοδιασμού
Πέντε ελληνικά επιχειρηματικά σχέδια με καθαρά διασυνοριακό χαρακτήρα αναδιαμορφώνουν τον ενεργειακό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου και της ΝΑ Ευρώπης. Οι πρωτοβουλίες αυτές απέκτησαν σημαντική ώθηση μετά τις συμφωνίες που υπεγράφησαν στις 6 και 7 Νοεμβρίου στην Αθήνα, στο πλαίσιο της Υπουργικής Συνάντησης της Συνεργασίας για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (P-TEC), παρουσία Ελλήνων κυβερνητικών παραγόντων και εκπροσώπων του αμερικανικού ενεργειακού τομέα. Τα σχέδια αυτά ενισχύουν την επιδίωξη της χώρας να εξελιχθεί σε πύλη ενεργειακού εφοδιασμού για την ευρύτερη περιοχή, αξιοποιώντας γεωγραφία, υποδομές και την ευρωπαϊκή στρατηγική απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Η τοποθέτηση Παπασταύρου και το γεωπολιτικό αποτύπωμα της Συνόδου
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, χαρακτήρισε την 6η Σύνοδο του P-TEC ως μια διαδικασία «όχι λόγων, αλλά συγκεκριμένων συμφωνιών», με άμεσα και μελλοντικά αποτελέσματα για την Ελλάδα και την Ανατολική Μεσόγειο. Τόνισε ότι η κυβέρνηση αξιοποίησε τη μοναδική γεωγραφική θέση της χώρας, τις υφιστάμενες υποδομές, τη δέσμευση ΗΠΑ και ΕΕ για απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο και τη σταθερότητα του ελληνικού επενδυτικού περιβάλλοντος. Με αυτά τα δεδομένα, η Ελλάδα αναδεικνύεται σε βασική πύλη εισόδου αμερικανικού LNG προς την Ευρώπη, περιορίζοντας ταυτόχρονα τον ρόλο της Τουρκίας στον νέο ενεργειακό χάρτη. Οι ελληνικές ενεργειακές εταιρείες, δήλωσε ο υπουργός, στάθηκαν «ισότιμα δίπλα σε διεθνείς κολοσσούς», υπογράφοντας συμβάσεις που επηρεάζουν τόσο το παρόν όσο και την ενεργειακή κατεύθυνση της επόμενης δεκαετίας.
Τα πέντε επιχειρηματικά σχέδια
Ο «κάθετος διάδρομος» φυσικού αερίου
Οι Διαχειριστές των Συστημάτων Μεταφοράς Φυσικού Αερίου Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Μολδαβίας και Ουκρανίας υπέγραψαν κοινό αίτημα προς τις ρυθμιστικές αρχές για την έγκριση των νέων διασυνοριακών προϊόντων Route 2 και Route 3.
- Το Route 2 ξεκινά από τον πλωτό σταθμό LNG Αλεξανδρούπολης.
- Το Route 3 έχει αφετηρία τον αγωγό TAP.
Το Route 1, που έχει ήδη εγκριθεί, ξεκινά από τη Ρεβυθούσα.
Η έγκριση των νέων οδεύσεων, σε συνδυασμό με τη μείωση των ταριφών και τις ενισχύσεις μεταφορικής ικανότητας, θα επιτρέψει να διοχετευθούν μεγαλύτερες ποσότητες φυσικού αερίου μέσω Ελλάδας, υποκαθιστώντας ροές ρωσικού αερίου που θα τερματιστούν έως το 2027. Παράλληλα, διασφαλίζεται και ο εφοδιασμός της Ουκρανίας.
Μακροχρόνια συμφωνία LNG με τις ΗΠΑ
Η ATLANTIC – SEE LNG TRADE (σχήμα AKTOR και ΔΕΠΑ Εμπορίας) υπέγραψε με την αμερικανική Venture Global συμφωνία προμήθειας 0,5–1,5 εκατ. τόνων LNG ετησίως, για 20 χρόνια από το 2030. Είναι η πρώτη ελληνική μακροχρόνια συμφωνία LNG με παραγωγό από τις ΗΠΑ.
Παράλληλα υπεγράφησαν Μνημόνια Κατανόησης 20ετούς διάρκειας:
- Με την ουκρανική Naftogaz για έως 0,7 εκατ. τόνους/έτος.
- Με τις ρουμανικές NOVA POWER & GAS και Transgaz για έως 1,4 εκατ. τόνους/έτος.
Οι συμφωνίες αυτές ενισχύουν τη θέση της Ελλάδας στη διεθνή αλυσίδα LNG και ενδυναμώνουν την περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια.
Ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου
Το έργο προβλέπει διασύνδεση ισχύος 3.000 MW και ανάπτυξη μονάδων ΑΠΕ στην Αίγυπτο συνολικής ισχύος 9,5 GW. Το έργο υλοποιείται από την Elica Interconnector του ομίλου Κοπελούζου και βρίσκεται στη φάση χαρτογράφησης του βυθού. Περίπου 60 ελληνικές βιομηχανίες έχουν υπογράψει προκαταρκτικές συμφωνίες για προμήθεια ενέργειας, ενώ το ένα τρίτο της παραγόμενης ενέργειας θα προορίζεται για επανεξαγωγή στην Ευρώπη.
Αγωγός Ισραήλ – Κύπρου από την Energean
Η Energean προτείνει την κατασκευή νέου υποθαλάσσιου αγωγού που θα συνδέει την πλωτή μονάδα FPSO “Energean Power” στα ισραηλινά ύδατα με την Κύπρο. Το αέριο θα προέρχεται από το κοίτασμα Katlan.
Ο υπουργός Ενέργειας και Υποδομών του Ισραήλ Eli Cohen στηρίζει το σχέδιο, τονίζοντας ότι θα ενισχύσει τη θέση του Ισραήλ, θα αυξήσει τα έσοδα και θα συμβάλει στη σταθερότητα της περιοχής. Η πρόταση αποτελεί το πρώτο ολοκληρωμένο σχέδιο για εφοδιασμό της Κύπρου με φυσικό αέριο.
Η γεώτρηση στο Ιόνιο με είσοδο της ExxonMobil
Η προοπτική για γεώτρηση στο “μπλοκ 2” δυτικά της Κέρκυρας, κόστους περίπου 100 εκατ. δολαρίων, είναι πλέον ρεαλιστική μετά την είσοδο της ExxonMobil στο σχήμα, μέσω εξαγοράς μεριδίων από Energean και Helleniq. Η τελική απόφαση θα ληφθεί μετά την επανεκτίμηση των σεισμικών δεδομένων.
Εφόσον διαπιστωθούν εκμεταλλεύσιμες ποσότητες, θα ακολουθήσει επενδυτικό πρόγραμμα 5 δισ. δολαρίων για παραγωγικές γεωτρήσεις και εγκατάσταση εξοπλισμού. Η ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην Ελλάδα θα αποτελούσε σημείο καμπής για τη χώρα και για την ΕΕ, καλύπτοντας σημαντικό μέρος ενεργειακών αναγκών.
