Του Θέμη Τζήμα
Ο Τζολάνι, ο «συμπεριληπτικός τζιχαντιστής» (ή για να είμαστε ακριβέστεροι ο πιο διάσημος πράκτορας από πλευράς του ΝΑΤΟϊκού μπλοκ κατά τις τελευταίες εβδομάδες) στη συνάντησή του με την Μπέρμποκ (υπουργό Εξωτερικών της Γερμανίας και γερμανόφωνη τοποτηρήτρια του State Department στο Βερολίνο), αρνήθηκε να της δώσει το χέρι του, προφανώς επειδή είναι γυναίκα. Υπάρχει άλλωστε και ένα εσωτερικό του ακροατήριο απαρτιζόμενο σε μεγάλο βαθμό από μη-Σύρους, το οποίο πρέπει να κρατιέται ήρεμο ακόμα μεταξύ άλλων και με συμβολικές μη- χειρονομίες όπως αυτή, πέραν των εκκαθαρίσεων Αλεβιτών, Σιιτών και σε ένα βαθμό Χριστιανών. Ο Τζολάνι επιπλέον επισήμως παραμένει ακόμα θεωρούμενος ως τρομοκράτης, επομένως κανονικώς οι αξιωματούχοι που συναντώνται μαζί σύμφωνα με τους δικούς τους νόμους θα πρέπει να ερευνηθούν για την εμπλοκή τους με τη διεθνή τρομοκρατία (ή όχι;).
Το rebranding του ωστόσο εξακολουθεί να προχωρά ταχέως και εντυπωσιακώς. Το εν λόγω rebranding δεν λαμβάνει χώρα μόνο τις τελευταίες εβδομάδες φυσικά. Τόσο ο ίδιος όσο και οι οργανώσεις που κατέλαβαν την εξουσία στη Συρία διέρχονται της διαδικασίας ανανέωσης της ταυτότητάς τους από το 2011.
Θα πρέπει καταρχάς να επισημάνουμε ότι η Hayʼat Tahrir al-Sham (HTS) έχει ενταχθεί στη λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων ως μετωνυμία της Αλ Κάιντα. Σύμφωνα δηλαδή με την ίδια τη «Δύση», οι «απελευθερωτές» της Συρίας και οι συνομιλητές της «Δύσης» δεν είναι παρά οι συνεχιστές του Οσάμα Μπιν Λάντεν και των δραστών της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Παρόλα αυτά, Άγγλοι, Γερμανοί και Γάλλοι (αλλά και Αμερικανοί όπως όλα δείχνουν) έχουν ήδη συναντηθεί με στελέχη και τον αρχηγό της εν λόγω οργάνωσης, αναγνωρίζοντάς τους ως την de facto και εν δυνάμει νόμιμη ή ήδη νόμιμη κυβέρνηση της Συρίας.
Οι σχέσεις είναι σαφείς και βαθιές. Ο διεθνής τύπος είναι παραπάνω από κρίσιμος. Στις 16 Δεκεμβρίου 2024, οι Times δημοσίευσαν μια συνέντευξη του ίδιου του Τζολάνι στην οποία ο τελευταίος παρείχε την κομβική διαβεβαίωση: η Συρία δεν θα χρησιμοποιηθεί ως «εφαλτήριο για επιθέσεις στο Ισραήλ» επί ημερών του. Το BBC επιπλέον, του οποίου η φήμη έχει διασυρθεί, λόγω της στάσης του ως προς τη γενοκτονία στην Παλαιστίνη πέραν πάσης αμφισβήτησης, υπήρξε ακόμα πιο ενθουσιώδες. Στην πορεία του Τζολάνι είδε τη μετατροπή του από τζιχαντιστή ηγέτη σε αντάρτη πολιτικό. Εξ ου και ανέλυσε «Πώς ο Αμπού Μοχάμεντ αλ-Τζολάνι επανεφηύρε τον εαυτό του».
Τα δημοσιεύματα ναυαρχίδων των συστημικών ΜΜΕ διεθνώς δεν είναι φυσικά τυχαία. Προετοιμάζουν το έδαφος για την άρση της κατηγοριοποίησης της HTS ως τρομοκρατικής οργάνωσης και την πλήρη αποκατάσταση διπλωματικών σχέσεων με τη σημερινή Συρία. Θα πρέπει να πείσουν επομένως το εσωτερικό τους κοινό, τους πολίτες της «Δύσης» ότι δεν πρόκειται πλέον για τρομοκράτες αλλά για μετριοπαθείς πια, ανανήψαντες, μαχητές της ελευθερίας.
Το σημαντικό όμως είναι ότι η σχέση μυστικών υπηρεσιών, διεθνών ΜΜΕ και HTS δεν είναι τωρινή. Όπως αποκάλυψε ο ιστότοπος Grayzone, τα αρχεία των αγγλικών υπηρεσιών πληροφοριών που διέρρευσαν και εξετάστηκαν από το τους ερευνητές της ιστοσελίδας αποκαλύπτουν ότι οι εν λόγω μυστικές υπηρεσίες (και όχι μόνο προσθέτουμε εμείς) ενίσχυαν για χρόνια την εν λόγω οργάνωση, ούτως ώστε να καταλάβει την εξουσία, εν γνώσει των στενών σχέσεων και της συνεργασίας της με την Αλ Κάιντα, με την οποία η HTS διατηρεί δίκτυα αμοιβαίας υποστήριξης.
Δεν είναι νέο άλλωστε ότι η ΜΙ6 διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο από το 2011 ακόμα, στην εκστρατεία ανατροπής του Άσαντ και (όπως αποδεικνύεται) διάλυσης της Συρίας, μέσω ενός δικτύου υπεργολάβων, απαρτιζόμενου από βετεράνους του στρατού και των μυστικών υπηρεσιών με ειδίκευση στη διεξαγωγή ψυχολογικών επιχειρήσεων, το οποίο ταυτοχρόνως δούλευε προς όφελος της «μετριοπαθούς» αντιπολίτευσης. Αυτές οι επιχειρήσεις υποτίθεται ότι σκόπευαν στην υπονόμευση όχι μόνο του Άσαντ αλλά και του Ισλαμικού Κράτους όπως και άλλων τρομοκρατικών οργανώσεων συμπεριλαμβανομένης της HTS. Το δεύτερο σκέλος ωστόσο δεν πήγε πολύ καλά όπως αποδείχθηκε. Όπως αποκαλύπτεται άλλωστε, βάσει των αρχείων που έχουν διαρρεύσει και τα οποία αφορούν τα αρκετά προηγούμενα χρόνια, οι παραπάνω πρωτοβουλίες δεν θα έπρεπε να «επικρίνουν άμεσα το HTS (ή τις συνδεδεμένες ομάδες)».
Εδώ και αρκετά χρόνια, με επίκεντρο τα τεκταινόμενα στο Ιντλίμπ διαμορφωνόταν μια ολοένα στενότερη σχέση δυτικών και εν προκειμένω αγγλικών μυστικών υπηρεσιών, συνεργατών τους και HTS, παρότι εξακολουθούσε (όπως και εξακολουθεί ακόμα), να θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση. Η MI6 όπως και άλλες δυτικές μυστικές υπηρεσίες (αλλά και μη δυτικές, πλην όμως συμμαχικών χωρών) χρηματοδοτούσαν μια σειρά από οργανώσεις της αντιπολίτευσης που δραστηριοποιούνταν στην επαρχία του Ιντλίμπ και όχι μόνο. Καθώς τα δυτικά κεφάλαια εισέρρεαν σε εδάφη που ήλεγχε η αντιπολίτευση, η δύναμη της HTS αυξανόταν εκθετικώς. Στην επαρχία του Ιντλίμπ, η HTS αύξανε εντυπωσιακώς την ισχύ της, σε συνεργασία και συμμαχία με την Αλ Κάιντα, παρέχοντας ταυτοχρόνως ασφαλές περιβάλλον και ελευθερία δράσης στις υποστηριζόμενες από την Αγγλία και τη Δύση δομές της αντιπολίτευσης. Το «κλειδί» για την παροχή αυτής της ασφάλειας αλλά και για τις ολοένα στενότερες σχέσεις ήταν το λεγόμενο «Ταμείο Συγκρούσεων, Σταθερότητας και Ασφάλειας» (CSSF) της βρετανικής κυβέρνησης. Οργανώσεις όπως τα «Λευκά Κράνη» η «Ελεύθερη Συριακή Αστυνομία» που λειτουργούσαν με αυτά τα κεφάλαια παρείχαν υπηρεσίες υπό την κάλυψη και διακυβέρνηση της HTS. Μέσα από αυτήν τη συνεργασία, η HTS κέρδιζε θετική δημοσιότητα στα διεθνή ΜΜΕ, και φυσικά πρόσβαση σε δυτικά κεφάλαια τα οποία εισέρρεαν στις περιοχές στις οποίες ασκούσε ολοένα εντονότερο έλεγχο.
Άλλωστε, την απευθείας χρηματοδότηση της HTS μπορούσαν πολύ πιο εύκολα να την αναλάβουν οι μη-δυτικοί σύμμαχοι της «Δύσης», με ίδια ή και «δυτικά» κεφάλαια (μοναρχίες του Κόλπου, Τουρκία κλπ). Ακόμα άλλωστε και μέσα στις ίδιες τις ΗΠΑ (όπως και σε άλλα δυτικά κράτη) είχαν αναπτυχθεί ισχυρές πιέσεις προκειμένου να διαμορφωθούν έμμεσες οδοί χρηματοδότησης της HTSμέσω άλλων οργανώσεων και πολλά μας λένε ότι αυτές οι προσπάθειες δεν πήγαν χαμένες.
Έτσι, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ υποτίθεται ότι ενίσχυαν τη μετριοπαθή αντιπολίτευση έναντι του Άσαντ και της HTS (όπως και άλλων τρομοκρατικών οργανώσεων), στην πραγματικότητα διαμόρφωναν το περιβάλλον της αφειδούς χρηματοδότησης και ενίσχυσης ακριβώς αυτών των οργανώσεων. Η απόπειρα ανάδυσης μιας υποτίθεται μετριοπαθούς αντιπολίτευσης ως εναλλακτικής όχι μόνο κατέληξε σε φιάσκο αλλά στην πραγματικότητα έστρωσε το δρόμο προς την ανάρρηση στην εξουσία της HTS, ομάδων που πρόσκεινται (επισήμως ή ανεπισήμως) στην Αλ Κάιντα και στο Ισλαμικό Κράτος. Το κατά πόσο επρόκειτο μόνο περί «λάθους» και κακών υπολογισμών, μάλλον απαντήθηκε τις τελευταίες εβδομάδες.
Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο. Το Αφγανιστάν της δεκαετίας του ’80 αποτελεί πολύ πρόσφατο επεισόδιο. Μόνο που η Συρία είναι μια πολύ πιο σύνθετη υπόθεση. Οι επιλογές αυτές πάντα πληρώνονται και από όσους τις έκαναν. Εκτός και αν ο άξονας της αντίστασης τα καταφέρει πριν καταβάλουμε συλλογικώς, το κόστος από τις επιλογές των κυβερνήσεων της «Δύσης».
